Warunki geomechaniczne w caliznach chroniących kopalnię przed wodami na przykładzie kopalni soli „Kłodawa”

• Autorzy: Kortas G. , Maj A.

Warianty tytułu

EN

Geomechanical conditions in the undisturbed rock mass protecting the mine against water penetration on the example of the ”Kłodawa” Salt Mine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Warunki geomechaniczne w kopalni „Kłodawa” określono poprzez badania modelowe ośrodka sprężysto-lepkiego stosując homogenizację obszarów eksploatacji komorowo-filarowej. W pracy po raz pierwszy określono ilościowo zmienne w czasie naprężenia i odkształcenia w caliznach ochronnych wysadowej kopalni soli i powiązano je z kształtowaniem się zagrożenia wodnego. Stwierdzono, że brzeg nachylonej warstwy anhydrytu głównego jest miejscem, w którym występują największe i niebezpieczne naprężenia efektywne. Powiązane z nimi odkształcenia rozciągające rozszczelnić mogą filary i otwierać drogi przepływu wód do pól górniczych. W półce stropowej nad wyrobiskami rozwijają się naprężenia i odkształcenia rozciągające, które narastają z upływem czasu i ze wzrostem szerokości pól górniczych. Mniejsze naprężenia występują w filarach brzeżnych, ale w tych warunkach ich perforacja nieszczelnie zlikwidowanymi otworami wiertniczymi, otworzyć może drogi przepływu wód.

EN

Geomechanical conditions in the ”Klodawa” mine were determined thanks to model testing of resilient viscous medium by use of homogenization of pillar-chamber exploitation areas. It is the first time when stresses and deformations, quantitively changing in time, in protective rock mass of dome salt mines have been determined and related to water hazard forming. It was stated that the bank of inclined layer of main anhydrite is the area of the largest and most dangerous effective stresses. Their related tensile deformations may unseal the pillars and open flow paths of water to mining fields. In a roof pillar above excavation, stresses and tensile deformations are being developed, intensifying with time and raise of mining fields widths. Although the stress in margin pillars is lower, in such conditions perforation of untightly closed bore-holes may open flow paths for water.

Słowa kluczowe

PL

calizny ochronne; warunki geomechaniczne; zagrożenie wodne; kopalnie soli; wysady solne

EN

protective rock mass; geomechanical conditions; water hazard; salt mines; salt domes

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 68, nr 12
• Strony: 112--117
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz.

Twórcy

autor

Kortas G.

• Instytut Mechaniki Górotworu PAN

autor

Maj A.

• Instytut Mechaniki Górotworu PAN

Bibliografia

• 1. Kortas G. (red.): Ruch górotworu w rejonie wysadów solnych. Wydawnictwo IGSMiE PAN. Kraków 2008.
• 2. Kortas G., Maj A.: Ocena zagrożenia wodnego oraz warunków geomechanicznych w Kopalni Soli Kłodawa w aspekcie zachowania bezpieczeństwa powszechnego oraz bezpiecznego prowadzenia ruchu zakładu górniczego. Ekspertyza ZBP GeoConsulting dla WUG. Kraków 2011.
• 3. Kortas G., Wilk Z.: Variations in the Yield of Water Effluents in a Salt Mine as Basis for the Prediction of their Behaviour (Zmiany wydajności wycieków wody w kopalni soli jako podstawa ich prognozy). Archiwum Górnictwa T. 29, z. 1, Warszawa – Kraków 1984.
• 4. Maj A.: Wpływ parametrów ośrodka sprężysto-lepkiego na konwergencję powierzchniową prostokątnego chodnika na podstawie obliczeń numerycznych. Górnictwo i Geoinżynieria Rok 32, Zeszyt 1. Kraków 2008.
• 5. Maj A.: Zależność konwergencji wyrobiska górniczego od czasu w górotworze sprężysto-lepkim na podstawie badań modelowych. Gospodarka Surowcami Mineralnymi Tom 24, Zeszyt 3/2. Kraków 2008.
• 6. d'Obyrn K., Brudnik K.: Wyniki monitoringu hydrogeologicznego w kopalni „Wieliczka” po zamknięciu dopływu wody w poprzeczni Mina na poz. IV. Przegląd Górniczy 6/2011.
• 7. d'Obyrn K., Hydzik-Wiśniewska J.: Wpływ zmienności warunków geologiczno-górniczych na stan techniczny wyrobisk na przykładzie zespołu komór Ksawer w Kopalni Soli „Wieliczka”. Przegląd Górniczy 12/2011.
• 8. Ślizowski K. z zespołem: Określenie górniczo-geologicznych warunków eksploatacji w kopalni soli „Kłodawa” w aspekcie narastających w czasie zagrożeń górniczych. Ekspertyza Akademii Górniczo-Hutniczej i Instytutu Górnictwa Podziemnego i Bezpieczeństwa Pracy dla KS Kłodawa. Kraków 1986.
• 9. Wojnar W., Bieniasz J.: Analiza wraz z opracowaniem wyników pomiarów deformacji w wybranych wyrobiskach komorowych, chodnikowych oraz filarach międzykomorowych w KS Kłodawa za rok 2006. Opracowanie OBRGSChem. „Chemkop” dla KS Kłodawa. Kraków 2006.