A Case of Decompression Sickness Associated With PFO in a Dive Medical Officer

• Autorzy: Dziewiatowski Krzysztof , Olszański Romuald , Siermontowski Piotr

Identyfikatory

DOI

10.2478/phr-2021-0008

Warianty tytułu

PL

Przypadek choroby dekompresyjnej towarzyszącej obecności przetrwałego otworu owalnego (PFO) u lekarza nurkowego

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

Current medical guidelines and regulations do not require routine examinations for the right-to-left shunt at divers. We present the case of a Polish Navy Dive Medical Officer (DMO) who more than 20 years ago suffered from decompression ilness - bends accompanied by cutis marmorata, numbness in one limb and mild vertigo. After treatment in decompression chamber all symptoms entirely resolved. Since then, despite of continuing diving, he experienced no decompression ilness symptoms. Twenty years later, then 52 years-old, the DMO was admitted as a patient to the Neurology Department at the Gdańsk Naval Hospital due to episodes of transient ischemic attacks. Contrast-enhanced transcranial Doppler ultrasound and transesophageal echocardiography were performed and he was diagnosed with severe right-to-left shunt across a patent foramen ovale (PFO). Retrospectively analyzing incident of DCI he suffered 20 years earlier, we suppose that it may have been caused by paradoxical air embolism associated with the RLS across the PFO, which was not diagnosed at the time of this incident yet. We conclude that although the risk of severe neurological, cutaneous or vestibular forms of DCI is very low, in order to increase diving safety, it seems to be reasonable to develop standards for initial PFO screening in certain groups of divers - professional divers, military divers and medical diving personnel. Contrast-enhanced transcranial Doppler ultrasound seems to be useful in RLS screening in divers. Using multi-compartment chambers equipped with an entry lock should be preferred for safe recompression treatment of divers.

PL

Obecne obowiązujące w Polsce wytyczne i zalecenia nie wymagają prowadzenia rutynowych badań przeglądowych w kierunku obecności przecieku prawo-lewo w przebiegu przetrwałego otworu owalnego (PFO) u nurków. W poniższej pracy przedstawiamy przypadek lekarza nurkowego Marynarki Wojennej RP, który ponad wiele lat temu leczony był z powodu epizodu choroby dekompresyjnej typu I z objawami typu bends, towarzyszącymi zmianami skórnymi typu skóry marmurkowatej, drętwieniem kończyny górnej oraz układowymi zawrotami głowy. Powyższe objawy ustąpiły całkowicie po leczeniu w komorze dekompresyjnej. Dwadzieścia lat po powyższym epizodzie, w wieku 52 lat, lekarz został przyjęty jako pacjent do Oddziału Neurologii Szpitala Marynarki Wojennej w Gdańsku, gdzie diagnozowany był z powodu nawracających epizodów krótkotrwałego dwojenia oraz osłabienia prawej kończyny górnej. W czasie hospitalizacji wykonano przezczaszkową ultrasonografię dopplerowską (TCD) z kontrastem oraz echokardiografię przezprzełykową wykazując znacznego stopnia przeciek żylno-tętniczy (RLS) poprzez przetrwały otwór owalny (PFO). Analizując retrospektywnie incydent choroby dekompresyjnej, który wystąpił 20 lat wcześniej, przypuszczamy, że występujące wówczas przemijające objawy neurologiczne oraz przedsionkowe mogły towarzyszyć przeciekowi żylno-tętniczemu poprzez niezdiagnozowany wówczas przetrwały otwór owalny. W pracy wnioskujemy, że chociaż ryzyko wystąpienia poważnych powikłań neurologicznych lub przedsionkowych w przebiegu choroby dekompresyjnej jest niskie, w celu zwiększenia bezpieczeństwa nurkowania wydaje się zasadne opracowanie standardów wstępnego badania przesiewowego w kierunku obecności PFO u nurków, zwłaszcza nurków zawodowych, wojskowych oraz członkom personelu medycznego zaangażowanego w zabezpieczanie nurkowań. Przezczaszkowa sonografia dopplerowska z kontrastem wydaje się być przydatna w badaniach przesiewowych na obecność RLS u nurków. W leczeniu hiperbarycznym wypadków nurkowych powinno być preferowane stosowanie komór wieloprzedziałowych.

Słowa kluczowe

EN

decompression sickness; diving; paten foramen ovale; contrast Transcranial Doppler; cTCD; contrast-enhanced transthoracic echocardiography; cTEE; right-to-left shunt

PL

choroba dekompresyjna; nurkowanie; przetrwały otwór owalny; przezczaszkowa sonografia dopplerowska z kontrastem; cTCD; kontrastowa echokardiografia przezprzełykowa; przeciek żylno-tętniczy; przeciek prawo-lewo

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Medycyny i Techniki Hiperbarycznej
• Czasopismo: Polish Hyperbaric Research
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 2(75)
• Strony: 15--24
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys.

Twórcy

autor

Dziewiatowski Krzysztof

• Neurology Department, Naval Hospital in Gdańsk, Poland

autor

Olszański Romuald

• Emeritus Prof. Military Medical Institute in Warsaw, Poland

autor

Siermontowski Piotr

• Naval Academy in Gdynia, Poland

• https://orcid.org/0000-0003-2557-3561

Bibliografia

• 1. Hagen PT, Scholz DG, Edwards WD. Incidence and size of patent foramen ovale during the first 10 decades of life: an autopsy study of 965 normal hearts. Mayo. Clin. Proc . 1984; 59:17–20. DOI: 10.1016/S0025-6196(12)60336-X;
• 2. Halperin JL, Fuster V, Patent foramen ovale and recurrent stroke: another paradoxical twist. Circulation 2002; 105: 2580–2582. doi.org/10.1161/01.CIR.0000020353.63751.2F;
• 3. https://my.clevelandclinic.org/-/scassets/images/org/health/articles/patent-foramen-ovale-02-heart-pfo-combo.ashx;
• 4. Wilmshurst PT, Ellis BG, Jenkins BS. Paradoxical gas embolism in scuba diver with an atrial septal defect. Brit Med J 1986;293:1277.DOI: 10.1136/bmj.293.6557.1277;
• 5. Guenzani S, Mereu D, Messersmith M, Olivari D. Arena M, Spano A, Inner-ear decompression sickness in nine trimix recreational divers. Diving Hyperb Med. 2016 Jun;46(2):111-6;
• 6. Wilmshurst PT. The role of persistent foramen ovale and other shunts in decompression illness. Diving Hyperb Med. 2015 Jun;45(2):98-104. Review;
• 7. Kemper TC, Rienks R, van Ooij PJ, van Hulst RA. Cutis marmorata in decompression illness may be cerebrally mediated: a novel hypothesis on the aetiology of cutis marmorata. Diving Hyperb Med. 2015 Jun;45(2):84-8;
• 8. Mitchell SJ, Doolette DJ. Pathophysiology of inner ear decompression sickness: potential role of the persistent foramen ovale. Diving Hyperb Med. 2015 Jun;45(2):105-10. Review;
• 9. Concetta Zito M.D. Giuseppe Dattilo M.D. Giuseppe Oreto M.D. Gianluca Di Bella M.D., Annalisa Lamari M.D. Raffaella Iudicello M.D., et al. Patent Foramen Ovale: Comparison among Diagnostic Strategies in Cryptogenic Stroke and Migraine. Echocardiography. 2009;26:495-502. doi.org/10.1111/j.1540-8175.2008.00852.x;
• 10. González-Alujas T at al, Diagnosis and Quantification of Patent Foramen Ovale. Which Is the Reference Technique? Simultaneous Study With Transcranial Doppler, Transthoracic and Transesophageal Echocardiography., Rev Esp Cardiol. 2011;64(2):133-139, DOI: 10.1016/j.rec.2010.10.014+0,+;
• 11. Schneider, B., Zienkiewicz, T., Jansen, V., Hofmann, T., Noltenius, H. & Meiner tz, T. (1996). Diagnosis of patent foramen ovale by transesophageal echocardiography and correlation with autopsy findings. American Journal of Cardiology, 77, 1202–1209. DOI: https://doi.org/10.1016/S0002-9149(96)00163-4;
• 12. Flaschkampf F, Badano L, Daniel W et al. Recommendations for transoesophageal echocardiography — update 2010. Eur. J. Echocardiogr. 2010; 11: 557–576. DOI: 10.1093/ejechocard/jeq057;
• 13. (González-Alujas, T., et al., Diagnosis and quantification of patent foramen ovale. Which is the reference technique? Simultaneous study with transcranial Doppler, transthoracic and transesophageal echocardiography. Rev Esp Cardiol, 2011. 64(2): p. 133-9.);
• 14. Palazzo P, Ingrand P, Agius P, Belhadj Chaidi R, Neu JP, Transcranial Doppler to detect right-to-left shunt in cryptogenic acute ischaemic stroke. Brain and Behavior. 2019;9:e01091. DOI.org/10.1002/brb3.1091;
• 15. Jauss M, Zanette E (2000). Detection of right- to- left shunt with ultrasound contrast agent and transcranial Doppler sonography. Cerebrovasc Dis 2000;10:490–496, DOI. Org/10.1159/000016119;
• 16. Dziewiatowski K., Siermontowski P. Wykorzystanie przezczaszkowej sonografii dopplerowskiej z kontrastem do diagnostyki przetrwałego otworu owalnego u nurków. PolHypRes 2019 Vol. 67 Issue 2 pp. 93 – 102;
• 17. Pristipino, C., et al., European position paper on the management of patients with patent foramen ovale. General approach and left circulation thromboembolism. Eur Heart J, 2019. 40(38): p. 3182-3195;
• 18. Johansson, M.C., et al., Pitfalls in diagnosing PFO: characteristics of false-negative contrast injections during transesophageal echocardiography in patients with patent foramen ovales. J Am Soc Echocardiogr, 2010. 23(11): p. 1136-42;
• 19. Rodrigues, A.C., et al., Importance of adequately performed Valsalva maneuver to detect patent foramen ovale during transesophageal echocardiography. J Am Soc Echocardiogr, 2013. 26(11): p. 1337-43;
• 20. Smart D, Mitchell S, Wilmshurst P, Turner M, Banham N. Joint position statement on persistent foramen ovale (PFO) and diving. South Pacific Underwater Medicine Society (SPUMS) and the United Kingdom Sports Diving Medical Committee (UKSDMC). Diving Hyperb Med. 2015 Jun;45(2):129-31;
• 21. The medical examination and assessment of divers (MA1). http://www.hse. gov.uk/diving/ma1.pdf;
• 22. Sykes O, Clark JE. Patent foramen ovale and scuba diving: a practical guide for physicians on when to refer for screening. Extrem Physiol Med. 2013 Apr 1;2(1):10. DOI:10.1186/2046-7648-2-10;
• 23. King T., Thompson S., Steinem C., Mills N. Secundum atrial defect: Nonoperative closure during cardiac catheterization. J. Am. Med. Assoc. 1976; 235: 2506–250;
• 24. Henzel J, Rudziński P.N, Kłopotowski M, Konka M., Dzielińska Z, Demkow M. Transcatheter closure of patent foramen ovale for the secondary prevention of decompression illness in professional divers: a single centre experience with long -term follow-up. Kardiologia Polska, 2018: 76, 1:153-157, DOI:10.5603/KP.a2017.018;
• 25. Vanden Eede M, Van Berendoncks A, De Wolfe D, De Maeyer C, Vanden Eede H, Germonpré P. Percutaneous closure of patent foramen ovale for the secondary prevention of decompression illness in sports divers: mind the gap. Undersea Hyperb Med. 2019 Sep - Dec – Fourth Quarter;46(5):625-632.