Efekty realizacji programu małej retencji w lasach na przykładzie dwóch nadleśnictw obszarów nizinnych

• Autorzy: Liberacki D. , Korytowski M. , Kozaczyk P. , Stachowski P. , Stasik R.

Warianty tytułu

EN

Effects of Implementation of Small Retention Programme on the Example of Two Forest Districts of Lowland Area

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Evaluation of the effects of small retention programme implementation was an aim of the paper. The research was carried out in two forest districts located in lowland area: Włocławek and Dąbrowa Forest District. They are located in the central part of the Polish Lowland in the southern and north-eastern part of Kujawy-Pomerania Province. Location of these objects in the zone of the lowest precipitation and also in the high air temperature have negative impact on the water resources. All of the activities which can protect the water resources as well as can increase the water retention should be priority. Realization of the investment of small retention objects in recent years caused creation of artificial reservoirs collecting significant amount of water, which flowed away until now. Realization of small retention object at Osięciny Forestry of Włocławek Forest District included building weir with regulated flashboard gate in the ditch. Meanwhile in the Dąbrowa Forest District at Krępa watercourse at degraded grasslands of low class in November 2006. Four cascading weir with constant overflow as well as four reservoirs were built. An increase of surface and subsurface retention capacity in Włocławek Forest Districts was from 14 to 14.5 th. m³, with an increase of flowed area from 10.3 th. m² to 31.7 th. m². Flowed area created in second analysed forest district – Dąbrowa, was from 1.8 th. m² to 32.9 th. m², and built reservoirs stored water of amount from 2.6 th. ³ to 18.1 th. m². The building devices of small retention caused the water retention increase of about 36.4 th. m³ in total. Improvement of habitat conditions which are in particular sensitive to water shortage, which can appear frequently, was an additional profit of small retention programme implementation, besides the increase of water storage amount. The researches indicated that nature-friendly small water damming devices, constructed from natural materials can also be an cheap alternative for water storage in comparison to constructing bigger water reservoirs, which also demanding high exploitation costs. Small retention water devices presented in the paper allow to carrying out a rational water management with maintain of environmental needs. They also indicate possibility of water retention increase and protection of forest habitats which are particularly sensitive to water shortage. The more so all of the small retention activities can positively affect biodiversity of forest habitats.

Słowa kluczowe

PL

zlewnie leśne; zbiorniki wodne; mała retencja

EN

forest catchment; water reservoir; small retention

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2016
• Tom: Tom 18, cz. 2
• Strony: 428--438
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Liberacki D.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Korytowski M.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Kozaczyk P.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Stachowski P.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Stasik R.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• 1. Atlas Hydrologiczny Polski (1987). Stachy J. [red.], IMGW Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne.
• 2. Banasik K., Hejduk L., Hejduk A., Kaznowska E., Banasik J., Byczkowski A. (2013). Wieloletnia zmienność odpływu z małej zlewni rzecznej w rejonie Puszczy Kozienickiej. Sylwan, 157(8), 578-586.
• 3. CKPŚ (2009): Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych. Projekt Programu, Warszawa.
• 4. Dziewoński Z. (1973). Rolnicze zbiorniki retencyjne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe.
• 5. Grzelak, A. (2011). Przekształcenia roślinności łęgowej w rezerwatach przyrody Polski Środkowej. Przegląd Przyrodniczy, 22(3), 21-37.
• 6. Gutry-Korycka M., Sadurski A., Kundzewicz Z. (2004). Zasoby wodne a ich wykorzystanie. Nauka, 1/2014, 77-98.
• 7. Idczak, P., Mrozik, K. (2014). Ocena efektywności kosztowej rozwiązań kształtujących retencję zlewni rzecznej jako sposobu ograniczania zagrożenia powodziowego. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wroclawiu, 367, 102-111.
• 8. Korytowski M., Szafrański Cz. (2012) Zmiany stanów i zapasów wody w lesie mieszanym świeżym na obszarze Leśnego Kompleksu Promocyjnego Lasy Rychtalskie. Rocznik Ochrona Środowiska, 14, 673-682.
• 9. Liberacki D., Stachowski P. (2008). Ocena małej retencji wodnej w Puszczy Zielonce i jej otulinie. Rocznik Ochrona Środowiska, 10, 657-678.
• 10. Miler A. T. (2014) Ocena stanu małej retencji wodnej oraz perspektywy jej rozbudowy na wybranych terenach leśnych w Wielkopolsce, w monografii „Problemy gospodarowania wodą na terenach leśnych, zurbanizowanych i niezurbanizowanych”. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Bogucki, 31-40.
• 11. Mioduszewski, W. (2003). Mała retencja: Ochrona zasobów wodnych i środowiska naturalnego. Wydawnictwo IMUZ, Falenty.
• 12. Mioduszewski W., Nyc K., Żelazo J.,(2005). Zasoby wodne w obszarach wiejskich. Postępy Nauk Rolniczych PAN, 3, 3-19.
• 13. Mrozik K., Przybyła Cz. (2007). Przestrzenne zróżnicowanie inwestycji małej retencji wodnej w Polsce w latach 1998-2005. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie, 4, 34-36.
• 14. Nyc K., Pokładek R.(2009). Eksploatacja systemów melioracyjnych podstawą racjonalnej gospodarki wodnej w środowisku przyrodniczo-rolniczym. Monografia seria: Współczesne Problemy Inżynierii Środowiska. 87 ss.
• 15. Pierzgalski E. (2007) Specyfika obiektów małej retencji w lasach. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie, 3, 120-124.
• 16. Pierzgalski E. (2009). Wielofunkcyjna gospodarka leśna a zasoby wodne. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie, 3, 118-123.
• 17. Stachowski P., Liberacki D., Fiedler M. (2015). Ocena zwiększenia retencji siedlisk leśnych objętych programem Natura 2000. Nauka Przyroda Technologie, 9(2), 30, 2015.
• 18. Stasik R., Szafrański Cz., Korytowski M., Liberacki D. (2008). Próba oceny możliwości zwiększenia retencji wody w glebach wybranych siedlisk leśnych.ZPPNR, 528, 251-257.
• 19. Stasik R., Szafrański Cz., Korytowski M., Liberacki D. (2011). Kształtowanie się zasobów wodnych w małych zlewniach leśnych na obszarze Wielkopolski. Rocznik Ochrona Środowiska, 13, 1679-1696.
• 20. Tyszka J. (2007) Zasoby wodne w lasach w zmieniających się warunkach klimatycznych. Bibl. Leśniczego, 262, 14.
• 21. Wytyczne do realizacji obiektów małej retencji w nadleśnictwach – część techniczna.
• 22. Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych. (2008). Warszawa: Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych. Zasady Hodowli Lasu (2012). Warszawa: Centrum Informacji Lasów Państwowych.
• 23. Zielony R., Kliczkowska A. (2012). Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 356.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.