The results of new studies of Quaternary sediments in the Kleszczów Graben, Szczerców Outcrop, Bełchatów Lignite Opencast Mine

• Autorzy: Wieczorek D. , Stoiński A. , Krzyszkowski D. , Wachecka-Kotkowska L. , Krzymińska J.

Identyfikatory

DOI

10.12657/landfana.029.008

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper presents the results of new studies of Quaternary deposits filling the Kleszczów Graben in the Szczerców outcrop, Bełchatów Lignite Opencast Mine. Sedimentary successions were profiled in the fieldwork. Moreover, the borehole data were studied. Laboratory studies included: grain size analyses, analyses of shape and morphology of quartz grain (morphoscopy), analyses of anisotropy of magnetic susceptibility (AMS), palynological, malacological and ostracodological studies, as well as geochronometric (C14) and geochemical (δ18O/δ16O) measurements. The studies were carried out in 2009–2013 and resulted in discovering of some sedimentary formations as well as arranging geological cross-sections and synthetic lithostratigraphic profile. The following sedimantary formations have been distinguished: Folwark, Kuców, Czyżów, Ławki, Rogowiec, Aleksandrów, Piaski and Widawka, arranged into two structural units: the lower one – deformed, and the upper one – undeformed.

Słowa kluczowe

EN

Quaternary; stratigraphy; Kleszczów Graben; Szczerców Outcrop; Central Poland

• Wydawca: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
• Czasopismo: Landform Analysis
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 29
• Strony: 63--71
• Opis fizyczny: Bibliogr. 42 poz., rys.

Twórcy

autor

Wieczorek D.

• Geoconsult Sp. z o.o., Kielce, Poland

autor

Stoiński A.

• Geoconsult Sp. z o.o., Kielce, Poland

autor

Krzyszkowski D.

• Institute of Geography and Regional Development, University of Wrocław, Poland

autor

Wachecka-Kotkowska L.

• Department of Geomorphology and Palaeogeography, Faculty of Geographical Sciences, University of Łódź, Poland

autor

Krzymińska J.

• Polish Geological Institute-National Research Institute, Branch of Marine Geology, Gdańsk, Poland

Bibliografia

• Allen P., Krzyszkowski D., 2008. Till base deformation and fabric variation in lower Rogowiec (Wartanian, younger Saalian) till, Bełchatów outcrop, central Poland. Annales Societatis Geologorum Poloniae 78: 19–35.
• Baraniecka M. D., 1971. Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Kamieńsk (M34-27B) wraz z objaśnieniami. Wydawnictwa Geologiczne Warszawa.
• Baraniecka M. D., 1975a. Fazy tektoniczne w czwartorzędzie w środkowej części Niżu Polskiego. In: Materiały I Krajowego Sympozjum „Współczesne i neotektoniczne ruchy skorupy ziemskiej w Polsce”: 186–195. Wydawnictwa Geologiczne Warszawa.
• Baraniecka M. D., 1975b. Zależność wykształcenia osadów czwartorzędowych od struktur i dynamiki podłoża w środkowej części Niżu Polskiego. Biuletyn Instytutu Geologicznego 288: 5–98.
• Baraniecka M. D., Cieśliński S., Ciuk E., Dąbrowski A., Dąbrowska Z., Piwocki M., Werner Z., 1980. Budowa geologiczna rejonu bełchatowskiego. Przegląd Geologiczny 28(7): 381–391.
• Cailleux A., 1942. Les actions eoliennes periglaciaires en Europe. Mémoires de la Société Géologique de France 41: 1–176.
• Ciuk E., 1973. Wysad solny w Dębinie w rejonie bełchatowskiego złoża węgla brunatnego i jego stosunek do otoczenia utworów mezozoicznych i kenozoicznych w świetle historii i ostatnich badań. (Sprawozdania z posiedzeń naukowych Instytutu Geologicznego za okres 1 lipca–31 grudnia 1973 r.). Kwartalnik Geologiczny 17(3): 597–599.
• Ciuk E., 1980. Tektonika rowu Kleszczowa i jej wpływ na warunki powstania złoża węgla brunatnego. In: Przewodnik 52 Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Bełchatów 11–14 września 1980r.: 56–70.
• Czarnecki L., Frankowski R., Ślusarczyk G., 1992. Syntetyczny profil litostratygraficzny rejonu złoża „Bełchatów” dla potrzeb Bazy Danych Geologicznych. Górnictwo Odkrywkowe 3/4: 103–111.
• Czubla P., 2001. Eratyki fennoskandzkie w utworach czwartorzędowych Polski środkowej i ich znaczenie stratygraficzne. Acta Geographica Lodziensia 80: 1–174.
• Dobosz T., 2012. Badania mineralogiczno-petrograficzne osadów plejstoceńskich z Odkrywki w Szczercowie dla potrzeb reambulacji ark. Szczerców (735) SMGP w skali 1:50 000. Centralne Archiwum Geologiczne, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie (typescript in Polish).
• Folk L.R., Ward W.C., 1957. Brazos river bar: a study in the significance of grain size parameters. Journal of Sedimentary Petrology 27(1): 3–26.
• Goździk J., 1995. Wybrane metody analizy kształtu ziarn piasków dla celów paleogeograficznych i stratygraficznych. In: E.Mycielska-Dowgiałło, J.Rutkowski (eds.) Badania osadów czwartorzędowych. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW, Warszawa: 115–132.
• Kondracki J., 2002. Geografia regionalna Polski. PWN Warszawa: 1–440.
• Król J., Hałuszczak A., Dobosz T., 2007. Dokumentowanie profili geologicznych z odsłonięć KWB Bełchatów i KWB Konin etap I (obejmujący część pilotażową). I Rejon KWB Bełchatów odkrywka Szczerców. Centralne Archiwum Geologiczne, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie.
• Krzemiński T., 1997. Cechy rozwoju i zaniku lądolodu warciańskiego w środkowej Polsce. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Physica 1: 47–65.
• Krzyszkowski D., 1992. Czwartorzęd rowu Kleszczowa. Litostratygrafia i tektonika. Studia Geograficzne LIV. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego: 1–158.
• Krzyszkowski D., 1995. An outline of the Pleistocene stratigraphy of the Kleszczów Graben, Central Poland. Quaternary Science Reviews 14: 61–83.
• Krzyszkowski D., 1996. Climatic control on Quaternary fluvial sedimentation in the Kleszczów Graben, Central Poland. Quaternary Science Reviews 15: 315–333.
• Krzyszkowski D., Wachecka-Kotkowska L., Malkiewicz M., Krzymińska J., Ciszek D., Niska M., Myśkow E., Raczyk J., Wieczorek D., Stoiński A., 2015. Petrografia górnych glin zwałowych z odkrywki Szczerców KWB Bełchatów w świetle badań z 2014 i 2015 roku. [In:] J.Kordowski, P.Lamparski, S.Lisicki, M.Roman (red.) XXII Konferencja Naukowo-Szkoleniowa „Plejstocen Kotliny Płockiej oraz postglacjalna transformacja jej rzeźby”, Gołaszewo 31.08–4.09.2015: 40–42.
• Krzyszkowski D., Wachecka-Kotkowska L., Wieczorek D., Stoiński A., 2015. Petrography of glacial tills in the Szczerców Outcrop Central Poland – problems of stratigraphic interpretation. Studia Quaternaria 32(2): 99–108. DOI: http://dx.doi.org/10.1515/squa-2015-0009.
• Kurpiewska I., 2010. Pozycja i wykształcenie osadów zastoiskowych odsłoniętych w wyrobisku Pola Szczerców (Rów Kleszczowa, niż polski). In: L.Marks, K.Pochocka-Szwarc (eds.) XVIII Konferencja Stratygrafia Plejstocenu Polski, Jeziorowskie. Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie: 131.
• Kuszell T., Iwanuś D., 2012. Badania palinologiczne osadów mułkowo-ilastych pobranych ze ściany poziomu 1-go w Odkrywce Szczerców KWB Bełchatów – profil Parchliny. Centralne Archiwum Geologiczne, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie (typescript in Polish).
• Lindner L., Marks L., 2012. O podziale klimatostratygraficznym kompleksu środkowopolskiego w plejstocenie Polski. Przegląd Geologiczny 60(1): 36–45.
• Marks L., 2004. Zasięg lądolodu zlodowacenia warty w Polsce. In: M.Harasimiuk, S.Terpiłowski (eds.) Zlodowacenia warty w Polsce. Wydawnictwo UMCS w Lublinie: 27–35.
• Marks L., Ber A., Gogołek W., Piotrowska K. (eds.), 2006. Mapa geologiczna Polski w skali 1:500 000. Ministerstwo Środowiska & Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Miall A.D., 1978. Lithofacies types and vertical profile models in braided river deposits: A summary. In: A.D.Miall (ed.) Fluvial sedimentology. Canadian Society of Petroleum Geologist, Memoir 5: 597–604.
• Michczyński A., 2012. Datowanie radiowęglowe 2 próbek (PARCH 4, PARCH 5). Raport nr 38/2012. Laboratorium Radiowęglowe, Instytut Fizyki, Politechnika Śląska. Centralne Archiwum Geologiczne, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie (typescript in Polish).
• Myśkow E., Krzyszkowski D., Wachecka-Kotkowska L., 2015. Makroskopowe szczątki roślinn z mezoplejstoceńskich osadów odkrywki Szczerców KWB Bełchatów. VII Konferencja Paleobotaniki Czwartorzędu „Dynamika zmian roślinności Niżu Polskiego w dobie późnoglacjalnych zmian klimatu i narastania antropopresji w holocenie. Łódź, 10–12 czerwca 2015: 45–47.
• Pazdur A., 2011. Datowanie radiowęglowe 3 próbek (PARCH 1, PARCH 2, PARCH 3). Raport nr 2/2011. Laboratorium Radiowęglowe, Instytut Fizyki, Politechnika Śląska. Centralne Archiwum Geologiczne, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie (typescript in Polish).
• Sarnacka Z., 1970. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000, arkusz Szczerców (M34-27A). Wydawnictwa Geologiczne Warszawa.
• Sarnacka Z., 1971. Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Szczerców (M34-27A).Wydawnictwa Geologiczne Warszawa.
• Turkowska K., 2006. Geomorfologia regionu łódzkiego. Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego: 1–238.
• Wachecka-Kotkowska L., Krzyszkowski D., Pazdur A., Klaczak K., 2011. Wiek wypełnienia doliny Krasówki w świetle datowań C14, Pole Szczerców KWB „Bełchatów”. In: IX Zjazd Geomorfologów Polskich, Poznań: 161–162.
• Wachecka-Kotkowska L., Krzyszkowski D., Krzymińska J., 2012a. Climatic Control on Saalian Glacilacustrine Sedimentation in the Kleszczów Graben, Central Poland, Case of the Ławki Formation. In: INQUA-SEQS 2012 Meeting At the Edge of the Sea: Sediments, Geomorphology, Tectonics and Stratigraphy in Quaternary studies, Sassari, Sardinia, Italy, September 26–27, 2012: 100–101.
• Wachecka-Kotkowska L., Krzyszkowski D., Klaczak K., 2012b. Age of the Krasówka river valley filling in the light of C14 dating, Szczerców field, Bełchatów Outcrop, Central Poland. In: FLAG Biennal Meeting 2012 New insight on the Quaternary evolution of the Moselle River and its tributaries (Luxembourg, France, Germany), Remich, Luxembourg, September 2–7, 2012: 44.
• Wachecka-Kotkowska L., Krzyszkowski D., Drzewicki W., 2013a. Development of the Eemian palaeolake in the Kleszczów Graben, Szczerców Field, Belchatów Outcrop, Central Poland. In: International Field Symposium Palaeolandscapes from Saalian to Weichselian, South Eastern Lithuania June 25–30, 2013: 102–103.
• Wachecka-Kotkowska L., Krzyszkowski D., Krzymińska J., Drzewicki W., Wieczorek D., Stoiński A., 2013b. Geneza, litologia i stratygrafia osadów czwartorzędowych rowu Kleszczowa w świetle nowych badań w odkrywce Szczerców. In: A.Kostrzewski, G.Rachlewicz, M.Woszczyk (eds.) VI Seminarium Geneza, litologia i stratygrafia utworów czwartorzędowych. Poznań, 14–15 listopad 2013: 168–172.
• Wachecka-Kotkowska L., Krzyszkowski D., Król E., Klaczak K., 2014. Middle Weichselian Pleniglacial fluvial erosion and sedimentation in the Krasówka river valley, Szczerców field, Bełchatów open cast mine, central Poland. Annales Societatis Geologorum Poloniae 84(4): 323–340.
• Wachecka-Kotkowska L., Krzyszkowski D., Malkiewicz M., Krzymińska J., Niska M., Myśkow E., Mirosław-Grabowska J., Raczyk J., Wieczorek D., Stoiński A., 2015. Ewolucja środowiska przyrodniczego od schyłku zlodowacenia środkowopolskiego do plenivisulianu (MIS6-MIS3) na przykładzie stanowiska „Parchliny 2014” – wstępne wyniki badań. [In:] J.Kordowski, P.Lamparski, S.Lisicki, M.Roman (eds.) XXII Konferencja Naukowo-Szkoleniowa „Plejstocen Kotliny Płockiej oraz postglacjalna transformacja jej rzeźby”, Gołaszewo 31.08–4.09.2015: 104–107.
• Wieczorek D., Stoiński A., 2013. Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Szczerców (735) wraz z objaśnieniami. Centralne Archiwum Geologiczne, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie.
• Zieliński T., Pisarska-Jamroży M., 2012. Jakie cechy litologiczne warto kodować, a jakie nie? Przegląd Geologiczny 60(7): 387–397.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.