Wykorzystanie atomowej spektrometrii absorpcyjnej w ocenie wpływu zanieczyszczeń antropogenicznych na stan wybranych elementów środowiska naturalnego na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego

• Autorzy: Leńczyk E. , Pączek A. , Reczyński W.

Warianty tytułu

EN

The use of atomic absorption spectrometry in the assessment of the influence of anthropogenic pollutants on quality of the selected elements of the natural environment in the Ojcowski Park Narodowy area

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było określenie stanu czystości wód powierzchniowych Ojcowskiego Parku Narodowego oraz ocena wpływu zanieczyszczeń antropogenicznych na środowisko wodne. Wytypowano 15 punktów pomiarowych (potoki Prądnik i Sąspówka, staw i źródła) uwzględniających zarówno warunki środowiskowe jak i możliwy wpływ działalności człowieka. Pobrano próbki jesienią i wiosną, w trakcie poboru próbek wody oznaczono pH, przewodnictwo i temperaturę, a w laboratorium stężenia siarczanów i fosforanów oraz wybranych metali. W oparciu o uzyskane dane, analiza chemometryczna pozwoliła na określenie jakości wód powierzchniowych na obszarze Ojcowskiego Parku Narodowego.

EN

The purpose of this project was to determine the quality of the surface waters of the Ojcowski National Park and to evaluate the impact of anthropogenic pollutants on the aquatic environment. 15 measurement points were selected (Prądnik and Sąspówka, pond and source streams), taking into account both the environmental conditions and the possible impact of human activity. Samples were taken in the autumn and spring, pH, conductivity and temperature were measured during the water sampling, whereas the concentrations of sulphates and phosphates and selected metals were measured in the laboratory. Based on the obtained data, the chemometric analysis allowed to determine the quality of surface waters in the area of the Ojcowski National Park.

Słowa kluczowe

PL

Ojcowski Park Narodowy; zanieczyszczenia antropogeniczne; ochrona środowiska; chemometria

EN

Ojcowski National Park; anthropogenic pollution; environmental protection; chemometrics

• Wydawca: Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Czasopismo: Analit
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 4
• Strony: 91--119
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Leńczyk E.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Pączek A.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Reczyński W.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• [1] Monografia Ojcowskiego Parku Narodowego: przyroda, pod redakcją J. Partyki, A. Klasy, Wydawnictwo: Ojcowski Park Narodowy. Muzeum im. Prof. Władysława Szafera, Ojców 2008
• [2] M. Baścik, J. Partyka, Wody na Wyżynach Olkuskiej i Miechowskiej, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków - Ojców 2011
• [3] J. Partyka, Ojcowski Park Narodowy (przewodnik), Wydawnictwo: Sport i turystyka, Warszawa 1988,
• [4] J. Partyka, Użytkowanie turystyczne Parków Narodowych. Ruch turystyczny – zagospodarowanie - konflikty - zagrożenia, Wydawnictwo Ojcowski Park Narodowy, Ojców 2001
• [5] S. W. Alexandrowicz, Z. Wilk, Budowa geologiczna i źródła Doliny Prądnika w Ojcowskiem Parku Narodowym, Ochrona Przyrody, 28 (1962) s. 187-210
• [6] W. Chełmicki, Degradacja i ochrona wód. Cz. 1, Jakość, Wydawnictwo: Instytut Geografii UJ, Kraków 1997
• [7] J. R. Dojlido, Chemia wód powierzchniowych, Wydawnictwo: Ekonomia i Środowisko, Białystok 1995
• [8] Minister Środowiska: M.H. Grabowski, Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 października 2014 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych, Dziennik Ustaw 2014.1482
• [9] Chemia środowiska, część 1, praca zbiorowa pod redakcją E. Szczepaniec-Cięciak, P. Kościelniaka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1999
• [10] A. Kabata-Pendias, H. Pendias, Pierwiastki śladowe w środowisku biologicznym, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1979
• [11] A. Kabata-Pendias, H. Pendias, Biogeochemia pierwiastków śladowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993
• [12] M. Jakubowski, K. Kantek, E. Stanisławsk-Glubiak, J. Korzeniowska, Wpływ nawozów fosforytowo-siarkowych na przenikanie jonów fosforanowych i siarczanowych do wód, Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich, Nr 3/III/2013, Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie, s. 75-88
• [13] W. Sobczyk, Rolnictwo i środowisko, Wydawnictwa AGH, Kraków 2013
• [14] http://www.psp2bochnia.pl/4a/parki/img_parki/mapy/ojcow_big.gif stan z dnia 13.09.2017
• [15] S. Czaban, Klasyfikacja jakości wód powierzchniowych w Polsce, Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich, Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie, 9 (2008) s. 259-269
• [16] P. Gierszewski, K. Miler, M. Kaszubski, Charakterystyka stratyfikacji termicznej i chemicznej wód jeziora ostrowite (pnbt) w roku 2015, Formerly Journal of Health Sciences, 12 (2015) s. 217-229
• [17] J. Mazerski, Chemometria praktyczna, Wydawnictwo MALAMUT, Warszawa 2009
• [18] J. Einax, Chemometrics in Environmental Chemistry. Chemistry-Applications, Wydawnictwo: Springer, Berlin-Heidelberg 1995

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).