Zrównoważone planowanie publicznego transportu zbiorowego w ramach jednostek terytorialnych – spójna metodyka oparta na metodach optymalizacji

• Autorzy: Bieńczak M. , Gawron P. , Kiciński M. , Kwaśnikowski J.

Warianty tytułu

EN

Sustained development of public transport within the units of territorial administration – a consistent methodology based on optimization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł dotyczy istotnej w ostatnim czasie problematyki planowania zrównoważonego rozwoju transportu pasażerskiego w ramach jednostek terytorialnych ze szczególnym uwzględnieniem transportu regionalnego (obejmującego przekraczanie granic powiatów). Zagadnienia planowania i optymalizacji publicznego transportu zbiorowego ze względu na kierunki jego rozwoju wymagają wnikliwego podejścia do jego planowania, jak i oceny. Problem badawczy stanowiło opracowanie spójnej metodyki umożliwiającej planowanie zrównoważonego rozwoju transportu w ramach jednostek terytorialnych. Opracowana metodyka składa się z czterech etapów merytorycznych: pozyskiwania dostępnych danych i dokumentów formalnych, kompleksowych badań ruchu, przetworzenia danych oraz optymalizacji oferty PTZ. Po ich przeprowadzeniu możliwe jest sporządzenie planu zrównoważonego rozwoju PTZ. Nowatorski walor stanowi tutaj procedura optymalizacyjna realizowana w ramach etapu czwartego. Jest ona prowadzona w dwóch zasadniczych krokach: optymalizacji najkorzystniejszych pod względem czasu połączeń oraz autorskiej metody heurystycznej wybierającej linie PTZ ze zbioru rozwiązań dopuszczalnych. Zaproponowana procedura ta została zaimplementowana w uniwersalnym narzędziu, pozwalającym na wspomnianą optymalizację.

EN

This article deals with what is currently considered a matter of increasing importance, i.e. the issues of planning sustained public transport used by passengers within territorial units as well as this used by people who travel across several counties. Due to the directions of its development, planning and optimization of public transport calls for an inquisitive approach both towards planning and its evaluation. The research problem was to develop a concise methodology of planning of sustained transport development within territorial units. The prepared methodology consists of four essential stages: acquiring data and formal documents, conducting all-embracing traffic studies, data processing, and finally, optimizing the PTZ offer. Having completed all these stages, a plan of sustained development of PTZ can be prepared. The innovative optimization procedure used at the fourth stage of the study is carried out in two steps: optimization of the most time-efficient connections and preparing a heuristic authorial methodology for choosing PTZ lines from the set of allowed solutions. The developed procedure was implemented into a universal tool which allows the aforesaid optimization.

Słowa kluczowe

PL

publiczny transport zbiorowy; transport regionalny; optymalizacja systemu transportowego; dyskretna optymalizacja

EN

public transport; regional transport; optimization of transport systems; discrete optimization

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Logistyka
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 4
• Strony: 90--98
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys., pełen tekst na CD1

Twórcy

autor

Bieńczak M.

• Politechnika Poznańska

autor

Gawron P.

• Université du Luxembourg

autor

Kiciński M.

• Politechnika Poznańska

autor

Kwaśnikowski J.

• Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu

Bibliografia

• [1] Bieńczak M., Fierek S., Kiciński M., Kwaśnikowski J., Sawicki P., Regionalny model podroży na potrzeby planu zrównoważonego rozwoju transportu publicznego, Logistyka, nr 4, s. 1673-1682, 2014.
• [2] Bieńczak M., Jakubek A., Kiciński M., Kwaśnikowski J., Plany transportowe w Polsce i innych krajach – zawartość i realizacja, Logistyka, nr 3, s. 514-521, 2014.
• [3] Bieńczak M., Planowanie zrównoważonego rozwoju transportu w obszarach jednostek terytorialnych. Rozprawa doktorska, Politechnika Poznańska, Poznań 2015.
• [4] Ceder A., Public Transit Planning and Operation: Theory, Modeling and Practice, Wydawnictwo Elsevier, Butterworth-Heinemann, Oxford, UK, 2007.
• [5] Cooke W.P., Quantitative methods for management decisions. McGraw-Hill, New York, 1985.
• [6] Hillier F., Lieberman G., Introduction to operations research. McGraw-Hill, New York, 1990.
• [7] Kiciński M., Stasiak P., Ocena realizacji zakładanych zadań przewozowych na przykładzie przedsiębiorstwa publicznego transportu autobusowego ZUK Rokbus Sp. z o.o. Czasopismo Autobusy – Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe, nr 3/2013 (CD str. 555-564).
• [8] Polityka Transportowa Państwa na lata 2006 – 2025, Ministerstwo Infrastruktury, Warszawa, 27 czerwca 2005.
• [9] Preston L., Schiller P.L., Bruun E.C., Kenworthy J.R., An Introduction to Sustainable Transportation: Policy, Planning and Implementation. Earthscan, London – Washington, 2010.
• [10] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 maja 2011 r. (Dz. U. 117/2011, poz. 684).
• [11] Rudnicki A., Jakość komunikacji miejskiej, SITK Odział w Krakowie, Kraków, 1999.
• [12] Steenbrinc P.A., Optymalizacja sieci transportowych, WKiŁ., Warszawa, 1986.
• [13] Suchorzewski W., z zespołem: Planowanie systemów transportu w miastach. IGPiK, Warszawa, 1992.
• [14] Ustawa o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. 2011 nr 5, poz. 12).
• [15] Wagner H.M., Badania operacyjne. Zastosowania w zarządzaniu. PWE, Warszawa, 1980.
• [16] White Paper – Roadmap to a Single European Transport Area – Towards a competitive and resource efficient transport system, Brussels, 28.3.2011, COM (2011) 144 final, Biała Księga – Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu, Bruksela, dnia 28.3.2011, KOM (2011) 144 wersja ostateczna.
• [17] Wojewódzka-Król K., Rolbiecki R., Polityka rozwoju transportu. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 2013.
• [18] Wyszomirski O. (red.), Transport miejski. Ekonomika i organizacja. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 2010.
• [19] Zwierzycki W., Sawicki P., Bieńczak M., Fierek Sz., Gramza G., Merkisz-Guranowska A., Jakubek A., Kiciński M., Kwaśnikowski J., Kraska A., Maciejewski M., Sawicka H., Walerjańczyk W., Zmuda-Trzebiatowski P., Plan Zrównoważonego Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego dla Województwa Wielkopolskiego, Poznań, 2014.