Rekonstrukcja historycznych krajobrazów roślinnych na torfowiskach wysokich na podstawie archiwalnych map i zdjęć lotniczych na przykładzie rezerwatu „Długosz Królewski w Wierzchucinie” na Pomorzu

• Autorzy: Herbich J.

Warianty tytułu

EN

Reconstruction of historical vegetation landscapes on raised bogs based on archival maps and aerial photographs on the example of the “Długosz Królewski in Wierzchucino” Nature Reserve in Pomerania (North Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przyczynami nasilających się zmian w rezerwacie „Długosz Królewski w Wierzchucinie” było odwodnienie i eksploatacja torfu. Z przeanalizowanego materiału wynikają następujące wnioski: mapy topograficzne z ostatnich 200 lat dają ogólne tło zmian, ale są mało przydatne do bardziej szczegółowych analiz dotyczących zmian roślinności małych obszarów; analiza kolejnych archiwalnych zdjęć lotniczych z lat 1947-2004 pozwala określić dość dokładnie tempo – stopniowego pojawiania się pierwszych drzew, ich wzrostu i zagęszczania na pierwotnie bezleśnym torfowisku wysokim, jako efektu odwodnienia, – rozwoju roślinności nieleśnej, a następnie leśnej, na powierzchniach poeksploatacyjnych; analiza archiwalnych zdjęć lotniczych pozwala określić fizjonomię i typ zbiorowisk (zwłaszcza nieleśnych) poprzedzających obecne fitocenozy leśne. Wobec zniszczenia powierzchniowej warstwy torfu metoda teledetekcyjna jest jedyną możliwością określenia zniszczonych dawniejszych typów ekosystemów torfowiskowych.

EN

The cause of increased changes in the nature reserve „Długosz Królewski in Wierzchucino” was due to drainage and peat exploitation. The analyzed material leads to the following conclusions: topographic maps from the last 200 years give a general background of the changes, but aren't very useful for more detailed analysis regarding changes of vegetation in small areas; the sequential analysis of archival aerial photos from 1947-2004 permits one to exactly define the pace of – the gradual appearance of the first trees and their growth and density on the formerly open raised bog as an effect of drainage, – the development of non-forest vegetation and next forest on the after exploitation areas; the analysis of archival aerial photos allows us to define the physiognomy and types of plant communities (especially non-forest) that existed before the forest phytocoenoses. Considering the damage to the surface layer of peat, the remote sensing method is the only possibility to define the former peatland ecosystems.

Słowa kluczowe

PL

zmiany roślinności; teledetekcja; Pomorze; eksploatacja torfowisk; odwadnianie torfowisk; antropopresja

EN

changes of vegetation; remote sensing; Pomerania; peat exploitation; drainage of peatlands; anthropopressure

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2012
• Tom: nr 16
• Strony: 170--180
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., ryc.

Twórcy

autor

Herbich J.

• Uniwersytet Gdański, Katedra Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody, Gdańsk, Polska

Bibliografia

• Herbich J., 1994: Przestrzenno-dynamiczne zróżnicowanie roślinności dolin w krajobrazie młodoglacjalnym na przykładzie Pojezierza Kaszubskiego. Monogr. Bot. 76: s. 1-175 + tabele.
• Herbich J., Herbichowa M., Herbich P., 1987: The Application of Aerial Photographs and Numerical Modelling of Water Conditions in Studies of Changes in Vegetation [in:] Hilbig W. (ed.), Erfassung und Bewertung anthropogener Vegetationsveränderungen: Mater. d. Intern. Symp. d. Intern. Vereinigung für Vegetationskunde u. d. Sektion Biowiss. d. Martin-Luther-Univ. Halle-Wittenberg von 23-28 März 1986 in Halle (Saale) 1: 39-43.
• Herbich J., Herbichowa M., Herbich P., 1996: Kartograficzna rekonstrukcja dawnej roślinności rzeczywistej na podstawie zdjęć lotniczych i modelowania warunków wodnych. Problemy Ekologii Krajobrazu, 2, Badania ekologiczno-krajobrazowe na obszarach chronionych: 81-83.
• Herbich J., Herbichowa M., Budyś A., Kukwa M., Stańko R., Gromadzki M., 2006 mskr.: Plan ochrony rezerwatu Długosz Królewski w Wierzchucinie. Dla Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w Gdańsku, Gdańsk.
• Herbichowa M., Herbich J., Budyś A., 2001 mskr.: Dokumentacja przyrodnicza projektowanego rezerwatu „Długosz Królewski w Wierzchucinie”. Dla Wojewódzkiuego Konserwatora Przyrody w Gdańsku, Gdańsk
• Kondracki J., 1994: Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne. Wydawn. Nauk. PWN, Warszawa.
• Szafer W. 1972. Podstawy geobotanicznego podziału Polski [w:] W. Szafer, K. Zarzycki (red.) Szata roślinna Polski, t. 2. PWN, Warszawa.