Dodatki do żywności oparte na związkach heterocyklicznych zawierających azot

• Autorzy: Maj Anna , Kudelko Agnieszka

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2020.11.6

Warianty tytułu

EN

Food additives based on heterocyclic nitrogen-containing compounds

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dokonano przeglądu doniesień literaturowych na temat najczęściej stosowanych w przemyśle spożywczym dodatków do żywności opartych na heterocyklicznych związkach zawierających azot. Przedstawiono najważniejsze informacje na temat właściwości, występowania oraz bezpieczeństwa stosowania tych dodatków. W szczególności omówiono budowę i funkcje technologiczne wybranych heterocyklicznych dodatków do żywności w celu pogłębienia świadomości konsumentów, którzy w obawie o swoje zdrowie oczekują rzetelnych badań toksykologicznych i kontroli żywności.

EN

A review, with 54 refs., of occurrence and safety of additives in the food industry.

Słowa kluczowe

PL

przemysł spożywczy; dodatki do żywności; związki azotowe heterocykliczne

EN

food industry; heterocyclic compounds with nitrogen atoms; food additives

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 99, nr 11
• Strony: 1620--1625
• Opis fizyczny: Bibliogr. 54. poz., schem., tab.

Twórcy

autor

Maj Anna

• Politechnika Śląska, Gliwice

autor

Kudelko Agnieszka

• Katedra Technologii Chemicznej Organicznej i Petrochemii, Wydział Chemiczny, Politechnika Śląska, ul. Krzywoustego 4/221, 44-100 Gliwice

Bibliografia

• [1] H.A. El Rabey, M.N. Al-Seeni, A.I. Al-Sieni, A.M. Al-Hamed, M.A. Zamzami, F.M. Almutairi, J. Food Biochem. 2019, 43, 1.
• [2] E. Chazelas, M. Deschasaux, B. Srour, E. Kesse-Guyot, C. Julia, B. Alles i in., Sci. Rep. 2020, 10, 1.
• [3] Z. Zachwieja, Interakcje leków z pożywieniem, MedPharm, Wrocław 2016.
• [4] D. Mebs, F. Wolter, H. Raab, J. Stein, M. Bronkowska, S. Ulrich, T. Gaschott, V. Mersch-Sundermann, Wybrane zagadnienia z zakresu toksykologii żywności oraz wpływu pokarmu na farmakoterapię. Intoksykacje i inne zagrożenia zdrowia naturalnymi składnikami żywności, dodatkami i zanieczyszczeniami, MedPharm, Wrocław 2015.
• [5] J. Dzieniszewski, M. Jarosz, Uważaj, co jesz, gdy zażywasz leki. Interakcje między żywnością, suplementami diety a lekami, PZWL, Warszawa 2010.
• [6] J. Gawęcki, T. Mossor-Pietraszewska, Kompendium wiedzy o żywności żywieniu i zdrowiu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• [7] R.J. Turesky, Toxicol. Lett. 2007, 168, 219.
• [8] R. Merinas-Amo, M. Martinez-Jurado, S. Jurado-Güeto, Á. Alonso-Moraga, T. Merinas-Amo, Foods 2019, 8, 1.
• [9] K. Rovina, S. Siddiquee, S. MdShaarani, Crit. Rev. Anal. Chem. 2017, 47, 309
• [10] Y.F. Sasaki, S. Kawaguchi, A. Kamaya, M. Ohshita, K. Kabasawa, K. Iwama i in., Mutat. Res. Genet. Toxicol. Environ. Mutagen. 2002, 519, 103.
• [11] D. McCann, A. Barrett, A. Cooper, D. Crumpler, L. Dalen, K. Grimshaw i in., Lancet 2007, 370, 1560.
• [12] H.M. Abdel-Aziz, N.H. Mekawy, N.E. Ibrahem, EJH 2019, 42, 23.
• [13] T. Oymak, Ş. Tokalıoğlu, Ş. Cam, S. Demir, Food Addit. Contam. Part A Chem. Anal. Control Expo. Risk. Assess. 2020, 1.
• [14] Y.M. Abd-Elhakim, G.G. Moustafa, M.M. Hashem, H.A. Ali, K. Abo-EL-Sooud, A.E. El-Metwally, Sci. Pollut. 2019, 26, 12368.
• [15] M. Ricci, K. Horváti, T. Juhász, I. Szigyártó, G. Török, F. Sebák i in., Q. Rev. Biophys. 2020, 53, 1.
• [16] R. Parette, R. McCrindle, K.S. McMahon, M. Pena-Abaurrea, E. Reiner, B. Chittim, N. Riddell, G. Voss, F.L. Dorman, W.N. Pearson, Chemosphere 2015, 127, 18.
• [17] K. Nandate, B.B. Voelzke, Case Rep. Urol. 2016, 2016, 1.
• [18] R. Sarikaya, M. Selvi, F. Erkoç, Chemosphere 2012, 88, 974.
• [19] G. Aquilinq, V. Bampidis, M. De Lourdes Bastos, L. Guido Costa, G. Flachowsky i in., EFSA J. 2015, 13, 41081.
• [20] F. Aguilar, R. Crebelli, A. Di Domenico, B. Dusemund, M. Jose Frutos, P. Galtier, D. Gott, U. Gundert-Remy i in., EFSA J. 2014, 12, 3768.
• [21] G. Yalcin, S. Seyhan, Asian J. Chem. 2013, 25, 8867.
• [22] P. Heydarizadeh, I. Poirier, D. Loizeau, L. Ulmann, V. Mimouni, B. Schoefs i in., Mar. Drugs 2013, 11, 3425.
• [23] C.A. Weemaes, V. Ooms, A.M. Van Loey, M.E. Hendrickx, J. Agric. Food Chem. 1999, 47, 2404.
• [24] K. Solymosi, B. Mysliwa-Kurdziel, Mini-Rev. Med. Chem. 2017, 17, 1194.
• [25] S. Pareek, N.A. Sagar, S. Sharma, V. Kumar, T. Agarwal, G.A. González-Aguilar i in., Fruit and vegetable phytochemicals. Chemistry and human health, John Wiley & Sons Ltd., 2017.
• [26] H.J. Powers, Am. J. Clin. Nutr. 2003, 77, 1352.
• [27] C. Lambertz, J. Leopold, K. Damme, W. Vogt-Kaute, S. Ammer, F. Leiber, Animal 2019, 1.
• [28] B. Ratkovska, H. Kunachowicz, B. Przygoda, Żywn. Nauka Technol. Jakość 2007, 55, nr 6, 90.
• [29] A. Tylicki, M. Siemieniuk, Post. Hig. Med. Dośw. 2011, 65, 447.
• [30] A. Nagalski, J. Bryła, Post. Hig. Med. Dośw. 2007, 61, 288.
• [31] Y.A. Attia, C.V. Vázquez, Y.M.A. Mohamed, Res. Chem. Intermed. 2017, 43, 2013.
• [32] http://biotechnologia.wpt.uni.opole.pl/wp-content/uploads/WITAMINY-PRAWDA-I-MITY.pdf, dostęp 24 kwietnia 2020 r.
• [33] E. Bańkowski, Biochemia, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2009.
• [34] S. Sharif, D. Schagen, M.D. Roney, H.H. Limbach, J. Am. Chem. Soc. 2007, 129, 4440.
• [35] A. Gryszczyńska, Post. Fitoter. 2009, 4, 229.
• [36] A. Kośmider, K. Czaczyk, Żywn. Nauka Technol. Jakość 2010, 72, nr 5, 17.
• [37] Y.S. Tian, X.Y. Fu, Z.Q. Yang, B. Wang, J.J. Gao, M.Q. Wang i in., New Phytol. 2020, 225, 1915.
• [38] E. Klewicka, Żywn. Nauka Technol. Jakość 2012, 81, nr 2, 5.
• [39] D. Hand, S.J. Kim, S.H. Kim, D.M. Kim, J. Food Sci. 1998, 63, 69.
• [40] M. Gómez, J.M. Lorenzo, Meat Sci. 2012, 91, 513.
• [41] L.C.M. Cunha, M.L.G. Monteiro, B.R.C. Costa-Lima, J.M. Guedes-Oliveira, V.H.M. Alves, A.L. Almeida i in., Innov. Food Sci. Emerg. 2018, 49, 136.
• [42] D.V.T. da Silva, D. dos Santos Baião, F. de Oliveira Silva, G. Alves, D. Perrone, E.M. Del Aguila i in., Molecules 2019, 24, 1.
• [43] T. Krzyśko-Łupicka, M. Kręcidło, Ł. Kręcidło, Kosmos Probl. Nauk Biol. 2016, 65, 543.
• [44] J.F. Lawrence, Encyclopedia of food sciences and nutrition, Elsevier Science Ltd., 2003.
• [45] A. Ali, T.A. More, A.K. Hoonjan, S. Sivakami, Appl. Physiol. Nutr. Metabolism 2017, 42, 1054.
• [46] J.I. Glendinning, S. Hart, H. Lee, J. Maleh, G. Ortiz, S. Ryu i in., Am. J. Physiol. Cell Physiol. 2019, 1.
• [47] X. Bian, L. Chi, B. Gao, P. Tu, H. Ru, K. Lu, PLoS ONE 2017, 12, 1.
• [48] European Commission, Opinion re-evaluation of acesulfame K with reference to the previous SCF opinion of 1991, Brussel 2000.
• [49] M. Olszanecka-Glinianowicz, L. Czupryniak, Diabetol. Klin. 2013, 2, 63
• [50] Praca zbiorowa Chemia żywności (red. Z. Sikorski), WNT, Warszawa 2007.
• [51] M.R. Weihrauch, V. Diehl, Ann. Oncol. 2004, 15, 1460.
• [52] K.C. Foletto, B.A. Melo Batista, A.M. Neves, F. de Matos Feijó, C.R. Ballard, M.F. Marques Ribeiro i in., Appetite 2016, 96, 604.
• [53] http://epgp.inflibnet.ac.in/epgpdata/uploads/epgp_content/food_technology/food_additives/08.flavour_enhancers_for_the__food_industry/et/2683_et_m8.pdf, dostęp 8 kwietnia 2020 r.
• [54] P.C.B. Campagnol, B.A. dos Santos, N.N. Terra, M.A.R. Pollonio, Meat Sci. 2012, 91, 334.