Changes in meadow communities on abandoned marshy meadows

• Autorzy: Żuchniewicz K. , Barszczewski J. , Kozłowska T. , Wierzchowski P. , Grzelak M.

Warianty tytułu

PL

Przeobrażenia zbiorowisk łąkowych na nieużytkowanych wtórnie zabagnianych murszowiskach

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The study was carried out in the years 2010-2013 on drained, unused meadows situated on organic soils (wet and humid) in central Poland. The paper presents the changes and transformations of habitats and meadow communities that have taken place on these meadows due to reduced anthropopressure. Analysed post-bog meadows were formed by reclamation and drainage of lowland bogs. In the early 90s of the XX century they were still used agriculturally and had valuable meadow communities of the Molinio-Arrhenathereteae class growing on them. As a result of discontinued maintenance of drainage equipment and reduction in pastoral agricultural practices, a large increase in water logging of the post-bog meadows had been observed. This resulted in their conversion into swampy habitats and marshy meadows. Valuable agricultural grasses of the Molinio-Arrhenathereteae class and other humid habitats species receded and the share of herbs and weeds of wet and wetland habitats and/or sedges or Phragmites australis increased. Communities of Scheuchzerio-Caricetea or Phragmitetea classes formed. The problem is still relevant today as similar changes and transformations of plant habitats and communities occur in many valleys.

PL

Badania prowadzono w latach 2010-2013 na zmeliorowanych, nieużytkowanych łąkach położonych na glebach organicznych (wilgotnych i mokrych) w Polsce Centralnej. W pracy przedstawiono zmiany i przeobrażenia siedlisk i zbiorowisk łąkowych jakie zaszły na tych łąkach w wyniku zmniejszenia antropopresji. Analizowane łąki pobagienne powstały w wyniku zmeliorowania i osuszenia torfowisk niskich, które jeszcze na początku lat 90-tych XX wieku były użytkowane rolniczo utrzymując wartościowe zbiorowiska łąkowe z klasy Molinio-Arrhenathereteae. Na skutek zaniechania konserwacji urządzeń melioracyjnych i obniżenia poziomu pratotechniki nastąpiło bardzo duże zwiększenie uwilgotnienia łąk pobagiennych, co spowodowało przekształcenie ich w siedliska bagienne lub łęgi zastoiskowe. Z runi ustąpiły trawy rolniczo wartościowe z klasy Molinio-Arrhenathereteae oraz inne gatunki siedlisk wilgotnych a zwiększył się udział ziół i chwastów siedlisk mokrych i bagiennych oraz/lub turzyc czy trzciny pospolitej. Wykształciły się zbiorowiska należące do klas ScheuchzerioCaricetea lub Phragmitetea. Problem jest nadal bardzo aktualny, gdyż podobne zmiany i przeobrażenia siedlisk i zbiorowisk roślinnych występują w wielu dolinach.

Słowa kluczowe

EN

abandonment; permanent grasslands; habitats; post-bog meadows; reduced use

PL

zaniechanie użytkowania TUZ; siedliska; łąka pobagienna; ograniczenie użytkowania

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 63, nr 3
• Strony: 162--167
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., tab.

Twórcy

autor

Żuchniewicz K.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn, Poland

autor

Barszczewski J.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn, Poland

autor

Kozłowska T.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn, Poland

autor

Wierzchowski P.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn, Poland

autor

Grzelak M.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu ul. Dojazd 11, 60-632 Poznań, Poland

Bibliografia

• [1] Baryła R., Urban D.: Ekosystemy Poleskiego Parku Narodowego, ekosystemy łąkowe. [W:] Radwan S., Poleski Park Narodowy monografia przyrodnicza. Morpol Lublin, 2002, 199- 216. Bot.
• [2] Frąckowiak H.: Dynamika i wielkość mineralizacji związków azotowych w dawno odwodnionych glebach torfowomurszowych na tle warunków siedliskowych i nawożenia. Falenty: IMUZ, rozpr. hab., 1980.
• [3] Gawlik J., Dembek W.: Ekosystemy torfowiskowe Polesia (rodzaje i przemiany strukturalne) W: Środowisko Przyrodnicze Polesia -stan aktualny i zmiany. Acta Agroph., 2002, 66, 121-145.
• [4] Gotkiewicz J., Piaścik H.: Przeobrażenia odwodnionych gleb torfowych jako przyczyna ich degradacji. Roczn. Gleb., 2004, T. LV, 2, 331-338.
• [5] Grynia M.: Kierunki zmian szaty roślinnej zbiorowisk łąkowych w Wielkopolsce. Rocz. AR Pozn., 1996, 284 Rol., 47, 15-27.
• [6] Klapp E.: Grunlandvegetation und Standort. Berlin-Hamburg P. Parey, 1965.
• [7] Kiryluk A.: Changes of species composition on extensively performed meadow communities in post-bog habitats. Polish Journal of Environmental Studies, 2006, Vol. 15, 5d, 188- 192.
• [8] Kochanowska R.: Przyrodnicze konsekwencje regresu gospodarki łąkowej na Pomorzu Zachodnim. Przegl. Przyrod., 1997, 8, 73-76.
• [9] Kozłowska T.: Zmiany zbiorowisk łąkowych na tle różnicowania się warunków siedliskowych w charakterystycznych obszarach dolin rzecznych Polski Centralnej. Woda Środ. Obsz. Wiej. Rozprawy naukowe i monografie, 2005, 14.
• [10] Kozłowska T., Burs W.: Przekształcanie się zbiorowisk łąkowych w wyniku zmian uwilgotnienia siedlisk łąkowych. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 2013, Vol. 58(4).
• [11] Kryszak A.: Różnorodność florystyczna zespołów łąk i pastwisk klasy Molinio-Arrhenatheretea R. Th. 1937 w Wielkopolsce w aspekcie ich wartości gospodarczej. Rozpr. Nauk. Rocz. AR Pozn., 2001, 314.
• [12] Kucharski L.: Szata roślinna łąk Polski Środkowej i jej zmiany w XX stuleciu. Wyd. UŁ, 1999.
• [13] Matuszkiewicz W.: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, 2005.
• [14] Mirek Z., Piękoś-Mirek H., Zając A., Zając M.: Vascular plants of Poland a checklist. PAN Kraków. W: Szafer Institut of Botany, 2002.
• [15] Oświt J.: Identification of humitidy conditions in meadow sites, using vegetation index (phytoindication metod). W: Taxonomy of hydrogenic soils used in Poland. Bibl. Wiad. IMUZ, 1994, 101-130.
• [16] Roguski W.: Proces grądowienia i różnicowania się bagiennych łąk w dorzeczu b. Noteci. Falenty IMUZ, rozpr. hab., 1972.
• [17] Szydłowska J.: Kształtowanie się typów florystycznych, ich wartości użytkowej i walorów przyrodniczych na wybranych łąkach śródleśnych w zależności od warunków wilgotnościowych siedliska. Łąkarstwo w Polsce, 2009, 12.
• [18] Trąba Cz., Wolański P., Oklejewicz K.: Zbiorowiska roślinne nieużytkowanych łąk i pól w dolinie Sanu. Łąkarstwo w Polsce, 2004, 7, 207-238.
• [19] Załuski T.: Zagrożenie i ochrona zespołów trawiastych. W: Polska księga traw. Pr. zbior. Red. L. Frey, 2002, 245-274.
• [20] Żyszkowska M., Fatyga J., Nadolna L., Paszkiewicz-Jasińska A.: Wartość przyrodnicza roślinności siedlisk nieleśnych Pogórza Kaczawskiego uznanego za obszar NATURA 2000. Woda Środow. Obsz. Wiej., 2009, 9, 4, 227-244.