Metoda łączna TGA-FTIR w badaniach „Syndromu chorego budynku”

• Autorzy: Brzozowska-Stanuch A.

Warianty tytułu

EN

TGA-FTIR conjugated method in "sick building syndrome” studies

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Syndrom chorego budynku (SBS , z ang. sick building syndrome) został zdefiniowany przez Światową Organizację Zdrowia [2], jako "zbiór niespecyficznych objawów, w tym wywołujących podrażnienie oczu, nosa i gardła, zmęczenie psychiczne, bóle głowy, nudności, zawroty głowy podrażnienie skóry, które wydają się być związane z zajmowaniem niektórych stanowisk pracy”. Dolegliwości te są tym silniejsze, im dłużej się przebywa w pomieszczeniach. Syndrom chorego budynku jest określany przez tzw. „gęstość skarg pracownika”. Występowanie objawów syndromu chorych budynków wiąże się ze złą jakością powietrza wewnętrznego. Powoduje ona nie tylko dyskomfort wywołany niewłaściwymi parametrami fizycznymi powietrza, ale także wpływa na wydajność pracy, a w konsekwencji powoduje absencję. Zanieczyszczenia chemiczne na jakie jesteśmy narażeni wewnątrz budynków to takie, które emitowane są przez materiały budowlane, wyposażenie, urządzenia biurowe (drukarki laserowe, ksero kopiarki), środki czyszczące. Zanieczyszczenia biologiczne z kolei to pyłki roślin, bakterie wirusy i pleśnie. Powyższe czynniki nasila niewłaściwa wentylacja. Regulacje prawne w dziedzinie jakości powietrza wewnątrz budynków, zostały określone i zawarte w rozporządzeniach Ministra Zdrowia, jak również w normach i standardach badawczych. Oznaczanie emisji tzw. lotnych związków organicznych (LZO) m.in. z materiałów budowlanych, obecnie realizowane jest metodą komorową z zastosowaniem desorpcji cieplnej i chromatografii gazowej z odpowiednim detektorem. Inną metoda badania gazów wydzielanych w czasie ogrzewania materiału w kontrolowanych warunkach jest termograwimetria sprzężona ze spektrometrią w podczerwieni z transformacją Fourier'a (TGA-FTIR). Jest to tzw. jednoczesna technika sprzężona gdyż obejmuje badania próbki za pomocą dwóch (lub więcej) technik instrumentalnych, które będąc połączone, działają niezależnie. Powyższa metoda badawcza odnajduje się doskonale m.in. w badaniu syndromu chorego budynku. W artykule przybliżono zarówno tematykę materiałów budowlanych wydzielających lotne związki organiczne jak i ich wpływ na samopoczucie ludzi przebywających w ich otoczeniu. Zaprezentowano również przykładowe badania gazów wydzielanych z zastosowaniem techniki sprzężonej TGA-FTIR.

EN

The sick building syndrome (SBS) has been defined by the World Health Organization [2] as "a collection of non -specific symptoms, including irritating eyes, nose and throat, mental fatigue, headache, nausea, dizziness, skin irritation which seem to be related to occupying some jobs”. These ailments are the stronger the longer stay in the room. The syndrome of a sick building is determined by the so-called "Density of employee complaints". Symptoms of sick building syndrome are associated with poor air quality. It causes not only discomfort caused by improper physical parameters of the air, but also affects the productivity of employees and consequently causes absenteeism. Internal chemical impurities to which we are exposed indoors are those which are emitted by building materials, equipment, office equipment (laser printers, copy copiers), cleaning agents. Biological contaminants are plant pollen, virus bacteria and mold. The above factors improve improper ventilation. Simultaneous conjugate techniques include sample testing by two (or more) instrumental techniques that are connected by a linker acting independently. For this type of techniques is thermogravimetry coupled with infrared spectroscopy Fourier Transform (TGA-FTIR) which allow study of evolved gases generated during thermal degradation.

Słowa kluczowe

PL

syndrom chorego budynku; jednoczesne metody sprzężone TGA-FTIR; lotne związki organiczne (LZO); kopolimer etylen octan winylu (EVA)

EN

sick building syndrome; simultaneous TGA-FTIR conjugated methods; volatile organic compounds (VOC); hot melt adhesives

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników
• Czasopismo: Przetwórstwo Tworzyw
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 23, Nr 6 (180)
• Strony: 497--506
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Brzozowska-Stanuch A.

• Instytut Badań i Rozwoju Motoryzacji BOSMAL Sp.z o.o., ul. Sarni Stok 93 ,43-300 Bielsko-Biała

Bibliografia

• 1. Sabah A. Abdul-Wahab, Sick Building Syndrome; Springer Heidelberg Dordrecht London New York (2011), s. 1-58.
• 2. Hedge A., Erickson W., Rubin G., Predicting sick building syndrome at the individual and aggregate levels. Environ Int 22(1) (1995), s. 3-19.
• 3. Dyrektywa 2004/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004r. w sprawie ograniczeń emisji lotnych związków organicznych w wyniku stosowania rozpuszczalników organicznych w niektórych farbach i lakierach oraz produktach do odnawiania pojazdów, a także zmieniająca dyrektywę 1999/13/WE.
• 4. Faber J., Brodzik K., Łomankiewicz D., Gołda-Kopek A., Janicka A., Świątek A., Nowak J., Comparison of air composition inside different car models, Proceedings of 2nd World Scientific Conference PETrA 2013: Pollution and Environment - Treatment of Air.
• 5. Faber J., Brodzik K., AIMS Environmental Science, 4(1), s. 112-133.
• 6. Materiały II Seminarium Analizy Termicznej SeAT16, Wyd. Akapit, Kraków 2016.
• 7. Norbäck D., Nordström K., Sick building syndrome in relation to air exchange rate, CO2 room temperature and relative air humidity in university computer classrooms: an experimental study Int Arch Occup Environ Health (2008) 82, s. 21-30.
• 8. Schonherr R., Application of TGA-FTIR-Coupling for the d of EVA-rubber with variable VAC Content, Kautschuk und Gummi, Kunststoffe, 50 (7-8), 1997, s. 564-568.
• 9. http://www.muratorplus.pl/technika/konstrukcje/syndrom-chorego-budynku-cz-1_57547.html
• 10. http://www.izolacje.com.pl/artykul/id1184,emisja-lotnych-zwiazkow-organicznych-voc-z-wyrobow-budowlanych-badania-laboratoryjne
• 11. Żuchowska D. 2000, Polimery konstrukcyjne, WNT, Warszawa.
• 12. Gruin I., Materiały polimerowe, PWN, Warszawa 2003.
• 13. Auliciems A. (ed.), Human Bioclimatology, Springer-Verlag Berlin Heidelberg 1998 Vol. 5; 1998, s. 87-109.
• 14. Marin M.L., Jimenéz A., López J., Vilaplana J., Thermal degradation of ethylene (vinyl acetate) Kinetic analysis of thermogravimetric data; Journal of Thermal Analysis, Vol. 47 (1996), s. 247-258.
• 15. Sabir M., Shashikiran U., Kochar S.K., J Assoc Physicians India. 1999; 47(4), s. 426-430.
• 16. Brooks B.O., Utter G.M., DeBroy J.A., Schimke R.D., 1991, Indoor air pollution: an edifice complex. Clinical Toxicology 29 (3), s. 315-374.
• 17. http://www.citroen-c3.pl/Etude_CSA_Research_Citroen_Polska.pdf
• 18. Niesłochowski A., Badanie lotnych związków organicznych (VOC) techniką termicznej desorpcji i chromatografii GC-MS, Prace Instytutu Techniki Budowlanej, kwartalnik 2013, 1(165), s. 9-20.
• 19. https://www.pkn.pl/normalizacja/organy-techniczne
• 20. ISO 16000-6:2011 Indoor air - Part 6: Determination of volatile organic compounds in indoor and test chamber air by active sampling on Tenax TA sorbent, thermal desorption and gas chromatography using MS or MS-FID.
• 21. ISO 16000-3:2011 Indoor air - Part 3: Determination of formaldehyde and other carbonyl compounds in indoor air and test chamber air - Active sampling method.
• 22. PN-EN ISO 16000-9:2009 Powietrze wnętrz - Część 9: Oznaczanie emisji lotnych związków organicznych z materiałów budowlanych i wyposażenia - Badanie emisji metodą komorową.
• 23. PN-EN ISO 16000-10:2010 Powietrze wnętrz - Część 10: Oznaczanie emisji lotnych związków organicznych z wyrobów budowlanych i wyposażenia - Badanie emisji metodą małej komory.
• 24. ISO 16000-14:2009 Indoor air - Part 14: Determination of total (gas and particle-phase) polychlorinated dioxin-like biphenyls (PCBs) and polychlorinated dibenzo-p-dioxins/dibenzofurans (PCDDsIPCDFs) - Extraction, clean-up and analysis by high-resolution gas chromatography and mass spectrometry.
• 25. PN-EN ISO 14644-8:2013-06 Pomieszczenia czyste i związane z nimi środowiska kontrolowane - Część 8: Klasyfikacja czystości powietrza na podstawie stężenia czynników chemicznych (ACC).
• 26. Korta-Pepłowska M., Chmiel M.J., Frączek K., Zagrożenia mikrobiologiczne w środowisku pomieszczeń, Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine, Vol. 19, (2016), No. 2, s. 48-54.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).