Prowadzenie eksploatacji w warunkach zagrożenia osuwiskowego w KWB „Bełchatów"

• Autorzy: Czarnecki Leopold

Warianty tytułu

EN

Operations in the conditions of landslide hazard in „Bełchatów" Brown Coal Mine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł jest podsumowaniem działań KWB „Bełchatów" mających na celu rozpoznawanie, kategoryzację i monitorowanie zagrożeń osuwiskowych, a także wypracowanie zasad postępowania w przypadku ich wystąpienia. Przedstawiono w nim zasady kategoryzacji zagrożeń osuwiskowych, kryteria oceny stanu zagrożenia oraz zasady ich stosowania w toku prowadzonej eksploatacji. Zwraca się w nim uwagę na wagę prowadzenia prac geologicznych mających na celu odtworzenie historii procesów kształtujących złoże, celowość prowadzenia monitoringu odkształceń powierzchniowych i wgłębnych oraz na konieczność opracowania procedur postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia. Opisuje się też sytuacje, w których tylko dzięki prawidłowej realizacji wszystkich działań niezbędnych do rozpoznania zagrożenia, wiedzy i doświadczeniu załogi górniczej oraz ścisłej współpracy z ośrodkami naukowymi wyeksploatowano węgiel z najgłębszych partii złoża.

EN

The deposit of „Bełchatów" Brown Coal Mine is situated in Kleszczów tectonic ditch. As documented, a block of chalk rocks with a volume of approx. 118 million m3 shifted towards N, within the Neogene sediments at a distance of approx. 200 m, in its southern edge. The area was classified as a landslide hazard area XV/S. Due to the increasing risk of the development of some uncontrolled landslide process, works were undertaken there in order to recompress and relieve the southern solid slope, and to enable coal mining below ordinate -84 MSI . The works were carried out in two stages, in the range of ordinates -46/-6S MSL. (stage I) and -55/-84 MSL. (stage II). The highest values of the increase in the velocity of movement (259-770 mm/d) were obtained in stage II. After the work completion, the speed dropped to the value of 33-83 mm/d. The total values of horizontal movements against the slope amounted from 11,190 cm for ledge 4-55 MSI., to 4201 cm for ledge -65 MSL. In the case of ledges from +55 to -38 MSL, subsidence from 5934 to 2422 cm was observed, while a cumulative rising of 1629 cm was recorded in the case of ledge -65 MSL. These data point to a large "energy expenditure" of the body of the southern slope caused by mining works. Coal was pushed to a height of over 20 m (F ig. 4), and the phenomenon of its displacement was found along the fault, in the distance of 180 m from the foot of the south slope at ordinate -84 MSL (Fig. 5). A progressive behaviour of the rock mass has been observed so far, i.e. after the end of mining, the speeds of horizontal movements were above the value before its commencement. As a result of the works carried out, the intended effect was obtained, i.e. relief and regressive behaviour of the rock mass. This made it possible to carry out mining works below ordinate -84 MSL.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo odkrywkowe; zagrożenie osuwiskowe; obserwacja; kryterium; inklinometr; reper; sieć

EN

surface mining; landslide hazard; observation; criterion; inclinometer; repertoire; network

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 11
• Strony: 3--9
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz.

Twórcy

autor

Czarnecki Leopold

• PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Oddz. KWB „Bełchatów"

Bibliografia

• 1. Czarnecki L., Organiściak B., Sędor A.: Dokumentacja zaliczenia złoża lub jego części, wyrobiska lub jego części oraz zwałowiska, do stopnia zagrożenia osuwiskowego w Zakładzie Górniczym KWB „Bełchatów", aktualizacja wg stanu na 16.08.2017 r. Rogowiec 2017 (niepublik.).
• 2. Kossowski L., Olszewski B., Sowiński L. i in.: Reinterpretacja budowy geologicznej złoża Bełchatów w rejonie linii przekrojowych 42 70NS. Zakład Geologii Stosowanej Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1992 (niepublik.).
• 3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 8 kwietnia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu odkrywkowego zakładu górniczego (Dz. U. poz. 1008 i z 2020 r. poz. 1171).
• 4. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1617).
• 5. Rybicki S., Cała M., Kowalski M., Jakóbczyk J.: Analiza stanu stateczności zbocza stałego południowego wyprofilowanego w masywie skalnym kredy górnej. Kraków 2015 (niepublik.).
• 6. Rybicki S., Cała M., Kowalski M., Jakóbczyk J.: Pole Bełchatów. Zasady bezpiecznego prowadzenia robót górniczych w rejonie zagrożeń XV/S do rzędnej -110 m n.p.m. - Etap I. Kraków 2016 (niepublik.).
• 7. Sowiński 1.., Wcisło A., Kurpiewska I.: Pole Szczerców. Opracowanie kategoryzacji rejonów zagrożeń geologiczno-inżynierskich wraz z wytycznymi dla projektowania obiektów zakładu górniczego. Wrocław 2009 (niepublik.)
• 8. Ustawa z dnia 9 czerwca 201 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2021 r. poz. 1420).