Sakralne widzenie krajobrazu

• Autorzy: Królikowski J. T.

Warianty tytułu

EN

Sacral vision of landscape

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Krajobrazy swoją pięknością skłaniające do modlitwy to jeden z rodzajów krajobrazów świętych wyróżnionych przez św. Jana od Krzyża. Skłonność do modlitwy w krajobrazie wymaga dostrzegania nie tylko piękna lecz także widzenia w pięknie miłości Boga do swego stworzenia. Sacrum w różny sposób pojawia się w krajobrazie lecz wymaga uwagi i zrozumienia. Świętość ziemi przypominał błogosławiony Jan Paweł II poprzez pocałunek. Świętość wody jest potwierdzana przez wiele cudownych źródeł odwiedzanych przez pielgrzymów. Miejsca odczytywane jako święte są utrwalane przez znaki umieszczane w krajobrazie. Rozumienie mowy znaków, które przekazuje krajobraz bezpośrednio poprzez naturę lub rzeczy uczynione przez człowieka jest sztuką i wymaga nauczenia się sztuki patrzenia i widzenia. Szereg przykładów sztuki dawnej i nieliczne współczesnej pokazują zmieniające się rozumienie sakralnego wymiaru krajobrazu. Dziś potrzebna jest odnowa sakralnego widzenia krajobrazu. W tym celu może być użyteczne pojęcie genius loci łączące materialne, zmysłowe i duchowe warstwy krajobrazu.

EN

There are landscapes leading by his beauty to prayers. Such landscapes are distinguished by Saint John as one kind of sacred landscapes. For praying in landscapes is necessary not only to see beauty but also God’s love to his creation. Sacrum reveals in landscape in different ways but is necessary to devote attention and comprehension. Sanctity of land was remembered in salute of John Paul II. Sanctity of water is confirmed in many miraculous sources visited by pilgrims. Places considered as sacred are commemorate by signs located in landscapes. Comprehension of landscape language of signs created by nature or by man is art and is necessary to learn this art of looking and seeing. Numerous examples of ancient art and contemporary not so numerous show to us changing comprehension of landscape sacral dimension. Today is needed renewal of sacred vision of landscape. To realize this purpose the notion genius loci can be useful because is connecting material, sensual and spiritual layers of landscape.

Słowa kluczowe

PL

widzenie; krajobraz; sacrum; malarstwo; przestrzeń

EN

seeing; landscape; sacred; painting; space

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2012
• Tom: nr 17
• Strony: 41--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz.

Twórcy

autor

Królikowski J. T.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Warszawa, Polska

Bibliografia

• Jasieńczyk-Jabłoński A., 1983: Co jest logiką w architekturze, w tekście pisanym na przełomie XIX i XX wieku, warszawski architekt stawia tezę, że logiką w architekturze jest miłość bliźniego, wg: Architektura, nr 1/2.
• Kraszewski J.I., 1860: Sztuka u Słowian, Wilno: 10.
• Ks. Jelonek T., 2008: Biblijne pojęcie sacrum, Wydawnictwo WAM, Kraków: 74.
• Micke-Broniarek E., 2012: Józef Chełmoński na wielkich łowach natury, Dom Pracy Twórczej w Radziejowicach: 14.
• Mitkowska A., 2003: Polskie kalwarie, Ossolineum, Wrocław/Warszawa/Kraków.
• Norberg-Schulz Ch., 1990: Architektura jako obraz świata [w:] Arche, vol. 2.
• Przybyszewski S., 1994: Sztuka polska w polskich kościołach [w:] Arche, vol. 9: 22.
• Św. Jan od Krzyża, 1975: Dzieła, tom I Droga na Górę Karmel – Noc ciemna, Wydawnictwo O.O. Karmelitów Bosych, Kraków:366-368.