Durability, carbon footprint and contaminant immobilization in self-hardening slurries applied to cut-off walls: a review

• Autorzy: Szarek Łukasz , Krysiak Łukasz , Kledyński Zbigniew , Machowska Agnieszka , Falaciński Paweł

Identyfikatory

DOI

10.24425/ace.2023.145261

Warianty tytułu

PL

Zawiesiny twardniejące w kontekście współczesnych wyzwań środowiskowych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Cut-off walls built using self-hardening slurries are an important tool for modern engineering pursuing Sustainable Development Goals. Much like cement concrete, this material is affected by the challenges posed by the increasing human pressure on the environment, although it is used significantly less widely than concrete; for this reason, relatively little comprehensive literature data is available describing the interaction of self-hardening slurries with the environment. This article provides a review that complements the current state of knowledge on self-hardening slurries in this area, with a particular focus on the durability of the material and its pollutant immobilization capabilities. To provide context, the material’s operating conditions, properties and components are briefly characterized. The resistance of self-hardening slurries to environmental aggression is described extensively, as it is a key factor in ensuring the durability of the material. A sample analysis of the material’s carbon footprint in several representative composition variants is presented. The subject of pollutant immobilization by self-hardening slurries is outlined. Lines of further research are proposed to fill gaps in the available knowledge.

PL

Zawiesiny twardniejące stanowią ważne narzędzie nowoczesnej inżynierii dążącej do realizacji celów Zrównoważonego Rozwoju. Pomimo iż materiał ten stosowany jest zdecydowanie mniej powszechnie od betonu cementowego, to dotyczą go podobne wyzwania związane z rosnącą presją człowieka na środowisko - zmniejszenie negatywnego oddziaływania (np. w wyniku obniżenia śladu węglowego, czy zwiększenia wykorzystania odpadów po-procesowych), zwiększenie trwałości, itd. Pochodna węższego zakresu wykorzystania zawiesin twardniejących w szeroko rozumianym budownictwie jest względnie niewielką bazą dostępnych danych literaturowych kompleksowo opisujących ten rodzaj materiału ze środowiskowego punktu widzenia. Niniejszy artykuł stanowi przegląd uzupełniający bieżący stan wiedzy na temat zawiesin twardniejących, ze szczególnym uwzględnieniem trwałości materiału i jego zdolności do immobilizacji zanieczyszczeń. W celu nakreślenia kontekstu, krótko scharakteryzowano zawiesinę, warunki jej pracy (w przesłonach przeciw filtracyjnych), właściwości i składniki. Szeroko opisana została odporność zawiesin twardniejących na agresję środowiskową (fizyczną i chemiczną) jako czynnik kluczowy dla trwałości materiału. Wykonano przykładową analizę śladu węglowego zawiesiny twardniejącej w kilku zbliżonych pod względem właściwości technologicznych i użytkowych wariantach recepturowych. Przedstawiono zarys zagadnienia immobilizacji i sorpcji zanieczyszczeń w materiale. Zaproponowano kierunki dalszych badań.

Słowa kluczowe

EN

carbon footprint; bentonite slurry; corrosion; durability; immobilization; self-hardening slurry; supplementary cementitious material

PL

immobilizacja; korozja; ślad węglowy; trwałość; produkt uboczny spalania; zawiesina twardniejąca; zawiesina bentonitowa

• Wydawca: Komitet Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN ; Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Lądowej
• Czasopismo: Archives of Civil Engineering
• Rocznik: 2023
• Tom: Vol. 69, nr 3
• Strony: 5--29
• Opis fizyczny: Bibliogr. 112 poz., il., tab.

Twórcy

autor

Szarek Łukasz

• Faculty of Building Services, Hydro and Environmental Engineering,Warsaw University of Technology, Warsaw, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-5794-9271

autor

Krysiak Łukasz

• Faculty of Building Services, Hydro and Environmental Engineering, Warsaw University of Technology, Warsaw, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-5680-1526

autor

Kledyński Zbigniew

• Faculty of Building Services, Hydro and Environmental Engineering, Warsaw University of Technology, Warsaw, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-8387-3119

autor

Machowska Agnieszka

• Faculty of Building Services, Hydro and Environmental Engineering, Warsaw University of Technology, Warsaw, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-3573-6822

autor

Falaciński Paweł

• Faculty of Building Services, Hydro and Environmental Engineering, Warsaw University of Technology, Warsaw, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-7090-5233

Bibliografia

• [1] P. Arias, et al., Climate Change 2021: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group14 I to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change; Technical Summary, 2021.
• [2] H.C. Winsemius, et al., “Global drivers of future river flood risk”, Nature Climate Change, vol. 6, no. 4, pp. 381-385, 2016, doi: 10.1038/nclimate2893.
• [3] B. Hamududu and A. Killingtveit, “Assessing climate change impacts on global hydropower”, in Climate change and the future of sustainability. Apple Academic Press, 2017, pp. 109-132.
• [4] Y. Zhou, et al., “A comprehensive view of global potential for hydro-generated electricity”, Energy & Environmental Science, vol. 8, no. 9, pp. 2622-2633, 2015, doi: 10.1039/C5EE00888C.
• [5] P. Wijekoon, P.A. Koliyabandara, A.T. Cooray, S.S. Lam, B.C.L. Athapattu, and M. Vithanage, “Progress and prospects in mitigation of landfill leachate pollution: Risk, pollution potential, treatment and challenges”, Journal of Hazardous Materials, vol. 421, art. no. 126627, 2022, doi: 10.1016/j.jhazmat.2021.126627.
• [6] Z. Kledyński, P. Falaciński, A. Machowska, and J. Dyczek, “Utilisation of CFBC fly ash in hardening slurries for flood-protecting dikes”, Archives of Civil. Engineering, vol. 62, no. 3, pp. 75-88, 2016, doi:10.1515/ace-2015-0084.
• [7] P. Falaciński, K. Garbulewski, Z. Kledyński, Z. Skutnik, and K. Ziarkowska, “Fluidised fly-ash cement-bentonite cut-off walls in flood protection”, Archives of Hydro-Engineering and Environmental Mechanics, vol. 52, no. 1, pp. 7-20, 2005.
• [8] J.C. Evans, “Vertical cutoff walls”, in Geotechnical practice for waste disposal. Springer, 1993, pp. 430-454.
• [9] X. Huang, et al., “Use of self-hardening slurry for trench cutoff wall: A review”, Construction and Building Materials, vol. 286, art. no. 122959, 2021, doi: 10.1016/j.conbuildmat.2021.122959.
• [10] P. Falaciński, “Przepuszczalność hydrauliczna zawiesin twardniejących z dodatkiem popiołów fluidalnych”, PhD. thesis, Politechnika Warszawska, 2006.
• [11] Z. Kledyński, Odporność korozyjna zawiesin twardniejących w obiektach ochrony środowiska. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej Inżynieria Środowiska, no. 33. Warszawa, 2000.
• [12] P. Falaciński, Odporność filtracyjna zawiesin twardniejących z popiołami fluidalnymi w warunkach agresji chemicznej. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej Inżynieria Środowiska. Warszawa, 2018.
• [13] S.A. Jefferis, “The origins of the slurry trench cut-off and a review of cement-bentonite cut-off walls in the UK”, 1997.
• [14] J.C. Evans, “Slurry walls for the rehabilitation of land disposal sites”, WIT Transactions on Ecology and the Environment, vol. 56, 2002, https://www.witpress.com/Secure/elibrary/papers/WM02/WM02043FU.pdf.
• [15] J. Carreto, L. Caldeira, and E. Maranha das Neves, “Processes involved in the formation and performance of self-hardening slurry walls: Santa Clara-a-Velha Monastery cutoff wall”, Journal of Geotechnical and Geoenvironmental Engineering, vol. 142, no. 7, art. no. 4016019, 2016, doi: 10.1061/(ASCE)GT.1943-5606.0001483.
• [16] J.M.R. Carreto, L.M.M.S. Caldeira, and E.J.L.M. das Neves, “Hydromechanical characterization of cement-bentonite slurries in the context of cutoff wall applications”, Journal of Materials in Civil Engineering, vol. 28, no. 2, art. no. 4015093, 2016, doi: 10.1061/(ASCE)MT.1943-5533.0001365.
• [17] T. Wiedmann and J. Minx, “A definition of ‘carbon footprint”, Ecological Economics Research Trends, vol. 1, no. 2008, pp. 1-11, 2008.
• [18] PN-EN 15804+A2:2020-03 Sustainability of construction works - Environmental product declarations - Core rules for the product category of construction products. PKN, 2020.
• [19] G.P. Peters, “Carbon footprints and embodied carbon at multiple scales”, Current Opinion in Environmental Sustainability, vol. 2, no. 4, pp. 245-250, 2010, doi: 10.1016/j.cosust.2010.05.004.
• [20] ISO/TS 14067:2013 Greenhouse gases - Carbon footprint of products - Requirements and guidelines for quantification and communication. ISO, 2013.
• [21] J. Dehm, “One tonne of carbon dioxide equivalent (1tCO2e)”, in International Law’s Objects. 2018, pp. 305-318.
• [22] G. Hammond, C. Jones, E.F. Lowrie, and P. Tse, Embodied carbon: Inventory of Carbon and Energy (ICE). BSRIA, 2011.
• [23] I. Hamilton, et al., 2020 global status report for buildings and construction. United Nations Environment Programme, 2020.
• [24] J. Orr, O. Gibbons, and W. Arnold, A brief guide to calculating embodied carbon. 2020.
• [25] D. Gilfillan, G. Marland, T. Boden, and R. Andres, “Global, Regional, and National Fossil-Fuel CO2 Emissions: 1751-2017”, 2020, doi: 10.15485/1712447.
• [26] R.M. Andrew, “Global CO2 emissions from cement production”, Earth System Science Data, vol. 10, no. 1, pp. 195-217, 2018, doi: 10.5194/essd-10-195-2018.
• [27] D. Poponi, et al., Energy technology perspectives 2016: towards sustainable urban energy systems. International Energy Agency, 2016.
• [28] K. Zima, “Integrated analysis of costs and amount of greenhouse gases emissions during the building lifecycle”, Archives of Civil Engineering, vol. 67, no. 2, pp. 413-423, 2021, doi: 10.24425/ace.2021.137176.
• [29] M.C.G. Juenger, R. Snellings, and S.A. Bernal, “Supplementary cementitious materials: New sources, characterization, and performance insights”, Cement and Concrete Research, vol. 122, pp. 257-273, 2019, doi: 10.1016/j.cemconres.2019.05.008.
• [30] Q. Zhao, L. Pang, and D. Wang, “Adverse effects of using metallurgical slags as supplementary cementitious materials and aggregate: a review”, Materials, vol. 15, no. 11, 2022, doi: 10.3390/ma15113803.
• [31] Ł. Szarek and Ł. Krysiak, “Environmental aspect of using ash from thermal treatment of municipal sewage sludge in hardening slurries”, Environment Protection Engineering, vol. 46, no. 4, pp. 77-86, 2020, doi: 10.37190/epe200406.
• [32] H. Xu, et al., “Studies on the chemical compatibility of soil-bentonite cut-off walls for landfills”, Journal of Environmental Management, vol. 237, pp. 155-162, 2019, doi: 10.1016/j.jenvman.2019.02.051.
• [33] United Nations, “Sustainable Development Goals”, 2022. [Online]. Available: https://sdgs.un.org/goals.
• [34] S. Jefferis, “Cement-bentonite slurry systems”, in Grouting and Deep Mixing. 2012, pp. 1-24.
• [35] B. Lemaignan and J. Y. Wilmotte, EFFC DFI carbon calculator methodological & user guide v2.2. EFFC-DFI, 2014.
• [36] Z. Kledyński and L. Rafalski, Zawiesiny twardniejące. Warszawa: KILiW PAN, IPPT PAN, 2009.
• [37] P. Falaciński, “Leak tightness of hardening slurries with fluidal ashes in chemically aggressive environments”, Archives of Environmental Protection, vol. 37, no. 1, pp. 115-134, 2011.
• [38] P. Falaciński and Ł. Szarek, “Possible applications of hardening slurries with fly ash from thermal treatment of municipal sewage sludge in environmental protection structures”, Archives of Hydro-Engineering and Environmental Mechanics, vol. 63, no. 1, pp. 47-61, 2016, doi: 10.1515/heem-2016-0004.
• [39] Z. Kledyński, P. Falaciński, A. Machowska, Ł. Szarek, and Ł. Krysiak, “Hardening slurries with fluidizedbed combustion by-products and their potential significance in terms of circular economy”, Materials, vol. 14, no. 9, 2021, doi: 10.3390/ma14092104.
• [40] P. Falaciński and Ł. Szarek, “Potential use of municipal waste incineration ash as a hardening slurry ingredient”, Minerals, vol. 12, no. 5, art. no. 655, 2022, doi: 10.3390/min12050655.
• [41] M. Borys and J. Rycharska, “Wpływ przemarzania na wytrzymałość na ściskanie zawiesin twardniejących w przegrodach przeciwfiltracyjnych”, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, no. 4/2, pp. 27-36, 2007.
• [42] S.L. Garvin and C.S. Hayles, “The chemical compatibility of cement-bentonite cut-off wall material”, Construction and Building Materials, vol. 13, no. 6, pp. 329-341, 1999, doi: 10.1016/S0950-0618(99)00024-0.
• [43] ISO 10414-1:2008 Petroleum and natural gas industries - Field testing of drilling fluids - Part 1: Waterbased fluids, ISO/TC 67/SC 3, vol. 10414, no. 1, 2008.
• [44] W. Jawański, W. Nowicki, and W. Młodawski, “Realizacja przesłony przeciwfiltracyjnej na lewym przyczółku zapory Chańcza”, presented at VII Konferencja Techniczna Kontroli Zapór, Rytro, 7-10.1996.
• [45] L. Rafalski, “Designing of composition of bentonite-cement slurry for cut-off walls constructed by the monophase method”, Archives of Hydro-Engineering and Environmental Mechanics, vol. 41, no. 3-4, pp. 7-23, 1994.
• [46] Z. Kledyński and S. Pisarczyk, “Zawiesina twardniejąca jako materiał na przesłony przeciwfiltracyjne”, 1992.
• [47] P.E. Mikkelsen, “Cement-bentonite grout backfill for borehole instruments”, Geotechnical News, vol. 20, no. 4, pp. 38-42, 2002.
• [48] P. Visudmedanukul, M. Kamon, and T. Katsumi, “Chloride transport through cement-bentonite barriers”, Journal of Geotechnical and Geoenvironmental Engineering, vol. 133, no. 2, pp. 175-185, 2007, doi: 10.1061/(ASCE)1090-0241(2007)133:2(175).
• [49] P. Falaciński and Z. Kledyński, “Hydraulic conductivity and porosity of hardening slurries with fluidal fly ashes in chemically aggressive environments”, Archives of Hydro-Engineering and Environmental Mechanics, vol. 55, no. 3-4, pp. 65-81, 2008.
• [50] PN-EN 1008:2004 Woda zarobowa do betonu - Specyfikacja pobierania próbek, badanie i ocena przydatności wody zarobowej do betonu, w tym wody odzyskanej z procesów produkcji betonu. PKN, 2004.
• [51] L. Czarnecki, T. Broniewski, and O. Henning, Chemia w budownictwie. Warszawa: Arkady, 1994.
• [52] L. Zheng, et al., “The hydration of bentonite buffer material revealed by modeling analysis of a long-term in situ test”, Applied Clay Science, vol. 185, art. no. 105360, 2020, doi: 10.1016/j.clay.2019.105360.
• [53] Ł. Szarek, “The influence of addition fly ash from thermal treatment of municipal sewage sludge on selected hardening slurries properties”, in Monitoring and safety of hydrotechnical constructions. 2019, pp. 329-340.
• [54] PN-EN 197-1:2012 Cement - Part 1: Composition, specifications and conformity criteria for common cements. PKN, 2012.
• [55] ASTM C150-07 Standard Specification for Portland Cement. ASTM International, 2012.
• [56] Ł. Szarek, “Leaching of heavy metals from thermal treatment municipal sewage sludge fly ashes”, Archives of Environmental Protection, vol. 46, no. 3, 2020, pp. 49-59, doi: 10.24425/aep.2020.134535.
• [57] R. Majhi and A. Nayak, “Production of sustainable concrete utilising high-volume blast furnace slag and recycled aggregate with lime activator”, Journal of Cleaner Production, vol. 255, 2020, doi: 10.1016/j.jclepro.2020.120188.
• [58] Z. Kledynski and A. Machowska, “Hardening slurries with ground granulated blast furnace slag activated with fluidal fly ash from lignite combustion”, Przemysł Chemiczny, vol. 92, no. 4, pp. 490-497, 2013.
• [59] S.M. Opdyke and J.C. Evans, “Slag-cement-bentonite slurry walls”, Journal of Geotechnical and Geoenvironmental Engineering, vol. 131, no. 6, pp. 673-681, 2005, doi: 10.1061/(ASCE)1090-0241(2005)131:6(673).
• [60] L. Rafalski, “Rheological properties of fresh bentonite-cement slurries modified by selected sodium salts”, Archives of Civil Engineering, vol. 41, no. 4, pp. 551-565, 1995.
• [61] B. Cao, Y. Zhang and A. Al-Tabbaa, “SEBS-polymer-modified slag-cement-bentonite for resilient slurry walls”, Sustainability, vol. 14, no. 4, 2022, doi: 10.3390/su14042093.
• [62] B. Cao, J. Chen, and A. Al-Tabbaa, “Crack-resistant cement-bentonite cut-off wall materials incorporating superabsorbent polymers”, Canadian Geotechnical Journal, vol. 58, no. 6, pp. 800-810, 2021, doi: 10.1139/cgj-2020-0181.
• [63] J. Cermak, J. Evans, and G. J. Tamaro, “Evaluation of soil-cement-bentonite wall performance-effects of backfill shrinkage”, in Grouting and Deep Mixing. 2012, pp. 502-511.
• [64] A.C.D. Royal, A.W. Opukumo, C.S. Qadr, L.M. Perkins, and M.A. Walenna, “Deformation and compression behaviour of a cement-bentonite slurry for groundwater control applications”, Geotechnical and Geological Engineering, vol. 36, no. 2, pp. 835-853, 2018, doi: 10.1007/s10706-017-0359-9.
• [65] G. Musso, A. Zibisco, R.M. Cosentini, P. Trischitta, and G. Della Vecchia, “Monitoring drying and wetting of a cement bentonite mixture with Electrical Resistivity Tomography”, in E3S Web of Conferences, 2020, vol. 195, art. no. 3015, doi: 10.1051/e3sconf/202019503015.
• [66] K. Joshi, K. Soga, M.Y.A. Ng, and C. Kechavarzi, “Durability study of eleven years old cement-bentonite cut-off wall material”, in GeoCongress 2008: Geotechnics of Waste Management and Remediation. 2008, pp. 620-627.
• [67] R. Dąbek, Z. Kledyński, and K. Ładyżyński, “Badania kontrolne zawiesiny twardniejącej na budowie metra w Warszawie”, Gopodarka Wodna, vol. 9, 1989.
• [68] Z. Kledyński, “Wykorzystanie statystycznego planowania doświadczeń w poszukiwaniu mrozoodpornej zawiesiny twardniejącej”, Gospodarka Wodna, vol. 9, 1989.
• [69] J. Rycharska and M. Borys, “Wpływ warunków termiczno-wilgotnościowych na wytrzymałość zawiesin twardniejących stosowanych do budowy przegród przeciwfiltracyjnych metodą wibracyjną w wałach przeciwpowodziowych”, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, vol. 10, pp. 215-227, 2010.
• [70] E. Koda, Stateczność rekultywowanych składowisk odpadów i migracja zanieczyszczeń przy wykorzystaniu metody obserwacyjnej. Rozprawy Naukowe i Monografie, no. 384. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, 2011.
• [71] A. Jakubowska and Z. Kledyński, “Badania wybranych właściwości niskowodnych zawiesin odpadów paleniskowych modyfikowanych bentonitem”, Prace Naukowe Inżynieria Środowiska, OWPW, vol. 21, pp. 17-33, 1996.
• [72] H. Zhang, Y. Tan, F. Zhu, and D. He, “Shrinkage property of bentonite-sand mixtures as influenced by sand content and water salinity”, Construction and Building Materials, vol. 224, pp. 78-88, 2019, doi: 10.1016/j.conbuildmat.2019.07.051.
• [73] G.H. Omidi, T.V. Prasad, J.C. Thomas, and K.W. Brown, “The influence of amendments on the volumetric shrinkage and integrity of compacted clay soils used in landfill liners”, Water, Air, and Soil Pollution, vol. 86, no. 1, pp. 263-274, 1996, doi: 10.1007/BF00279161.
• [74] A.M. Neville, Properties of concrete, vol. 4. London: Longman, 1995.
• [75] W. Kurdowski, Chemia cementu i betonu. Stowarzyszenie Producentów Cementu, 2010.
• [76] S.J. Pisarczyk, Mechanika gruntów. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2017.
• [77] Z. Kledyński, “Influence of fly ashes on hardening slurries resistance to sulphate attack”, Archives of Hydro-Engineering and Environmental Mechanics, vol. 51, no. 2, pp. 119-133, 2004.
• [78] R. Hermanns, H. Meseck, and E. Reuter, “Sind Dichtwandmassen beständig gegenüber den Sickwässern aus Altlasten?”, in Mitteilung des Institutes für Grundbau und Bodenmechanik TU Braunschweig, vol. 23, Dichtwände und Dichtsohlen. 1987.
• [79] H. Meseck and R. Hermanns, “Resistance of mineral sealing wall masses against seepage waters from old storages”, in Contaminated Soil’88. Springer, 1988, pp. 585-596.
• [80] Z. Szperliński, Chemistry in environmental protection and engineering. Warsaw: OWPW, 2002.
• [81] V. Brianzoni, E. Fratalocchi, and E. Pasqualini, “Long term performance of cement-bentonite cut-offs in saline and acidic solutions”, in Soil Mechanics and Geotechnical Engineering. Paris, 2013, pp. 3001-3004.
• [82] P. Falaciński and Z. Kledyński, “Impact of acid aggressiveness on the filtration resistance of hardening slurries with an addition of fluidized-bed fly-ash”, Archives of Civil Engineering, vol. 67, no. 2, pp. 475-490, 2021, doi: 10.24425/ace.2021.137180.
• [83] R.P. Khera and R.K. Tirumala, “Materials for slurry walls in waste chemicals”, in Slurry Walls: Design, Construction, and Quality Control. ASTM International, 1992.
• [84] Z. Ściślewski, Ochrona konstrukcji żelbetowych. Arkady, 1999.
• [85] P. Falaciński and Z. Kledyński, “Influence of aggressive liquids on hydraulic conductivity of hardening slurries with the addition of different fluidal fly ashes”, in Environmental Engineering. Taylor & Francis, 2007, pp. 295-300.
• [86] B. Słomka-Słupik, “Zmiany składu fazowego zaczynu z cementu CEM III/A pod działaniem wodnego roztworu NH4Cl”, Cement Wapno Beton, 2009, vol. 14/76, no. 2, pp. 61-66, 2009.
• [87] K. Chomkhamsri and N. Pelletier, Analysis of existing environmental footprint methodologies for products and organizations: recommendations, rationale, and alignment. Institute for Environment and Sustainability, 2011.
• [88] World Resources Institute and World Business Council for Sustainable Development, “GHG Protocol Product Life Cycle Accounting and Reporting Standard”, World Business Council for Sustainable Development Washington, DC, USA, 2011.
• [89] J-M. Jancovici, Bilan Carbone v7. French Environment and Energy Management Agency, 2004.
• [90] PAS 2050-1:2012 Assessment of life cycle greenhouse gas emissions from horticultural products Supplementary requirements for the cradle to gate stages of GHG assessments of horticultural products undertaken in accordance with PAS 2050. 2012.
• [91] M. Borys, “Przegrody przeciwfiltracyjne z zawiesin twardniejących w korpusach i podłożu wałów przeciwpowodziowych”, Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie, vol. 55, no. 2, pp. 89-95, 2012.
• [92] M. Borys and J. Rycharska, “Parametry zawiesin twardniejących stosowanych do wykonywania przegród przeciwfiltracyjnych w wałach przeciwpowodziowych”, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, vol. 6, no. 1, pp. 47-56, 2006.
• [93] Rozporzadzenie Ministra Środowiska z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie składowisk odpadów. 2013.
• [94] E. Fratalocchi, V. Brianzoni, M. Di Sante, F. Mazzieri, and E. Pasqualini, “Migration of aggressive solutions through cement-bentonite slurry walls”, in Coupled Phenomena in Environmental Geotechnics, M. Manassero, A. Dominijann, S. Foti, and M. Guido, Eds. Taylor & Francis, 2013, pp. 243-252.
• [95] H.A. Van der Sloot and J.J. Dijkstra, Development of horizontally standardized leaching tests for construction materials: a material based or release based approach?: Identical leaching mechanisms for different materials. ECN, 2004.
• [96] J.R. Booker, R.M. Quigley, and R.K. Rowe, Clayey barrier systems for waste disposal facilities. CRC Press, 1997.
• [97] J. Fronczyk and K. Garbulewski, “Modelowanie transportu zanieczyszczeń przez iłowe uszczelnienie składowiska programem POLLUTEv6”, Scientific Review Engineering and Environmental Sciences, vol. 14, no. 2, 2005.
• [98] H. Vinšová,V. Jedináková-Krížová, I. Kolaríková, J. Adamcová, R. Prikryl, and J. Zeman, “The influence of temperature and hydration on the sorption properties of bentonite”, Journal of Environmental Radioactivity, vol. 99, no. 2, pp. 415-425, 2008, doi: 10.1016/j.jenvrad.2007.11.003.
• [99] N. Jovanović and J. Janaćković, “Pore structure and adsorption properties of an acid-activated bentonite”, Applied Clay Science, vol. 6, no. 1, pp. 59-68, 1991, doi: 10.1016/0169-1317(91)90010-7.
• [100] Z. Kledyński, M. Wojtkowska, P. Falaciński and Ł. Szarek, “Immobilizacja metali ciężkich w zawiesinach twardniejących z popiołami z termicznego przekształcania komunalnych osadów ściekowych w świetle dynamicznych badań krótkoterminowych”, Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych, vol. 10, no. 30, pp. 79-92, 2017.
• [101] Ł. Szarek, Leachability of heavy metals from hardening slurries with the addition of fly ashes from thermal treatment of municipal sewage sludge. Warsaw Univeristy of Technology, 2019 (in Polish).
• [102] Rozporzadzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego.
• [103] M. Wojtkowska, P. Falaciński, and A. Kosiorek, “The release of heavy metals from hardening slurries with addition of selected combustion by-products”, Inżynieria i Ochrona Środowiska, vol. 19, no. 4, pp. 479-491, 2016.
• [104] CEN/TS 14405:2004 Characterization of waste - Leaching behaviour tests - Up-flow percolation test (under specified conditions). 2004.
• [105] ILEA NEN 7375:2004 Leaching characteristics of moulded or monolithic building and waste materials. Determination of leaching of inorganic components with the diffusion test. The Tank Test. 2004.
• [106] Ł. Szarek, P. Falaciński, and M. Wojtkowska, “Immobilization of selected heavy metals from fly ash from thermal treatment of municipal sewage sludge in hardening slurries”, Archives of Civil Engineering, vol. 64, no. 3, pp. 131-144, 2018, doi: 10.2478/ace-2018-0034.
• [107] P. Falaciński and M. Wojtkowska, “The use of extraction methods to assess the immobilization of metals in hardening slurries”, Archives of Environmental Protection, vol. 47, no. 3, pp. 60-70, 2021, doi: 10.24425/aep.2021.138464.
• [108] Z. Kledyński, et al., Mieszanki łupka przywęglowego i ubocznych produktów fluidalnego spalania węgla. Circular Economy - Technologie, vol. 2. Waszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2017.
• [109] G. Dai, W. Shi, X. Jiang, G. Shi, and Y. Zhang, “Study on the antiseepage mechanism of the PBFC slurry for landfill site”, International Journal of Modern Physics B, vol. 31, no. 16-19, art. no. 1744087, 2017, doi: 10.1142/S0217979217440878.
• [110] Z. Zhang, G. Dai, and Y. Sheng, “Study on the permeability of modified bentonite slurry in landfill”, Advances in Materials Science and Engineering, vol. 2020, art. no. 8970270, 2020, doi: 10.1155/2020/8970270.
• [111] G. Dai, Y. Sheng, Y. Pan, G. Shi, and S. Li, “Application of a bentonite slurry modified by polyvinyl alcohol in the cutoff of a landfill”, Advances in Civil Engineering, vol. 2020, art. no. 7409520, 2020, doi: 10.1155/2020/7409520.
• [112] J. Fronczyk and K. Garbulewski, “Właściwości sorpcyjne gruntów w barierach hydraulicznych”, Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, vol. 13, no. 1, pp. 52-61, 2004.