A new paradigm of development as a modern challenge in agriculture

• Autorzy: Czyżewski A. , Czyżewski B.

Identyfikatory

DOI

10.2478/manment-2014-0034

Warianty tytułu

PL

Nowy paradygmat rozwoju jako współczesne wyzwanie rolnictwa

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The authors of the paper propose a thesis of a necessary change of an industrial development paradigm of agriculture to a socially sustainable one. They present the mechanism of functioning of the first one proving that by stimulating the growth of production of agricultural raw materials it leads to a decreasing marginal productivity and, as a result, to lower incomes of farmers in the conditions of incomplete internalisation of costs. The pressure on natural environment leads to the deterioration of the natural environment welfare. Therefore, the change of that paradigm to the socially sustainable one is necessary. The effects of that model, which exceed the productive and economic sphere, were presented. They take into account the fact that agriculture is also a supplier of public goods. In that case a new concept of a land rent was included, assuming that the agricultural land independently creates a part of a land utility which is subject to market or institutional valorisation if it is limited to some extent of intensity of agricultural economics. However, there must be a declaration of a social demand for that utility of a public character. That process has already started and it determines the evolutionary change of the paradigm of the agricultural development.

PL

Autorzy stawiają tezę koniecznej zmiany industrialnego paradygmatu rozwoju rolnictwa na społecznie zrównoważony. Przedstawiają mechanizm funkcjonowania tego pierwszego udowadniając, iż stymulując wzrost produkcji surowców rolniczych prowadzi do malejącej krańcowej produktywności, a w efekcie do niższych dochodów rolników w warunkach niepełnej internalizacji kosztów. Presja na środowisko naturalne prowadzi do pogorszenia dobrostanu naturalnego środowiska. Potrzebna jest więc zmiana tego paradygmatu na społecznie zrównoważony. Zostały przedstawione efekty tego modelu, wykraczające poza sferę produkcyjno-ekonomiczną. Uwzględniają one rolnictwo także jako dostarczyciela dóbr publicznych. W tym przypadku uwzględniona została nowa koncepcja renty gruntowej zakładająca, iż ziemia rolnicza samoistnie tworzy część użyteczności, które podlegają waloryzacji rynkowej lub instytucjonalnej, o ile ograniczy się do pewnego stopnia intensywność gospodarki rolnej. Musi być jednak zgłoszony społeczny popyt na użyteczności o charakterze publicznym. Proces ten już się zaczął i determinuje ewolucyjną zmianę paradygmatu rozwoju rolnictwa.

Słowa kluczowe

EN

agriculture; agricultural development; agriculture as a public good; modern land rent

PL

rolnictwo; paradygmat rozwoju rolnictwa; dobrostan środowiska; rolnictwo jako dobro publiczne; współczesna renta gruntowa

• Wydawca: University of Zielona Góra, Faculty of Economics and Management
• Czasopismo: Management
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 18, no. 1
• Strony: 460--472
• Opis fizyczny: Bibliogr. 39 poz.

Twórcy

autor

Czyżewski A.

• Poznan University of Economics Head of the Department of Macro and Agricultural Economics

autor

Czyżewski B.

• Poznan University of Economics Department of Education and Personnel Development

Bibliografia

• 1. Altieri M.A. (1995), Agroecology: The Science of Sustainable Agriculture, wyd. 2, Westview Press, Boulder.
• 2. Brouwer F. (ed.) (2004), Sustaining Agriculture and the Rural Environment, Edward Elgar, Cheltenham, Northampton.
• 3. Bywalec Cz. (1995), W pętli paradoksów, „Nowe Życie Gospodarcze”, nr 15.
• 4. Cochran W.W. (1958), Farm Prices, Myth and Reality, University of Minnesota Press, Minneapolis.
• 5. Czyżewski B. (2009), Instytucjonalne uwarunkowania zrównoważonego podziału dochodów w rolnictwie indywidualnym w Polsce, in: J.S. Zegar (ed.), Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, Program Wieloletni 2004-2009, Raport 174, IERiGŻ, Warszawa.
• 6. Czyżewski A. (ed.) (2003), Makroekonomiczne problemy agrobiznesu w Polsce w okresie przedakcesyjnym, Wyd. AE w Poznaniu, nr 30, Poznań.
• 7. Czyżewski A. (2013), O nowy paradygmat rozwoju rolnictwa (refleksje nad książką J. St. Zegara “Współczesne wyzwania rolnictwa”, „Ekonomista”, nr 6.
• 8. Czyżewski A. (ed.) (2007), Uniwersalia polityki rolnej w gospodarce rynkowej. Ujęcie makro- i mikroekonomiczne, Wyd. AE w Poznaniu, Poznań.
• 9. Czyżewski A., Matuszczak A, (eds.) (2012), Ekonomia i jej społeczne otoczenie, Wyd. Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, Bydgoszcz.
• 10. Czyżewski A. (2009), Potrzeba badań makroekonomicznych w gospodarce żywnościowej, „Roczniki Nauk Rolniczych”, nr 2, seria G.
• 11. Czyżewski A. (2005), Rolnictwo w procesie reprodukcji. Różne wizje dostosowań rynkowych, in: B. Klepacki (ed.), Kwestia agrarna w Polsce i na świecie, Wyd. SGGW, Warszawa.
• 12. Czyżewski B. (2010), Kontrowersje wokół rent gruntowych: od ekonomii klasycznej do czasów współczesnych, „Ekonomista”, nr 2.
• 13. Czyżewski B., Mrówczyńska-Kamińska A. (2011), Przepływy międzygałęziowe i podział rent w sektorze rolno-żywnościowym w Polsce w latach 1995-2005, „Ekonomista”, nr 2.
• 14. Czyżewski B. (2013), Renty ekonomiczne w gospodarce żywnościowej w Polsce, PWE, Warszawa.
• 15. Daly H. (2007), Ecological Economics and Sustainable Development, Selected Essays of Herman Daly, Edward Elgar, Cheltenham, Northampton.
• 16. Fiedor B., Kociszewski K. (red.) (2010), Ekonomia rozwoju, Wyd. UE we Wrocławiu, Wrocław.
• 17. Gliessman S.R., Rosemeyer M. (red.) (2010), The Conversion to Sustainable Agriculture Principles, Processes and Practices, CRL Press, Boca Raton, London, New York.
• 18. Hayami Y., Ruttan V.W. (1985), Agricultural Development: An Internationale Perspective, The John Hopkins Univ. Press, Baltimore – London.
• 19. Kośmicki E. (2009), Główne zagadnienia ekologizacji społeczeństwa i gospodarki, EkoPress, Białystok.
• 20. Krasowicz S. (2009), W Polsce powinno dominować rolnictwo zrównoważone, in: A. Harasim (ed.), Przyszłość sektora rolno-spożywczego i obszarów wiejskich, I Kongres Nauk Rolniczych, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy, Puławy.
• 21. Malkina-Pykh I.G., Pykh Y.A. (2003), Sustainable Food and Agriculture, WIT Press, Southampton, Boston.
• 22. Samuelson P. A. (1951), Economics, McGraw-Hill , New York.
• 23. Samuelson P.A. (1954), The pure theory of public expenditure, “Review of Economics and Statistics” Vol. 11, No. 35.
• 24. Samuelson P.A. (1955), Diagrammatic Exposition of a Theory of Public Expenditure, “Review of Economics and Statistics”, Vol. 11, No. 37.
• 25. Schultz T.W. (1964), Transforming Traditional Agriculture, Yale University Press, New Haven.
• 26. Schultz T.W. (1968), Economic Growth and Agriculture, MacGrow-Hill, New York.
• 27. Smith A. (1954), Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, PWN, Warszawa.
• 28. Solow R.M. (1974), The economics of resources or the resources of economics, “American Economic Review”, Vol. 40.
• 29. Thirtle C., Lin L., Holding J., Jenkins L., Piesse I. (2004), Explaining the Decline in UK Agricultural Productivity Growth, “Journal of Agricultural Economics”, No. 55 (2).
• 30. Tietenberg T. (2006), Environmental natural resource economics, wyd.7, Pearson Education, Inc., New York, London.
• 31. Uphoff N. (ed.) (2002), Agroecological Innovations: Increasing Food Production with Participatory Development, Earthscan Publications Ltd., London.
• 32. Wilkin J. (1995), Jaki kapitalizm, jaka Polska, PWN, Warszawa.
• 33. Wilkin J. (1986), Współczesna kwestia agrarna, PWN, Warszawa.
• 34. Wojtyna A. (2008), Współczesna ekonomia – kontynuacja czy poszukiwanie nowego paradygmatu, „Ekonomista”, nr 1.
• 35. Woś A., Tomczak F. (1983), Ekonomika rolnictwa. Zarys teorii, wyd.2, Wyd. PWRiL, Warszawa.
• 36. Woś A. (2000), Tworzenie i podział dochodów rolniczych. Dochody transferowe, IERiGŻ, Warszawa.
• 37. Woś A., Zegar J.S. (2002), Rolnictwo społecznie zrównoważone, IERiGŻ, Warszawa.
• 38. Zegar J.S. (2004), Dochody w strategii rozwoju rolnictwa (na progu integracji europejskiej), IERiGŻ, Warszawa.
• 39. Zegar J.S. (2012), Współczesne wyzwania rolnictwa, PWN, Warszawa.