Perception of architecture in the context of an extended-spectrum of cognitive factors. Selected issues

• Autorzy: Słuchocka Katarzyna

Identyfikatory

DOI

10.37190/arc220210

Warianty tytułu

PL

Percepcja architektury w kontekście poszerzonego zakresu czynników poznawczych. Wybrane zagadnienia

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Perception of architectural forms takes place in the processes of conscious and unconscious reception of architecture, during the observation or use of architectural spaces. Deepened perception as a result of sensory interpretation and reinterpretation may be of great importance in the processes of shaping the architectural environment, which is the context of our existence. The article discusses the problem of recognizing and categorizing architecture and the possibility of broadening the cognitive spectrum for the optimization of design processes. An architectural object perceived as an image remains a multi-format commentary also in its written form, accompanying people at every stage of their life, often having an impact on its quality. By careful observation and comparative analysis, based on selected examples from both the country and the world, referring to the author’s artistic interpretations and semantics, an attempt was made to indicate a new opening in the procedures of recognizing architecture. The aim is to confirm the thesis that the choice of observations, according to the existing, specific conditions of shaping architectural forms, relates to the sphere of sensory experience and may constitute another element facilitating the understanding and shaping of architecture. It is also important to show the relationship and links between the data obtained during the analysis and interpretation of images as well as their influence on the shaping of architectural spaces.

PL

Percepcja form architektonicznych zachodzi w procesach świadomego i nieświadomego jej odbioru, w trakcie obserwacji lub użytkowania przestrzeni architektonicznych. Pogłębiona percepcja, odbywająca się w wyniku sensorycznej interpretacji oraz reinterpretacji może mieć duże znaczenie w procesach kształtowania środowiska architektury, stanowiącego kontekst naszej egzystencji. W artykule poruszono problem rozpoznawania i kategoryzacji architektury oraz możliwości poszerzenia spektrum poznawczego dla optymalizacji procesów projektowych. Obiekt architektoniczny, postrzegany jako obraz, pozostaje wieloformatowym komentarzem także w zapisie słownym, towarzysząc człowiekowi na każdym etapie życia, mając często wpływ na jego jakość. Drogą wnikliwej obserwacji, analizy porównawczej, na podstawie wybranych przykładów z kraju i ze świata, odnosząc się do autorskich interpretacji plastycznych i semantyki, podjęto próbę wskazania nowego otwarcia w procedurach rozpoznawania architektury. Celem jest potwierdzenie tezy, że wybór spostrzeżeń według zastanych, określonych warunków kształtowania form architektonicznych odnosi się do sfery doznań zmysłowych i może stanowić kolejny element ułatwiający zrozumienie i kształtowanie architektury. Istotne jest także wykazanie zależności i związków zachodzących między danymi pozyskiwanymi w trakcie analizy i interpretacji obrazów oraz ich wpływem na rozumienie przestrzeni architektonicznych.

Słowa kluczowe

EN

architectural form; remark; image; perception

PL

forma architektoniczna; komentarz słowny; obraz; percepcja

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2022
• Tom: Nr 2 (70)
• Strony: 105--113
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., il., tab.

Twórcy

autor

Słuchocka Katarzyna

• Faculty of Architecture, Poznan University of Technology, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-0492-2761

Bibliografia

• [1] Mączyńska-Frydryszek A., Jaskólska-Klaus M., Maruszewski T., Psychofizjologia widzenia, Akademia Sztuk Pięknych w Poznaniu, Poznań 2001.
• [2] Fitch J.M., The Aesthetics of Function, “Annals of the New York Academy of Sciences” 1965, Vol. 128, Iss. 2, 706–714, doi: 10.1111/j.1749-6632.1965.tb11687.x.
• [3] Bańka A., Architektura psychologicznej przestrzeni życia. Behawioralne podstawy projektowania, Gemini-Print, Poznań 1999.
• [4] Kozak P., Czym jest myślenie obrazami?, https://projekty.ncn.gov.pl/opisy/313485-pl.pdf [accessed: 2.02.2022].
• [5] Panofsky E., Studia z historii sztuki, PIW, Warszawa 1971.
• [6] Tisdall C., Beuys declaration, [in:] N. Rosenthal, Ch.M. Joachimides (eds.), Art into Society – Society into Art: Seven German Artists, Institute of Contemporary Art, London 1974, 48.
• [7] Boehm G., Was ist ein Bild?, Fink, München 1994.
• [8] Boehm G., O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów, Universitas, Kraków 2006.
• [9] Pallasmaa J., Oczy skóry. Architektura i zmysły, Instytut Architektury, Kraków 2012.
• [10] Wunenburger J.-J., Filozofia obrazów, słowo/obraz/terytoria, Gdańsk 2011.
• [11] Mausfeld R., Intrinsic Multiperspectivity: Conceptual Forms and the Functional Architecture of the Perceptual System, [in:] W. Welsch, W. Singer, A. Wunder (eds.), Interdisciplinary Anthropology, Springer, Berlin–Heidelberg 2011, 19–54, doi: 10.1007/978-3-642-11668-1_2.
• [12] Kłopotowska A., Niewidzialna architektura – status piękna w pozawzrokowej percepcji przestrzeni architektonicznej, “Czasopismo Techniczne. Architektura” 2007, R. 104, z. 6-A, 269–274.
• [13] Al-Thahab A.A.L., Perception in architecture... A philosophical look, “Arab Scientific Heritage Journal” 2012, Vol. 2, Iss. 2, 327–352.
• [14] Frascari M., Eleven Exercises in the Art of Architectural Drawing, Slow Food for the Architect’s Imagination, Taylor & Francis, London 2011.
• [15] Słuchocka K., Can architecture lie?, [in:] T. Kozłowski (red.), Defining the architectural space – The truth and lie of architecture, V. 3, Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Kraków 2020, 105–116.
• [16] Wolny-Zmorzyński K., Jaka informacja? Rzecz o percepcji fotografii dziennikarskiej, Wydawnictwo UJ, Kraków 2010.
• [17] Białus W., Efekt widzialności, Universitas, Kraków 2013.
• [18] Herbert Z., Mistrz z Delft, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2008.
• [19] Herbert Z., Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone, Biblioteka Więzi, Warszawa 2001.
• [20] Cymer A., Sztuka z fantazji i kamienia: Zbigniew Herbert o architekturze, Culture.pl, 2018, https://culture.pl/pl/artykul/sztuka-z-fantazji-i-kamienia-zbigniew-herbert-o-architekturze [accessed: 15.02.2022].
• [21] Zeler B., Wiersze katedralne Juliana Przybosia, [in:] T. Bujnicki, K. Heska-Kwaśniewicz (red.), O Julianie Przybosiu: wspomnienia, studia, szkice, UŚ, Katowice 1983, 121–133.
• [22] Hume D., An Enquiry concerning Human Understanding, Oxford University Press, Oxford, New York 2007.
• [23] Jażyński M., Hume, metafora mózgowa i myślenie życzeniowe, “Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 2011, R. 20, nr 4(80), 393–406.
• [24] Wróbel S., Spór inżynierów: koneksjonizm a klasyczna architektura umysłu, “Przegląd Filozoficzno-Literacki” 2003, nr 4, 131–161, http://www.pfl.uw.edu.pl/index.php/pfl/article/view/111 [accessed: 4.06.2022].
• [25] Schwartz R., Vision and Cognition in Picture Perception,“Philosophy and Phenomenological Research” 2001, Vol. 62, No. 3, 707–719, doi: 10.2307/2653549.
• [26] Jive’n G., Larkham P.J., Sense of Place, Authenticity and Character: A Commentary, “Journal and Urban Design” 2003, Vol. 8, Iss. 1, 67–81, doi: 10.1080/1357480032000064773.
• [27] Słuchocka K., Forma, obraz, słowo. Architektura/idea/sztuka, Wydawnictwo PP, Poznań 2021.
• [28] Rasmussen S.E., Odczuwanie architektury, Wydawnictwo Murator, Warszawa 1999.
• [29] Słuchocka K., Świadomość i intuicja w procesie projektowym, [in:] A. Januchta-Szostak, M. Banach (red.), Architektura wobec wyzwań zrównoważonego rozwoju. Człowiek – Ekologia – Architektura, t. 2, Wydawnictwo PP, Poznań 2016.
• [30] Zumthor P., Myślenie architekturą, Karakter, Kraków 2010.