Psychological consequences of experiencing trauma among people injured in road accidents

• Autorzy: Netczuk-Gwoździewicz M.

Warianty tytułu

PL

Psychologiczne konsekwencje doznawania traumy u osób poszkodowanych w wypadkach drogowych

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W niniejszym artykule podjęto próbę opisu psychologicznych skutków doznawania traumy u osób poszkodowanych w wypadkach drogowych. Analizy prowadzone przez Światową Organizację Zdrowia analizy przewidują, że do roku 2020 wypadki drogowe staną się najczęstszą przyczyną przedwczesnej śmierci. Doświadczenie pokazuje iż u około jednej czwartej osób, które uczestniczyły w wypadku drogowym występują różnego rodzaju trudności. Pojawiają się one bezpośrednio po zdarzeniu, a utrzymujące się przez co najmniej miesiąc po wypadku u części z tych osób mijają samoistnie. Czasami jednak przez wiele miesięcy, a nawet lat po wypadku mogą u trzymywać się objawy wskazujące na zaburzenie potraumatyczne takie jak lęk, czy unikanie sytuacji przypominających traumatyczne zdarzenie (jazda samochodem, przechodzenie przez jezdnie, itp.), poczucie dyskomfortu, nawracające niechciane wspomnienia czy sny o wypadku. Obciążająca sytuacja związana z wypadkiem drogowym może spowodować rozległe i trwałe następstwa w życiu psychicznym. Spektrum zaburzeń urazowych i pourazowych rozciąga się od skutków pojedynczego wstrząsającego wydarzenia do bardziej skomplikowanych konsekwencji długotrwałego, powtarzającego się nadużycia i stresu. Opis rodzajów reakcji na traumatyczne wydarzenie nie jest prosty z powodu złożoności objawów somatycznych, poznawczych, emocjonalnych oraz zachowań będących przejawem indywidualnego sposobu poradzenia sobie z traumatyczną sytuacją.

EN

This article attempts to describe the psychological effects of experiencing trauma among people injured in road accidents. The analyzes conducted by the World Health Organization predict that by 2020 road accidents will become the leading cause of premature death. The experience shows that in about one-fourth of those involved in a road accident there appear all sorts of difficulties. They appear immediately after the event, and those persisting for at least a month after the accident stop spontaneously among some of these people. Sometimes, however, for many months or even years after the accident, there may persist symptoms suggestive of post- traumatic disorder, such as anxiety or avoidance of situations reminiscent of the traumatic event (driving a car, crossing the road, etc.), discomfort, recurrent unwanted memories or dreams of the accident. The aggravating situation related to a traffic accident can cause extensive and long-lasting consequences in mental life. The spectrum of traumatic and post-traumatic disorders ranges from the effects of a single earth-shattering event to more complex consequences of long-lasting, repeated abuse and stress. A description of the types of reactions to a traumatic event is not easy due to the complexity of somatic, cognitive, emotional symptoms, as well as behaviours being the manifestation of an individual way of dealing with traumatic situations.

Słowa kluczowe

PL

wypadek drogowy; psychologiczne konsekwencje; trauma

EN

traffic accident; psychological consequences; trauma

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Logistyka
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 3
• Strony: 3463--3470, CD 1
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz.

Twórcy

autor

Netczuk-Gwoździewicz M.

• Military Academy f Land Forces in Wrocław, Faculty of Security, 51-150 Wrocław, ul. Piotra Czajkowskiego 109

Bibliografia

• 1. Badura-Madej W., Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1999.
• 2. Borys B., Sytuacje ekstremalne i ich wpływ na psychikę. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne GWP, Gdańsk 2004.
• 3. Bryant R., Harvey A., Zespół ostrego stresu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
• 4. Carson R., Butcher J., Mineka S., Psychologia zaburzeń vol. 1 . Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne GWP, Gdańsk 2006.
• 5. Dolińska-Zygmunt G., Podstawy psychologii zdrowia. Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001.
• 6. Dudek B., Zaburzenia po stresie traumatycznym. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne GWP, Gdańsk 2003.
• 7. Herman J, Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne GWP, Gdańsk 2004.
• 8. Heszen I., Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000.
• 9. Heszen I., Sęk H., Psychologia zdrowia. PWN, Warszawa 2008
• 10. Konieczny J., Wawrzynowicz H., J. Mydlarska, Psychologia bezpieczeństwa. Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 2011. 11. Popiel A., Pragłowska E., Psychopatologia reakcji na traumatyczne wydarzenia. W: J. Strelau, B. Zawadzki, M. Kaczmarek (red.), Konsekwencje psychiczne traumy, PWN, Warszawa 2009.
• 12. Seligman M., Walker E., Rosenhan D., Psychopatologia. Zysk I S-ka Wydawnictwo, Poznań 2003.
• 13. Sheridan C., Radmacher S, Psychologia zdrowia. Instytut Psychologii Zdrowia, Warszawa 1998
• 14. Strelau J., Temperament a stres; temperament jako czynnik moderujący stresory, stan i skutki stresu oraz radzenie sobie ze stresem. W: i. Heszen- Niejodek, Z. Ratajczak (red.), człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1996.
• 15. Strelau J., Temperament i inteligencja. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• 16. Terelak J., Psychologia stresu. Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2001.
• 17. Tomko- Gwoździewicz M., Psychopatologia reakcji na krytyczne wydarzenia, W: M. Żuber (red.), Katastrofy naturalne i cywilizacyjne. Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych we Wrocławiu, Wrocław 2010.
• 18. Zdankiewicz E., Ścigała Z., Matuszewski T., Kodowanie i przechowywanie zdarzeń traumatycznych. IFiS PAN, Warszawa 1999.