Nowiczoki i karbaminiany : nowe związki chemiczne wprowadzone do Konwencji o zakazie broni chemicznej

• Autorzy: Wojtalewicz Bartosz , Popiel Stanisław

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.3681

Warianty tytułu

EN

Novichoks and carbamates : new chemical compounds added into the Chemical Weapons Convention

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia charakterystykę nowych bojowych środków trujących o działaniu paralityczno-drgawkowym dodanych w 2019 roku do Wykazu 1 Konwencji o zakazie broni chemicznej - nowiczoków i karbaminianów. Opisano struktury chemiczne obu grup związków, a także przypadki ich wykorzystania oraz regulacje Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej w zakresie tych związków. Określono również sposoby ich identyfikacji laboratoryjnej oraz służące do tego stacjonarne i mobilne przyrządy analityczne.

EN

This article presents a description of the modern nerve agents - Novichoks and carbamates - added to the Chemical Weapons Convention Schedules in 2019. The chemical structures of both groups of compounds are described, as well as their use cases and the regulations of the Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons on these compounds. Also, the ways of laboratory identification of the described compounds are presented, as well as the stationary and mobile analytical instruments used for this purpose.

Słowa kluczowe

PL

konwencja o zakazie broni chemicznej; broń chemiczna; bojowe środki trujące; fosforoorganiczne środki trujące; nowiczoki; karbaminiany

EN

Chemical Weapon Convention; chemical weapons; chemical warfare agents; organophosphorus agent; novichok; carbamates

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
• Rocznik: 2023
• Tom: Vol. 72, nr 2
• Strony: 97--112
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., il., rys., tab.

Twórcy

autor

Wojtalewicz Bartosz

• Centralny Ośrodek Analizy Skażeń, ul. K. Leskiego 7, 01-499 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0003-0915-966X

autor

Popiel Stanisław

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Nowych Technologii i Chemii, ul. gen. S. Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0001-5557-5061

Bibliografia

• [1] Peplow M., Nerve agent attack on spy used ‘Novichok’ poison, C&EN, 96, 2018, 3.
• [2] Kloske M., Nowiczok(i) i Substancje A, Wiad. Chem., 72, 2018, 723-765.
• [3] Mirzajanow V. S., Fiodorow L., Otravlennaya politika, „Moskowskije Nowosti”, 38, 1992, 633.
• [4] Sekretariat Techniczny OPCW, Konwencja o zakazie prowadzenia badań, produkcji, składowania i użycia broni chemicznej oraz o zniszczeniu jej zapasów sporządzona w Paryżu dnia 13 stycznia 1993 r., Haga 2020.
• [5] Hoenig S. L., Compendium of Chemical Warfare Agents, New York 2007, 79-88.
• [6] Ellison D. H., Handbook of Chemical and Biological Warfare Agents, Boca Raton 2007, 37-42.
• [7] Mirzayanov V. S., State Secrets: An Insider’s Chronicle of the Russian Chemical Weapons Program, Denver 2009, 142–145.
• [8] Noga M., Michalska A., Jurowski K., The prediction of hydrolysis and biodegradation of Novichoks using in silico toxicology methods, Sci. Total Environ., 890, 2023, 164241.
• [9] Nepovimova E., Kuca K., Chemical warfare agent NOVICHOK - mini-review of available data, Food Chem. Toxicol., 121, 2018, 343-350.
• [10] Szlejnow R., Novičok uže ubival, Novaja Gazeta, 30, 2018.
• [11] Costanzi S., Koblentz G. D., Controlling Novichoks after Salisbury: Revising the Chemical Weapons Convention Schedules, NPR, 26, 2019, 599-612.
• [12] Sekretariat Techniczny OPCW, Note by the Technical Secretariat: Consolidated Text of Adopted Changes to Schedule 1 of the Annex on Chemicals to the Chemical Weapons Convention, S/1820/2019, 2019.
• [13] Sekretariat Techniczny OPCW, Summary of the Report on Activities Carried out in Support of a Request for Technical Assistance by Germany (Technical Assistance Visit - TAV/01/20), S/1906/2020, 2020.
• [14] Moss G. P., Smith P. A. S., Tavernier D., Glossary of class names of organic compounds and reactivity intermediates based on structure (IUPAC Recommendations 1995), Pure Appl. Chem., 67, 1995, 1307-1375.
• [15] Leibson T., Lifshitz M., Organophosphate and carbamate poisoning: review of the current literature and summary of clinical and laboratory experience in Southern Israel, Isr. Med. Assoc. J., 10, 2008, 767-770.
• [16] Stockholm International Peace Research Institute, The Problem of Chemical and Biological Warfare, Volume I: The Rise of CB Weapons, New York 1971, 65.
• [17] Palermo G., Kovarik Z., Hotchkiss P. J., Newly scheduled carbamate compounds: A synopsis of their properties and development, and considerations for the scientific community, Toxicol., 480, 153322, 2022.
• [18] Jeong K., Lee J.-Y., Woo S., Kim D., Jeon Y., Ryu T. I., Hwang S.-R., Jeong W.-H., Vapor Pressure and Toxicity Prediction for Novichok Agent Candidates Using Machine Learning Model: Preparation for Unascertained Nerve Agents after Chemical Weapons Convention Schedule I Update, Chem. Res. Toxicol., 35, 2022, 774-781.
• [19] Walker P., Twenty-Sixth Session of the Conference of the States Parties (CSP-26) to the Chemical Weapons Convention, NGO Statement 9: Next Steps in Strengthening Controls Over Novichok Agents and Precursors, Haga 2021.
• [20] Noga M., Jurowski K., What do we currently know about Novichoks? The state of the art, Arch. Toxicol., 97, 2023, 651-661.
• [21] Sekretariat Techniczny OPCW, Note by the Technical Secretariat: Report of the Fiftieth Meeting of the Validation Group for the Updating of the OPCW Central Analytical Database, S/1914/2020/Rev.1, 2020.
• [22] Sekretariat Techniczny OPCW, Note by the Technical Secretariat: Report of the Fifty-Second Meeting of the Validation Group for the Updating of the OPCW Central Analytical Database, S/2001/2021, 2021.
• [23] Sekretariat Techniczny OPCW, Note by the Technical Secretariat: Report of the Fifty-Fourth Meeting of the Validation Group for the Updating of the OPCW Central Analytical Database, S/2107/2022, 2022.
• [24] Sekretariat Techniczny OPCW, Note by the Technical Secretariat: Report of the Fifty-Fifth Meeting of the Validation Group for the Updating of the OPCW Central Analytical Database, S/2170/2023, 2023.
• [25] 5977C GC/MSD, firma Agilent, https://www.agilent.com/en/product/gas-chromatography-mass-spectrometry-gc-ms/gc-ms-instruments/5977c-gc-msd [dostęp: 29.06.2023].
• [26] ISQ™ 7610 Single Quadrupole GC-MS, Thermo Fisher Scientific, https://www.thermofisher.com/order/catalog/product/ISQ7610-AEI [dostęp: 29.06.2023].
• [27] GCMS-QP2020 NX, firma Shim-Pol, https://www.shim-pol.pl/produkty/spektrometria-mas/sprzezona-z-chromatografia-gazowa/pojedynczy-kwadrupol/gcms-qp2020-nx [dostęp: 29.06.2023].
• [28] 8700 Single Quadrupole GC-MS, Scion Instruments, https://scioninstruments.com/products/scion-8700-sq-gc-ms/ [dostęp: 29.06.2023].
• [29] Griffin G510, Teledyne Flir, https://www.flir.eu/products/griffin-g510/ [dostęp: 29.06.2023].
• [30] HAPSITE® ER, Inficon, https://www.inficon.com/en/products/hapsite-er-identification-system [dostęp: 29.06.2023].
• [31] Portable Mass Spectrometer MX908, https://908devices.com/products/mx908/ [dostęp: 29.06.2023].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).