Budżet obywatelski jako narzędzie kształtowania krajobrazu na przykładzie miast uzdrowiskowych

• Autorzy: Bernat Sebastian

Identyfikatory

DOI

10.30450/201902

Warianty tytułu

EN

Participatory budgeting as an instrument for development of landscape on the example of health resorts towns

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Budżet Obywatelski (BO), rozumiany jest jako jedna z form partycypacji społecznej, dzięki której mieszkańcy mogą w sposób bezpośredni (przez głosowanie) wpływać na wydatki z budżetu swojego miasta/gminy/powiatu/województwa. Celem badań było rozpoznanie roli BO w kształtowaniu krajobrazu lokalnego. Badaniami objęto miasta uzdrowiskowe (w tym dzielnice uzdrowiskowe miast) z uwagi na ważną rolę krajobrazu w zachowaniu ich specjalnego statusu (funkcji leczniczej). W toku postępowania badawczego przeprowadzono analizę aktualnych uwarunkowań funkcjonowania miejscowości uzdrowiskowych i BO w Polsce. Następnie na przykładzie projektów BO miast uzdrowiskowych z ostatniej edycji (2018/2019) rozpoznano jakie są potrzeby mieszkańców wobec kształtowania krajobrazu. W szczególności zwrócono uwagę na ich stosunek do poprawy estetyki miasta (rewitalizacja) i rozwoju obszarów zieleni. Na koniec oceniono rolę BO w kształtowaniu krajobrazu miast uzdrowiskowych. Wykazano, że jest on ważnym narzędziem poznania preferencji społecznych, m.in. w zakresie kształtowania krajobrazu i przestrzeni publicznej.

EN

Participatory budgeting (PB) is understood as one of the forms of social participation, thanks to which residents can directly (by voting) influence expenditure from the budget of their town / commune / poviat / voivodship. The objective of the research whose results are described in this paper was to identify the role of PB in local landscape shaping (development). The research encompassed health resort towns (including the health resort districts of towns/cities) owing to the important role of landscape in the preservation of their special status (therapeutic function). The research process included an analysis of the current determinants of the functioning of health resorts and PB in Poland. Then, using the example of PB projects in health resort towns in the 2018/2019 edition, the inhabitants’ needs regarding landscape development were identified. Particular attention was devoted to the inhabitants’ attitude to improving the aesthetic appearance of their city (revitalisation) and developing green areas. Finally, the role of PB in developing the landscape of health resort towns and the usefulness of analysing the top PB projects were assessed to identify the impact of PB on landscape development. It has been shown that PB is an important tool for discovering the preferences of the public, e.g. with regard to developing landscape and public space.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz; partycypacja; rewitalizacja; uzdrowisko

EN

landscape; participation; revitalization; health resort

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 41 (1)
• Strony: 25--42
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz., ryc., tab., fot.

Twórcy

autor

Bernat Sebastian

• Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Faculty of Earth Sciences and Spatial Management, Lublin, Poland

Bibliografia

• Adamiczka H., 2017: Civic Budget as an Instrument for Meeting the Needs of the Citizens on the Example of Wrocław. Architektura Krajobrazu 2/2017: 100-115.
• Bartkowski T., 1985: Nowy etap dyskusji nad pojęciem krajobrazu. Czasopismo Geograficzne 56, 1: 73-79.
• Bernaciak A., Rzeńca A., Sobol A., 2018: „New” Public Urban Space: Citizens’ Initiatives in Participatory Budgeting in Katowice, Łódź and Poznań. Miscellanea Geographica, 22, 4.
• Bogdanowski J., 1994: Droga od percepcji do ochrony i kształtowania krajobrazu. W: Bogdanowski J. (red.), O percepcji środowiska., Zeszyty Naukowe PAN, Komitet Naukowy Przy Prezydium PAN „Człowiek i Środowisko”, 9: 149-172.
• Böhm A., 2008: Między mandatem a partycypacją społeczną. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 10: 515-523.
• Chruściński J., Palińska I., Kazak J., 2014: Participatory Budgeting in the Management of Public Space. Architektura Krajobrazu 3/2014: 56-67.
• Cieślak A., 2014: Funkcja uzdrowiskowa i dziedzictwo kulturowe jako katalizatory rozwoju małych miast. Problemy Rozwoju Miast, 11, 3/2014: 21-28.
• Dryglas, D., Golba, J., 2017: Determinanty funkcjonowania i rozwoju uzdrowisk w Europie. Studium przypadku Polski. PWN Warszawa.
• Europejska Konwencja Krajobrazowa, 2000. Dz.U. 2006 r., nr 14, poz. 98.
• Kalisiak – Mędelska M., 2016: Budżet Obywatelski w Polsce. Analiza porównawcza Łodzi i Poznania. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 443: 103-114.
• Kasprzak K., 2016: Polskie uzdrowiska jako atrakcja dla turystyki kulturowej. Turystyka Kulturowa, 1/2016: 131-156.
• Koch A., Potkański T., 2015: Gra o budżet. Narzędzie zwiększające partycypacje w zarządzaniu miastem. Centrum Rozwiązań Systemowych Wrocław.
• Krzymowska-Kostrowicka A., 1993: Krajobraz jako przedmiot badań w ujęciu aksjologicznym [in:] Ekologia krajobrazu w badaniach terytorialnych systemów rekreacyjnych (ed.) M. Pietrzak, Poznań: 73-75.
• Mucha A., 2018: Zróżnicowanie zwycięskich projektów Budżetu Obywatelskiego w latach 2013-2016 w polskich miastach. Prace Geograficzne, 154: 55-70.
• Myga-Piątek U., 2001: Spór o pojęcie krajobrazu w geografii i dziedzinach pokrewnych. Przegląd Geograficzny, 73, 1-2.: 163-176.
• Pawłowska K., Staniewska A., Konopacki, 2012: Udział społeczeństwa w ochronie, zarządzaniu i planowaniu krajobrazu. Podręcznik dobrych praktyk. GDOŚ Kraków.
• Ponikowska I., Marciniak K, 1988: Ciechocinek – terenoterapia uzdrowiskowa, PWN Warszawa.
• Polska Norma PN-Z-11000:2001 „Uzdrowiska-terminologia, klasyfikacja i wymagania ogólne”.
• Pukowiec-Kurda K., 2018: Świadomość krajobrazowa mieszkańców. Przykład Górnego-Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 40 (2): 131-147.
• Pytlik B., 2017: Budżet partycypacyjny w Polsce. Ewolucja i dylematy. Studia z Polityki Publicznej SGH, 1(13): 103-122.
• Relph E., 1989: Doznania geograficzne a bycie w świecie. Fenomenologiczne pochodzenie geografii. Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej, 2: 51-75.
• Richling A., Andrejczuk W., Rudenko L., Czechnij W., 2015: Słownik polsko-ukraiński oraz ukraińsko-polski podstawowych terminów i pojęć z zakresu nauki o krajobrazie. Wyd. PSW JPII Biała Podlaska-Kijów.
• Richling A., Solon J., 2011: Ekologia krajobrazu. Wyd Naukowe PWN Warszawa.
• Rzeńca A., 2018: Zielone budżety partycypacyjne. Zrównoważony Rozwój – Zastosowania, 6: 119-127.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2019 r. w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych. Dz. U. 2019, poz. 394.
• Sintomer Y., Herzberg C., Röcke A., Allegretti G., 2012: Transnational Models of Citizen Participation: The Case of Participatory Budgeting. Journal of Public Deliberation 8, 2.
• Skrzypczyński R., 2017: Wrocław Civic Budget as a Tool for Introducing Changes into the Landscapes of Wrocław’s Neighbourhoods. Architektura Krajobrazu 1/2017: 16-29.
• Sobala M., 2018: Ocena gotowości mieszkańców do partycypacji w działaniach na rzecz ochrony krajobrazu Beskidu Śląskiego i Żywieckiego. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego 40 (2): 5-23.
• Sobol A., Rzeńca A., 2018: Budżet partycypacyjny jako narzędzie polityki rozwoju małych miast województwa śląskiego i łódzkiego. Space-Society-Economy, 24: 91-104.
• Solecka I., Dworniczak Ł., 2016: Obywatele kształtują krajobraz miasta. Aspekty przestrzenne i funkcjonalne inicjatyw zgłaszanych w ramach Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego 2013-2014, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 443: 220-231.
• Tatarowska E., Furmankiewicz M., 2018: “Wrocławski Budżet Obywatelski 2014” jako przestrzenna forma identyfikacji potrzeb inwestycyjnych w mieście. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 504, 120-133.
• Act of July 28, 2005 on spa therapeutics, spas and their protection areas and spa gminas (Journal of Law 2005 no. 167 item. 1399, as amended).
• Act of October 9, 2015 on revitalisation (Journal of Law 2005 item. 1777, as amended).
• Act of January 11, 2018 on the amendment of certain laws to increase the participation of citizens in the process of selecting, operating and controlling certain public agencies. (Journal of Law 2018 item. 130, 1349).
• Węcławowicz-Bilska E., 2008: Uzdrowiska polskie. Zagadnienia programowo-przestrzenne. PK Kraków.
• Wojciechowski K.H., 1994: O przydatności badań percepcji krajobrazu [w:] O percepcji środowiska (red.) J.Bogdanowski, Zeszyty Naukowe PAN nr 9, Komitet Naukowy przy Prezydium PAN „Człowiek i Środowisko”: 109-124.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).