Różnorodność florystyczna dawnego parku dworskiego w Rzeszowie-Zalesiu

• Autorzy: Szczurowski Ł. , Oklejewicz K.

Identyfikatory

DOI

10.15584/pjsd.2018.22.1.13

Warianty tytułu

EN

Floristic diversity of the post-manorial park in Rzeszów-Zalesie

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na obszarze dawnego parku dworskiego w Rzeszowie-Zalesiu zinwentaryzowano 250 gatunków roślin naczyniowych, z czego 187 stanowiły taksony rodzime i trwale zadomowione. Taksony trwale zadomowione reprezentowane były przez 19 gatunków archeofitów i 16 gatunków kenofitów, w tym 13 inwazyjnych. Odnotowano występowanie 57 gatunków uprawianych, 3 gatunków przejściowo zdziczałych z uprawy oraz 3 gatunków o niepewnym statusie we florze Polski. Odnaleziono również nieutrwalonego mieszańca międzygatunkowego. Określono ponadto poziom synantropizacji flory badanego terenu, wykorzystując następujące wskaźniki liczbowe: antropofityzacji (W_An = 38%), archeofityzacji (W_Ar = 10,16%), kenofityzacji (W_K = 8,56%), modernizacji (W_M = 45,71%) oraz stopnia labilności flory (W_F = 1,2%).

EN

In the territory of the post-manorial park in Rzeszów-Zalesie the occurence of 250 species of vascular plants were inventoried, of which 187 were native and permanently established taxa. Permanently established species were represented by 19 species of archaeaophytes and 16 species of kenophytes, including 13 invasive species. There were 57 cultivated species, 3 ergasiophygophytes and 3 species of uncertain status in the Polish flora. An unpreseved interspecific hybrid has been also discovered. The level of synanthropization of the studied area was determined by using indicators of the antopogenic transitions of flora: anthropophytysation (W_An = 38%), archaeophytysation (W_Ar = 10,16%), kenophytysation (W_K = 8,56%), modernization (W_M = 45,71%) and level of lability of flora (W_F = 1,2%).

Słowa kluczowe

PL

rośliny naczyniowe; archeofity; kenofity; ergazjofigofity; gatunki inwazyjne; gatunki górskie; wskaźniki antropogenicznych zmian flory

EN

vascular plants; archaeophytes; kenophytes; ergasiophygophytes; invasive species; mountain species; indicators of the anthropogenic transitions of flora

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej w Rzeszowie, Oddział Południowo-Wschodni ; Polskie Towarzystwo Gleboznawcze Oddział w Rzeszowie
• Czasopismo: Polish Journal for Sustainable Development
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 22, cz. 1
• Strony: 97--106
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz., tab.

Twórcy

autor

Szczurowski Ł.

• Koło Naukowe Przyrodników Uniwersytetu Rzeszowskiego

autor

Oklejewicz K.

• Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Katedra Botaniki

Bibliografia

• 1. Bogdanowski 1992. Style, kompozycja i rewaloryzacja w polskiej sztuce ogrodowej. Wiad. Bot. 36 (3/4). 3-16.
• 2. Bordewicz N., Wrońska-Pilarek D. 2009. Dendroflora of a monumental park in Złakowo (Postomino Commune, West-Pomeranian Voivodeship). Acta Sci. Pol. Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 8 (2). 5-16.
• 3. Brzeg A. 1989. Przegląd systematyczny zbiorowisk okrajkowych dotąd stwierdzonych i mogących występować w Polsce. Fragm. Flor. et Geobot. 34 (3-4). 385-424.
• 4. Domaradzki K., Dobrzański A., Jezierska-Domaradzka A. 2013. Invasive plants – occurence, importance and threat to biodiversity. Prog. Plant Prot. 53 (3). 613-620.
• 5. Draus J., Zamoyski G. (red.) 2011. Encyklopedia Rzeszowa. Mitel. Rzeszów 2011.
• 6. Jackowiak B. 1990. Antropogeniczne przemiany flory roślin naczyniowych Poznania. Wyd. Nauk. UAM. Seria Biologia. 42. 1-232.
• 7. Jasiewicz A. (red.) 1985-1992. Flora Polski. Rośliny naczyniowe. T. III-V. Państwowe Wydawnictwo Naukowe oraz Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN. Warszawa–Kraków.
• 8. Kondracki J. 2013. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa.
• 9. Kornaś J. 1977. Analiza flor synantropijnych. Wiad. Bot. 21 (4). 85-91.
• 10. Kutyna I., Malinowska K. 2010. Struktura geograficzno-historyczna flory oraz jej stopień synantropizacji w fitocenozach leśnych przylegających do parkingów oraz występujących w ich obrębie. Folia Pom. Univ. Technol. Stet. 279 (15). 45-52.
• 11. Lach J., Michalik A. 1994. Środowisko geograficzne [w:] Kiryk F. (red.). Dzieje Rzeszowa. Krajowa Agencja Wydawnicza. T. I. Rzeszów.
• 12. Libicki P. 2012. Dwory i pałace wiejskie w Małopolsce i na Podkarpaciu. Dom Wydawniczy Rebis. Poznań.
• 13. Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN. Kraków.
• 14. Mróz F., Mróz Ł. 2012. Zmiany po II wojnie światowej w liczebności, rozmieszczeniu i użytkowaniu cerkwi na terenie Pogórza Dynowskiego [w:] Krupa. J. (red.). Ochrona środowiska w aspekcie zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego Pogórza Dynowskiego. Związek Gmin Turystycznych Pogórza Dynowskiego. Dynów.
• 15. Narodowy Instytut Dziedzictwa 2017. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – woj. podkarpackie. [dok. elektr.: http://www.nid.pl, data wejścia 08.12.2017].
• 16. Piórecki J. 2008. Ogrody i parki dworskie województwa podkarpackiego. Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia „Pro Carpathia”. Rzeszów.
• 17. Raciborski M., Szafer W., Pawłowski B., Jasiewicz A. (red.) 1919–1980. Flora Polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. I-XIV. Polska Akademia Umiejętności oraz Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Warszawa–Kraków.
• 18. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin. Dz. U. z 2014 r. poz. 1409.
• 19. Rutkowski L. 2012. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa.
• 20. Seneta W., Dolatowski J. 2012. Dendrologia. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa.
• 21. Skrajna T. 2007. Floristic diversity of the post-manorial park in Grodzisk. Bulletin of Botanical Gardens. 16. 11-27.
• 22. Szafer W., Zarzycki K. (red.). 1977. Szata roślinna Polski. T. II. PWN. Warszawa.
• 23. Szczurowski Ł. 2016. Flora roślin naczyniowych dawnego parku dworskiego w Rzeszowie-Zalesiu. Praca licencjacka wykonana pod kierunkiem dr. hab. prof. UR Krzysztofa Oklejewicza. Zakład Botaniki Uniwersytetu Rzeszowskiego. Rzeszów 2016.
• 24. Śliwiński M. 2009. Występowanie Reynoutria japonica Houtt., Reynoutria sachalinensis (F. Schmidt) Nakai i Impatiens glandulifera Royle wzdłuż strumieni Gór Sowich w okolicach Bielawy. Acta Bot. Sil. 4. 91-106.
• 25. Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Urbisz A., Zając M., Danielewicz W. 2011. Identyfikacja i kategoryzacja roślin obcego pochodzenia jako podstawa działań praktycznych. Acta Bot. Sil. 6. 25-53.
• 26. Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Zając M., Zając A., Urbisz A., Danielewicz W., Hołdyński C. 2012. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. GDOŚ. Warszawa.
• 27. Tutiempo 2017. Historical weather data in Poland. [dok. elektr.: http://en.tutiempo.net, data wejścia 08.12.2017].
• 28. Woźniak B., Wożniak W. 1978. Rekonstrukcja zabytkowego parku podworskiego. Inwentaryzacja szczegółowa i studium historyczno-przyrodnicze parku podworskiego, Rzeszów-Zalesie, ul. Wieniawskiego. Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne Inżynierów i Techników Ogrodnictwa [archiwum nr 5151]. Rzeszów.
• 29. Woźniak B., Wożniak W. 1979. Rekonstrukcja zabytkowego parku podworskiego. Projekt zieleni, Rzeszów-Zalesie, ul. Wieniawskiego. Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne Inżynierów i Techników Ogrodnictwa [archiwum nr 5153] .Rzeszów 1979.
• 30. Zając M. 1996. Mountain vascular plants in the Polish lowlands. Pol. Bot. Stud. 11. 1-92.
• 31. Zając E., Zając A. 1975. Lista archeofitów występujących w Polsce. Zeszyty Naukowe UJ. Prace Botaniczne. 3. 3-17.
• 32. Zając A., Zając M. (red.) 2015. Rozmieszczenie kenofitów w Karpatach polskich i na ich przedpolu. Nakładem Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków.
• 33. Zając M., Zając A., Tokarska-Guzik B. 1998. Kenophytes in the flora of Poland: list, status and origin. Phytocoenosis 10. Suppl. Cart. Geobot. 9. 107-116.
• 34. Żmudzka E. 2012. Wieloletnie zmiany zasobów termicznych w okresie wegetacyjnym i aktywnego wzrostu roślin w Polsce. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. 12. 2 (38). 377-389.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).