Pole elektromagnetyczne emitowane przez systemy radiokomunikacyjne – zmiany poziomów ekspozycji na terenie Warszawy w XXI wieku

• Autorzy: Gryz Krzysztof , Karpowicz Jolanta , Zradziński Patryk

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0015.0295

Warianty tytułu

EN

Electromagnetic field emitted by radiocommunication systems - changes in Warsaw in the 21st century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Powszechne wykorzystywanie systemów radiokomunikacyjnych przyczynia się do ekspozycji ludzi na pole elektromagnetyczne emitowane przez te systemy. Ze względu na dużą liczbę użytkowników w środowisku wielkomiejskim występuje tu największe zagęszczenie anten radiokomunikacyjnych oraz pole elektromagnetyczne o najbardziej złożonym widmie częstotliwości. W artykule przedstawiono wyniki rozpoznania i oceny ekspozycji na pole elektromagnetyczne emitowane przez systemy radiokomunikacyjne. Te wyniki bazują na rezultatach badań własnych i charakteryzują niemal dwudziestoletnią ewolucję parametrów ekspozycji w centrum Warszawy. Wskazują ponadto, że do 2020 r. w budynkach użyteczności publicznej i w otwartej przestrzeni miasta nie dochodziło w Warszawie do ekspozycji pracowników na pole elektromagnetyczne o poziomie wymagającym okresowej kontroli według wymagań prawa pracy. Badania nie obejmowały oceny parametrów lokalnego narażenia na silniejsze pole elektromagnetyczne bezpośrednio przy antenach nadajników, zlokalizowanych najczęściej na dachach budynków lub wolnostojących konstrukcjach wsporczych.

EN

The common use of radiocommunication systems and their dynamic development affects the exposure of people to the electromagnetic field emitted by devices operating in these systems. Due to the large number of users in the urban environment, there is the highest density of radiocommunication antennas and the electromagnetic field with the most complex frequency spectrum. The article presents the results of the recognition and assessment of exposure to electromagnetic field emitted by radiocommunication systems, based on the results of own research, characterizing the evolution of the parameters of this exposure over nearly twenty years in the center of Warsaw. The results of discussed investigations shown, that till 2020 in considered locations in public buildings and outdoor urban spaces, there was no exposure of workers to electromagnetic field in Warsaw at levels requiring a periodic inspection with respect to the labour law provisions. Discussed investigations did not cover the evaluation of locally stronger electromagnetic field exposure in the proximity of emitting antennas located usually at the building roofs or free-standing constructions.

Słowa kluczowe

PL

pole elektryczne; pomiary; ekspozycja; inżynieria środowiska

EN

electric field; measurement; exposure; environmental enginnering

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 7
• Strony: 5--9
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Gryz Krzysztof

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

• https://orcid.org/0000-0001-5655-2187

autor

Karpowicz Jolanta

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

• https://orcid.org/0000-0003-2547-2728

autor

Zradziński Patryk

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

• https://orcid.org/0000-0001-8094-0761

Bibliografia

• [1] Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na pole elektromagnetyczne (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 331).
• [2] Urząd Kontroli Elektronicznej. Informacja o zajętości widma w pasmach 420 MHz, 450 MHz, 800 MHz, 900 MHz, 1800 MHz, 2100 MHz, 2600 MHz [online]. UKE, Marzec 2018 [15.04.2021]. https://bip.uke.gov.pl/dostepnosc-czestotliwosci/informacja-o-zajetosci-widma.
• [3] Obwieszczenie Ministra Cyfryzacji z dnia 6 grudnia 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji w sprawie urządzeń radiowych nadawczych lub nadawczo-odbiorczych, które mogą być używane bez pozwolenia radiowego (Dz.U. z 2017 r., poz. 96).
• [4] PN-ETSI EN 300 328 V2.2.2:2020-03. Szerokopasmowe systemy transmisyjne - Urządzenia transmisji danych pracujące w paśmie 2,4 GHz - Zharmonizowana norma dotycząca dostępu do widma radiowego.
• [5] PN-ETSI EN 301 893 V2.1.1:2017-11. RLAN pracujące w paśmie 5 GHz - Zharmonizowana norma zapewniająca spełnienie zasadniczych wymagań zgodnie z artykułem 3.2 dyrektywy 2014/53/UE.
• [6] Ministerstwo Cyfryzacji. Strategia 5G dla Polski, styczeń 2018 [15.04.2021]. https://www.gov.pl/documents/31305/436699/Strategia+5G+dla+Polski. pdf/0cd08029-2074-be13-21c8-fc1cf09629b0
• [7] BIEŃKOWSKI, P. i in. Uwarunkowania ekspozycji ludności na pole elektromagnetyczne związane z użytkowaniem radiokomunikacyjnych sieci w technologii 5G w Polsce. Medycyna Pracy. 2020,71(2): 245-253, doi: 10.13075/mp.5893.00920.
• [8] Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 17 lutego 2020 r. w sprawie sposobów sprawdzania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz.U. poz. 258).
• [9] GRYZ, K., KARPOWICZ, J., LESZKO, W. Ekspozymetry radiofalowego promieniowania elektromagnetycznego - przegląd parametrów użytkowych i technicznych. Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka. 2012,485,(2): 12-16.
• [10] GRYZ, K., ZRADZIŃSKI, P., KARPOWICZ, J. The role of the location of personal exposimeters on the human body in their use for assessing exposure to electromagnetic field in the radiofrequency range 98-2450 MHz and compliance analysis: evaluation by virtual measurements. BioMed Research International. 2015,4, Article ID: 272460, doi: 10.1155/2015/272460.
• [11] Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. poz. 1286 z późn. zm.) - Załącznik 2. Część E „Pole elektromagnetyczne”.
• [12] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 grudnia 2019 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz.U. poz. 2448).
• [13] System kształtowania jakości powietrza w budynkach biurowych (profilaktyka tzw. zespołu chorego budynku), niepublikowane sprawozdania z realizacji Projektu Celowego Zamawianego nr 15-21, CIOP, Warszawa, 2002-2003.
• [14] BIAŁASZEWSKI, P. Pola elektromagnetyczne w środowisku - opis źródeł i wyniki badań [online]. Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2007 [15.04.2021] https://www.gios.gov.pl/images/dokumenty/pms/monitoring_pol_elektormagnetycznych/ opracowanie_PEM2007.pdf.
• [15] GRYZ, K. i in. Indywidualizacja oceny środowiskowych ekspozycji na promieniowanie elektromagnetyczne różnych systemów telekomunikacyjnych. Materiały z Krajowej Konferencji Radiokomunikacji, Radiofonii i Telewizji, Warszawa, Politechnika Warszawska, czerwiec 2014.
• [16] GRYZ, K. i in. Evaluation of exposure to electromagnetic radiofrequency radiation in the indoor workplace accessible to the public by the use of frequency – selective exposimeters. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health. 2014,27(6): 1043- -1054, doi: 10.2478/s13382-014-0334-0.
• [17] Urząd Kontroli Elektronicznej. Raport o stanie rynku telekomunikacyjnego w Polsce w 2019 r. [online]. 2020 [15.04.2021]. https://www.uke.gov.pl/akt/raport-o-stanie- -rynku-telekomunikacyjnego-w-2019-r-,345.html.
• [18] GRYZ, K., KARPOWICZ, J. Radiofrequency electromagnetic radiation exposure inside the metro tube infrastructure in Warszawa. Electromagnetic Biology and Medicine. 2015,34(3): 265-273, doi: 10.3109/15368378.2015.1076447.
• [19] KARPOWICZ, J., SIMUNIC, D., GRYZ, K. Can electromagnetic field exposure caused by mobile communication systems in a public environment be counted as dominant? W: MARKOV, M., ed. Mobile Communication and Public Health. CRC Press Taylor & Francis Group, 2018.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).