2,2–Oksydietanol : dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

• Autorzy: Rolecki R.

Warianty tytułu

EN

Diethylene glycol - aerosol

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W normalnych warunkach atmosferycznych czysty chemicznie 2,2 -oksydietanol (DEG, glikol dietylenowy) jest bezbarwną, prawie bezwonną, lepką cieczą o gorzkosłodkim smaku, bardzo dobrze rozpuszczalną w wodzie i etanolu, natomiast praktycznie nierozpuszczalną w węglowodorach aromatycznych. Na skalę przemysłową DEG otrzymuje się w reakcji glikolu etylenowego i tlenku etylenu lub poprzez częściową dehydratację glikolu etylenowego. W Polsce jest stosowany głównie do produkcji lakierów, a także jako zmiękczacz mieszanek gumowych i tworzyw sztucznych oraz składnik płynów hamulcowych i przeciwzamarzających. W piśmiennictwie nie ma doniesień o przypadkach ostrych i przewlekłych zatruć ludzi w następstwie narażenia na DEG w warunkach pracy zawodowej. Opisano natomiast szereg przypadków ostrych, w tym i śmiertelnych, zatruć ludzi wskutek pomyłkowego lub samobójczego spożycia substancji lub jej preparatów. Stwierdzono, że DEG jest znacznie bardziej toksyczny dla ludzi niż dla zwierząt. W obrazie klinicznym zatrucia ostrego ludzi dominują cechy uszkodzenia nerek, a śmierć następuje w stanie śpiączki mocznicowej. W piśmiennictwie brak doniesień dotyczących badań epidemiologicznych populacji narażonych na glikol etylenowy. Wyniki badań toksyczności przewlekłej DEG u zwierząt doświadczalnych wskazują, że związek powoduje uszkodzenie strukturalne i czynnościowe nerek oraz, rzadziej i mniej nasilone, uszkodzenie wątroby. W badaniach na różnych szczepach Salmonella typhimurium oraz na komórkach z jajnika chomika chińskiego nic stwierdzono działania mutagennego DEG. Wyniki badań działania rakotwórczego u zwierząt nie ujawniły pierwotnego działania kancerogennego 2,2-oksydietartolu. Nic stwierdzono zaburzeń rozrodczości i rozwoju prę- i post-natalnego potomstwa zwierząt, którym podano DEG nawet w dużych dawkach. Stwierdzono, że związek szybko wchłania się do organizmu po podaniu drogą pokarmową. Metabolizm DEG jest słabo poznany, a główną drogą wydalania niezmetabolizowane-go związku i jego znanego metabolitu są nerki. Mechanizm działania toksycznego DEG nic jest rozpoznany. Wartość normatywu higienicznego dla DEG w postaci aerozolu ustalono na poziomie 10 mg/m3, co pozwoli na wyeliminowanie możliwości powstania uciążliwych warunków pracy.

EN

Diethylene glycol (DEG) is a colourless, almost odourless liąuid with a sweet-bitterish taste. DEG has a Iow vapour pressure - about 116 mg/m3. In Poland DEG is used in the manufacture of varnishes, as a softener of rubber mixtures and plasticizers and as a component of brake fluid and anti-freezers. DEG is morę toxic to humans than animals. Acute human exposure to DEG and experimental animal studies indicates that it is a nephrotoxic agent. DEG does not produce mutagenic, car-cinogenic or embryotoxic effect. Taking account of its Iow toxicity and Iow vapour pressure, the OEL Expert Group recommended the MAC value of 10 mg/m3 for DEG. At this time, no MAC-STEL is recommended.

Słowa kluczowe

PL

2,2-oksydietanol; glikol; działanie toksyczne; narażenie zawodowe

EN

diethylene glycol; glycol; toxicity; occupational exposure

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2000
• Tom: Nr 1 (23)
• Strony: 163--177
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., tab.

Twórcy

autor

Rolecki R.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św.Teresy 8

Bibliografia

• 1. Auzepy Ph. i in.: Intoxications aigues par l’ethylene glycol et le diethylene glycol chez l’adulte. Semajne des Hopitaux de Paris 1973, 49(19), 1371-1374.
• 2. Blomstrand R. i in.: Pyrazoles as inhibitors of alcohol oxidation and as important tools in alcohol research: an aproach to therapy against methanol poisoning. Proc. Natl. Acd. Sci. USA 1979, 76, 3499- 3503.
• 3. Bowie M. D., McKenzie D.: Diethylene glycol poisoning in children. S. Afr. Med. J. 1972, 46, 93 1-934.
• 4. Braun W. H., Young J. D.: Identification of betahydroxyethoxyacetic acid as the major urinary metabolic of 1,4-dioxane in the rat. Toxicol. Appl. Pharmacol. 1978, 39, 33-38.
• 5. Browning E.: Toxicity and metabolism of industrial solvents. Amsterdam, Elsevier Publ. Comp.. 1965, s. 624-629.
• 6. McChesney E. W. i in.: Reappraisal of the toxicology of ethylene glycol. II. Metabolism studies in laboratory animals. Food Cosmet. Toxicol. 1971, 9,21, 38.
• 7. McChesney W. W., Goldberg L., Harris E. S.: Reappraisal of the toxicology of ethylene glycol. IV. The metabolism of the labelled glycolic and glyoxalic acids in the rhesus monkey. Food Cosmet. Toxicol. 1972, 10, 655-670.
• 8. Dietrich R. A, Erwin V. G.: Mechanism of the inhibition of aldehyde dehydrogenase in vivo by disulfiram and diethyldithiocarbamate. Mol. Pharmacol. 1971, 7, 301-307.
• 9. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego. Glikol etylenowy. Zespół Ekspertów ds. Czynników Chemicznych Międzyresortowej Komisji ds. Aktualizacji Wykazu NDS i NDN, Łódź 1989.
• 10. Dunkelberg H.: Kanzerogene Aktivitat von Ethylenoxid und seinen Reaktionsprodukten 2- Chloroethanol, 2-Bromethanol, Ethylenglycol und Diethylengly col III. Untersuchung von Ethyloglycol und Diethylenglycd auf kanzerogene Wirkung. Zbl. Bakt. Hyg. B. 1987, Bł83, 358-365.
• 11. Durand A. i in.: A study of mortality and urinary excretion of oxalate in male rats following acute experimental intoxication with diethylene-glycol. Preliminary report. Europ. J. Intens Care Med. 1976, 2(3), 143-146.
• 12. Fitzhugh O. G., Nelson A. A.: Comparison of the chronic toxicity of triethylene glycol with that of di ethylene glycol. J. Industr. Toxicol. 1946, 28, 40-43.
• 13. Hardin B. D. i in.: Evaluation of 60 chemicals in a preliminary development toxicity test. Teratogenesis, Cancerogenesis and Mutagenesis 1987, 7(1), 29-48.
• 14. Hebert J. L. i in.: Acute experimental poisoning by diethylene glycol: Acid base balance and histological data in male rats. Toxicol. Eur. Res. 1978, 1, 289-294.
• 15. International Agency for Research on Cancer. IARC Monographs on the evaluation of carcinogenic risk to humans. Overall evaluation of carcinogenicity: An updating of IARC Monographs volumes 1 to 42. Supplement 7. Lyon 1987.
• 16. McLaughlin j. i in.: The injection of chemicals into the yolk sac of fertile eggs prior to incubation as a toxicity test. Toxicol. Appl. Pharmacol. 1963, 5, 760-77 1.
• 17. Marczenko S. A.:Pathomorphological changes in the central nervous system under the effect of diethylene glycol. Vrach. Delo 1973, 2, 138-140
• 18. Pfeiffer E. H., Dunkelberg H.: Mutagenicity of ethylene oxide and propylene oxide and of the glycols and halohydrines formed from them during the fumigation of foodstuffs. Food. Cosmet. Toxicol. 1980, 18, 115-118.
• 19. Plugin V. P.: Hygienic standardization of ethylenoglycol and diethylenglycol contents in sanitary protection of water bodies. Gig. Sanit. 1968, 33(3), 16-22.
• 20. Registry of toxic effects of chemical substances. Cincinnati, Dept. of HEW, NIOSH, 1985, s. 1986-1987.
• 21. Rowe V. K., Wolf M. A.: Glycols im Patty’s industrial hygiene and toxicology. Ed. 3. T. 3. New York G. O. Clayton, F. E. Clayton, J. Wiley and Sons, 1982, s. 3832-3838.
• 22. Sanina V. P.: Remote consequences of chronic inhalation of diethylenglycol. Gig. Sanit. 1968, 33(2), 36-39.
• 23. Toxikologische Bewertung: Diethylenglycol. Ausgabe 02/89 Nr 11, BG Chemie, Heidelberg 1989.
• 24. Vale J. A, Buckley B. M.: Metabolic acidosis in diethylene glycol poisoning. The Lancet 1985, 2(8451), 394.
• 25. Valeurs limites d’exposition profesionelle aux substances dangereuses de L’ACGIH, de RFA et de L’URSS, Cahiers de Notes Documentaires, Nr 3, 4 trimestre 1988.
• 26. Vasileva N. M., Linnik A. B., Sgibner A. K7 Izucenie vozmoznoy blastomogennoy aktivnosti smazocnih masel. Gig. Tr. Prof. Zabol. 1971, 10, 50-51.
• 27. Wegener H.: Uber die Fortpflanzungsfahigkeit der Ratte nach Einwirkung von Diathylenglykol. Arch. exper. Path. U. Pharmacol. 1953, 220, 414-417.
• 28. Weil C. S., Carpentr C. P., Smyth H. F.: Urinary bladder response to diethylene glycol. Arch. Environ. Health 1965, 11,569-581.
• 29. Wiener H. L., Richardson K. E.: Metabolism of diethylene glycol in male rats. Biochem. Pharmacol. 1989, 38(3), 539-541.
• 30. Winek C. L., Shingleton D. P., Shanor S. P.: Ethylene and diethylene glycol toxicity. Clin. Toxicol. 1978, 13 (2), 297-324.
• 31. Woo Y. T. i in.: Structural identification of p-dioxane-2-one as the major urinary metabolic of p-dioxane. Naunyn-Schmiedeberg’s Arch. Pharmacol. 1977, 299, 283-287.
• 32. Komputerowa baza danych RTECS, 1996.