Ocena podatności wód podziemnych na zanieczyszczenia w obszarze GZW

• Autorzy: Haładus A. , Bukowski P. , Krogulec E.

Warianty tytułu

EN

Assessment of susceptibility of ground waters to contamination in the area of GZW

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W związku z oddziaływaniem górnictwa podziemnego w GZW na górotwór zaproponowano zmianę podejścia do defi niowania podatności wód podziemnych na zanieczyszczenia jako jej względnej lub bezwzględnej podatności naturalnej, traktowanej jako wrażliwość naturalna systemów wodonośnych na czynniki, które mogą doprowadzić do zanieczyszczenia wód podziemnych. Zwrócono uwagę na trudności i wymagania wobec dokumentowania hydrogeologicznego, analizy i defi niowania podstaw oraz uwarunkowań prowadzenia ocen podatności wód podziemnych na zanieczyszczenia na terenach górniczych. Uzasadniając zakresem i zasięgiem wpływ czynników górniczych (rys. 1, 2, 3), które mogą powodować eskalację zmian w warstwie i systemie wodonośnym, zaproponowano wyróżnienie obszarów wpływów górnictwa podziemnego jako „infl uatora” zanieczyszczeń wprowadzając nową jakość do defi niowania, tzw. ognisk zanieczyszczenia. Nakreślono tryb postępowania w ocenie podatności wód podziemnych na zanieczyszczenia na terenach górniczych. Wskazano potrzebę opracowania wymagań dla odrębnego typu dokumentacji hydrogeologicznych dla obszarów czynnych i likwidowanych zakładów górniczych.

EN

In connection with the impact of underground mining in GZW on rock mass the authors put forward a proposal which concerns the change in attitude to the defi nition of susceptibility to contamination of ground waters as relative or absolute natural vulnerability, considered aquiferous system natural sensitivity on factors which may lead to contamination of ground waters. Attention was paid to hurdlers and requirements on providing hydrogeological documentation, testing as well as fundaments and determinants of the assessesment of susceptibility to contamination of ground waters in mining areas. Basing on the scope and range of the impact of mining factors, which may be the reason for the escalation of changes in the aquiferous layer and system, the distinction of impact area in underground mining was proposed, as the ‘infl ator’ of contamination by introducing higher quality in the defi nition of so called focuses of contamination. A procedure for the assessment of susceptibility to contamination of ground waters in mining areas was outlined as well as a necessity for defi ning new requirements on a seperate type of hydrological documentation for active and closed mining enterprises was indicated.

Słowa kluczowe

PL

podatność wód podziemnych na zanieczyszczenia; ognisko zanieczyszczenia wód podziemnych; definiowanie; identyfikacja; wpływ górnictwa podziemnego

EN

susceptibility of ground waters to contamination; focus of ground water contamination; defining; identification; impact of underground mining

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 69, nr 1
• Strony: 51--56
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., rys.

Twórcy

autor

Haładus A.

• AGH w Krakowie, Wydział Geologii, Geofi zyki i Ochrony Środowiska, Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej, Kraków

autor

Bukowski P.

• GIG Główny Instytut Górnictwa, Zakład Geologii i Geofizyki

autor

Krogulec E.

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii

Bibliografia

• 1. Bukowski P., Bromek T., Augustyniak I.: Using the DRASTIC system to assess the vulnerability of groundwater to pollution in mined areas of the Upper Silesian Coal Basin. Mine Water and the Environment. Journal of the International Mine Water Association (IMWA), Vol. 25, No 1, Springer Scientifi c, 2006, s. 15÷22.
• 2. Bukowski P., Szczepańska-Plewa J., Kowalczyk A., Dubiński J., Krogulec E., Kowalski A., Witkowski A., Mutke G., Bukowska M., Haładus A., Zdechlik R., Guzik M., Góra S., Ignacy D., Walter A., Gruchlik P., Sawicka K., Niedbalska K., Augustyniak I., Kubica J.: Opracowanie systemu oceny podatności wód podziemnych na zanieczyszczenia na obszarach podlegających wpływom działalności górniczej w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Dokumentacja Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach. Katowice 2012 r. [praca niepublik].
• 3. Dowgiałło J., Kleczkowski A.S., Macioszczyk T., Różkowski A., red.: Słownik hydrogeologiczny. Wydanie II. Ministerstwo Środowiska i PIG. Warszawa, 2002.
• 4. Góra S.: Zasięg zruszenia górotworu jako element propozycji sposobu oceny podatności wód podziemnych na zanieczyszczenie w związku z zatapianiem zlikwidowanej kopalni na przykładzie byłej KWK „Grodziec”. Miesięcznik WUG nr 4(200)/2011, Katowice, 2011, s.16÷22.
• 5. Góra S., Szczepański A.: Możliwości zastosowania wybranych metod oceny podatności na zmiany w środowisku gruntowo-wodnym w północno-wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Biuletyn PIG nr 436. Współczesne Problemy Hydrogeologii (Kowalczyk A., Sadurski A., red.), Warszawa 2009, s. 115÷119.
• 6. Krogulec E.: Wybrane metody oceny podatności wód podziemnych na zanieczyszczenie i ich zastosowanie w obszarach zurbanizowanych i uprzemysłowionych. Prace naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko nr 3. Wydanie specjalne, Katowice 2007. s. 41÷53.
• 7. Krogulec E., Sawicka K.: Ocena podatności wód podziemnych na zanieczyszczenie w obszarach górniczych – podstawy metodyczne, narzędzia, możliwości. [W]: Bukowski red.: Wybrane problemy badań geologicznych i hydrogeologicznych dla górnictwa i energetyki. Wydawnictwa GIG, Katowice 2012. s. 91÷106.
• 8. Witkowski A., Kowalczyk A.: Ocena podatności na zanieczyszczenie czy stopnia zagrożenia wód podziemnych na terenach eksploatacji węgla kamiennego w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. [W:] Bukowski red.: Wybrane problemy badań geologicznych i hydrogeologicznych dla górnictwa i energetyki. Wydawnictwa GIG, Katowice 2012. s. 107÷121.