Cyfrowa rekonstrukcja pałacu w Łobzowie z czasów przebudowy Santiego Gucciego w latach 1585–1587

• Autorzy: Zieliński Rafał

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK79GUCCI

Warianty tytułu

EN

Digital reconstruction of Łobzów Palace from the times of its remodeling by Santi Gucci in the years 1585–1587

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Artykuł dotyczy cyfrowej rekonstrukcji pałacu królewskiego w Łobzowie z XVI w. przy użyciu oprogramowania modelującego 3D. Opracowany model przedstawia prawdopodobny wygląd rezydencji po jej przebudowie przez rzeźbiarza i architekta Santiego Gucciego. Odtworzenie hipotetycznego wyglądu pałacu było możliwe dzięki zbadaniu materiałów historycznych i ikonograficznych oraz wirtualnych modeli przestrzennych rezydencji z różnych jej okresów. Rekonstrukcja powstała również dzięki analizie porównawczej zachowanych rozwiązań architektonicznych w innych projektach Santiego Gucciego. W związku z brakiem zachowanych wystarczających źródeł ikonograficznych z tamtego okresu do tej pory nie udało się jednoznacznie określić, jak wyglądał pałac w czasach panowania Stefana Batorego. Model przygotowany dzięki technikom modelowania 3D jest jednym z możliwych wariantów wyglądu renesansowej rezydencji i może być pomocny w dalszych badaniach nad bryłą i detalami pałacu.

EN

This paper presents a digital reconstruction of the sixteenth-century royal palace in Łobzów using 3D modeling software. The model shows the most probable view of this royal residence at the time of its remodeling by sculptor and architect Santi Gucci. Recreating the hypothetical form of the palace was possible due to a prior examination and analysis of historical and iconographic records as well as analysis of virtual 3D models of the residence from different times. Another thing which enabled the digital reconstruction was the comparative analysis of architectural solutions found in other existing designs attributed to Santi Gucci. Due to the lack of sufficient iconographic sources from that period it was not possible to define conclusively the form the residence acquired during the reign of Stephen Báthory. Thus the 3D model constitutes one of possible variants of the Renaissance residence and may be helpful in further research on the architectural form and details of the palace.

Słowa kluczowe

PL

cyfrowa rekonstrukcja zabytków; pałac w Łobzowie; Santi Gucci; Łobzów; rekonstrukcja

EN

digital reconstruction of heritage buildings; Łobzów Palace; Santi Gucci; Łobzów; reconstruction

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 79
• Strony: 37--51
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., rys., il.

Twórcy

autor

Zieliński Rafał

• Politechnika Krakowska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-8505-7481

Bibliografia

• Archiwalia / Archive materials
• 1. Archiwum Skarbu Koronnego LVI Inwentarze Starostw, 1495–1795, Inwentarz dóbr Łobzowa, woj. krakowskie, sygn. 168.
• 2. Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie, Akta Dowództwa Okręgu Korpusu nr V.
• Opracowania / Secondary sources
• 3. Banach Jerzy, Zygmunta Vogla „Zbiór widoków sławniejszych pamiątek narodowych” z roku 1806. Początki historyzmu i preromantyzm w polskiej ilustracji, [w:] Romantyzm. Studia nad sztuką drugiej połowy wieku XVIII i wieku XIX, Warszawa 1967.
• 4. Bogdanowski Janusz, Królewski ogród na Łobzowie, Kraków 1997.
• 5. Braun Georg, Hogenberg Franz, Civitates orbis terrarum, t. 6, Kolonia 1617.
• 6. Fischinger Andrzej, Santi Gucci: architekt i rzeźbiarz królewski XVI wieku, Kraków 1969.
• 7. Grabowski Ambroży, Kraków i jego okolice, Kraków 1866.
• 8. Janowski Piotr Józef, O szkodliwości i mankamentach badań Piotra Pikulskiego nad historią i architekturą dawnego pałacu królewskiego w Łobzowie, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2023, t. 71, nr 3.
• 9. Janowski Piotr Józef, Renesansowa curia Lobzoviensis królowej Bony w świetle inwentarza z 1558 roku, „Kwartanik Historii Kultury Materialnej” 2022, t. 70, nr 3.
• 10. Janowski Piotr Józef, Rezydencja królewska w Łobzowie w epoce Wazów 1587–1668, [w:] Residentiae tempore belli et pacis. Materiały do badań i ochrony założeń rezydencjonalnych i obronnych, red. Piotr Lasek, Piotr Sypczuk, Warszawa 2019.
• 11. Kieszkowski Witold, Santi Gucci Fiorentino. (Uwagi na marginesie pracy dr Krystyny Sinko: Santi Gucci Fiorentino i jego szkoła. Kraków 1933), „Biuletyn Historji Sztuki i Kultury” 1934/1935, R. 3, nr 2 (1934/1935).
• 12. Kieszkowski Witold, Zamek królewski w Łobzowie, „Biuletyn Historji Sztuki i Kultury” 1935, R. 4, nr 1.
• 13. Kulig Anna, Nassery Farid, Filipowski Szymon, Zieliński Rafał, Wykorzystanie technologii BIM w nowoczesnej inwentaryzacji i analizie zabytków architektury, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2015, nr 42.
• 14. Kuśnierz-Krupa Dominika, Kobylarczyk Justyna, Malczewska Joanna, Ivashko Yulia, Lisińska-Kuśnierz Małgorzata, Analiza jakościowa edukacji architektonicz nej w zakresie ochrony miasta zabytkowego, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2021, nr 65.
• 15. Legendziewicz Andrzej, Marcinów Aleksandra, The Castle in Prószków as an Example of the Palazzo in Fortezza Architecture Trend in Poland, „Arts” 2021, t. 10, nr 21.
• 16. Majewski Alfred, Zamek w Baranowie: dzieje i konserwacja, Tarnobrzeg 2003.
• 17. Niezabitowska Elżbieta, Metody i techniki badawcze w architekturze, Gliwice 2014.
• 18. Opaliński Piotr, Rekonstrukcja cyfrowa infrastruktury architektonicznej Rynku krakowskiego w XIV i XV wieku, „Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa” 2010, t. 28, nr 1.
• 19. Orda Napoleon, Album widoków przedstawiających miejsca historyczne Królestwa, Galicyi i Ziem Krakowskich, seria VI, Warszawa 1873–1883.
• 20. Pikulski Piotr, Digital Monument Reconstruction in Architectural Studies: Synthesis of Research on the Previously Unknown Form of the Palace in Łobzów (Cracow) from the Period of the Rule of John III Sobieski, The City and History, „Mesto a Dejiny” 2020a, t. 9, nr 2.
• 21. Pikulski Piotr, Synteza badań nad stanem zachowania pałacu w Łobzowie na przestrzeni wieków – komputerowe rekonstrukcje brył obiektu od fortalicium Kazimierza Wielkiego do barokowej rezydencji Wazów, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2020b, nr 63.
• 22. Pociecha Wojciech, Królowa Bona (1494–1557). Czasy i ludzie Odrodzenia, t. 2, Poznań 1949.
• 23. Rączka Jan Władysław, Królewska rezydencja pałacowo-ogrodowa na Łobzowie. Stan badań i zachowane źródła archiwalne (1585–1655), cz. 2, „Teka Komisji Urbanistyki i Architektury” 1983, t. 17.
• 24. Rączka Jan Władysław, Królewska rezydencja pałacowoogrodowa na Łobzowie. Stan badań i zachowane źródła archiwalne (1585–1655), cz. 2, „Teka Komisji Urbanistyki i Architektury” 1984, t. 18.
• 25. Rączka Jan Władysław, Królewski Łobzów, Warszawa 1980.
• 26. Rączka Jan Władysław, Przemiany krajobrazu podkrakowskiej rezydencji Łobzów: od fortalicjum króla Kazimierza Wielkiego przez pierwszą w Polsce królewską rezydencję pałacowo-ogrodową, Szkołę Kadetów-Podchorążówkę do Wydziału Architektury PK: pomoc dydaktyczna, Kraków 1996.
• 27. Sinko Krystyna Maria, Santi Gucci Fiorentino i jego szkoła, Kraków 1933.
• 28. Stala Klaudia, Najstarszy widok łobzowskiego castellum Kazimierza Wielkiego z 1536/1537 roku, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2016, nr 46.
• 29. Stala Klaudia, Results of Archeological Research in the South – East Wing of the So Called “Podchorążówka” Building (Former Summer Residence in Łobzów), „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2018, nr 53.
• 30. Stala Klaudia, The Royal Residence of Zygmunt III Vasa in Łobzów: Attempt at Reconstruction, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2015, nr 42.
• 31. Szpyt Maksymilian, Metoda cyfrowego odtwarzania transformacji zabytku architektury na przykładzie Pałacu Królewskiego w Łobzowie, praca doktorska, Politechnika Krakowska, 2022.
• 32. Tomkowicz Stanisław, Teka Grona Konserwatorów Galicyi Zachodniej, t. 2, Kraków 1906.
• Źródła elektroniczne / Electronic sources
• 33. Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Zarys dziejów kształtowania się zasobu AGAD, https://agad.gov.pl/?page_id=834 (dostęp: 20 VI 2024).
• 34. Cyfrowy Thesaurus Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Łobzów – ruiny pałacu, rys. Michał Stachowicz, https://ct.mhk.pl/wps/portal/mhmk/main/strona-artefaktu/?artefactId={45BAA9E5-8532-41DA-872D-33E508D2F621} (dostęp: 20 VI 2024).
• 35. Początki panowania w Polsce Stefana Batorego 1575–1577 r. Listy, uniwersały, instrukcje, Warszawa 1877. https://pbc.biaman.pl/dlibra/doccontent?id=1691 (dostęp: 20 VI 2024).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025)