Właściwości pożarowe i wybuchowe surowców roślinnych stosowanych w produkcji mieszanek paszowych

• Autorzy: Celiński Maciej , Gajek Agnieszka , Gloc Michał

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0013.1051

Warianty tytułu

EN

Fire and explosive properties of plant material; used in the production of compound feed

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niezwykle duża skala przetwórstwa zboża powoduje, że ryzyko wystąpienia incydentów związanych z zapłonem oraz wybuchem pyłu jest bardzo duże. Tylko w 2018 roku doszło do wielu wybuchów związanych z magazynowaniem i transportem roślinnych materiałów sypkich, z których największy miał miejsce w maju w miejscowości South Sioux City w stanie Nebraska (USA).Polska jest jednym z największych producentów zbóż w Europie i jednym z większych w skali światowej. Roczna produkcja zboża w Polsce to ok. 35 mln ton, w tym ok. 10 mln ton pszenicy, 5 mln ton pszenżyta, 4 mln ton jęczmienia i 1,5 mln ton owsa. Taka ilość materiału zbożowego powoduje, że istnieje duże prawdopodobieństwo awarii w trakcie procesu magazynowania, transportu i przetwarzania. Spośród wszystkich wybuchów pyłów blisko 25% stanowią eksplozje pyłów w przemyśle spożywczo-rolniczym i paszowym, przy czym najbardziej narażone na eksplozje są silosy, systemy odpylające i wentylacyjne (w tym suszarnie i magazyny przeznaczone do suszenia zbóż). W październiku 2013 r. doszło w Terminalu Masowym w Gdańsku do wybuchu i pożaru w silosie zbożowym. Akcja ratownicza trwała blisko 4 godziny, spaleniu uległo ok. 10 ton zboża (20% całkowitej ilości składowanego materiału zbożowego). W artykule opisano wyniki badań dotyczących zjawiska palności i wybuchowości pyłów przemysłowych dotyczących czterech najpopularniejszych w Polsce ziaren zbóż.

EN

Extremely large scale of grain processing leads to a very high risk of incidents related to fire or dust explosion. Only in 2018 there were several outbreaks associated with the storage and transport of grain materials, the largest of which took place in May in South Sioux City, Nebraska. Poland is one of the largest grain producers in Europe and in the world. The annual grain production in Poland is about 35 million tons, including about 10 million tons of wheat, 5 million tons of triticale. 4 million tons of barley and 1.5 million tons of oats. Such an amount of grain material means that there is a high probability of failure during the storage processes (i.e. drying, pouring), transport and processing. Current research shows that of all dust explosions, those related to the food-agricultural and fodder industry account for nearly 25% The most vulnerable are silos, dedusting and ventilation systems (including dryers and warehouses for drying grains). In October 2013, in the Bulk Terminal in Gdańsk, there was an explosion and fire in grain silo. The rescue operation lasted nearly 4 hours and about 10 tons of grain have burned (20%) the total stored grain material) The purpose of this article is to describe the results of research on the phenomenon of flammability and explosibility of industrial dusts on the four most popular grains in Poland.

Słowa kluczowe

PL

zboża; pył; silos; wybuchowość; minimalna energia zapłonu; ładunek elektrostatyczny

EN

gain; dust; silo; explosibility; lowest explosion limit; electrostatic discharge

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 3
• Strony: 11--14
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Celiński Maciej

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa, Polska

autor

Gajek Agnieszka

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa, Polska

autor

Gloc Michał

• Politechnika Warszawska, Wydział Inzynierii Materiałowej

Bibliografia

• [1] 2018 mid-year Combustible Dust Incident Report. Dustex Research, LTD 2018
• [2] https://www.agrofakt.pl/produkcja-zboz-w-polsce-świecie
• [3] Cloney Ch. 2017 Combustible Dust Incident report -Version #1, 2018
• [4] Klemens R.H. Mechanizm propagacji i struktura płomienia w mieszaninach pyłowo-powietrznych i hybrydowych Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej. Warszawa 1993
• [5] Veyssiere B. Development and propagation regimes of dust explosions Powder Technology, 1992,71,2:171-180
• [6] CNBOP-PIB-BW02P: 2016 Pyły palne przegląd podstawowych parametrów wybuchowości i zapalności oraz metod badawczych
• [7] OSHA, Hazard Communication Guidance for Combustible Dusts. 2009
• [8] PN-EN 14034-1+A1:2011 Oznaczanie charakterystyk wybuchowości obłoków pyłu - Część 1: Oznaczanie maksymalnego ciśnienia wybuchu pmax obłoków pyłu
• [9] PN-EN 13821:2004 Przestrzenie zagrożone wybuchem- Zapobieganie wybuchowi i ochrona przed wybuchem- Oznaczanie minimalnej energii zapłonu mieszanin pyłowo-powietrznych
• [10] PN-E-05201:1992 Ochrona przed elektrycznością statyczną. Metody oceny zagrożeń wywołanych elektryzacją materiałów dielektrycznych stałych. Metody oceny zagrożenia pożarowego i/lub wybuchowego
• [11] Lebecki K., Cybulski K., Śliż J, Dyduch Z., Wolański P. Large scale grain dust explosions-research in Poland Shock Waves 1995.5.1-2.109114

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).