Post-traumatic stress disorder (PTSD) after terrorist attacks on the example of events on the Utoya island

• Autorzy: Habrajska Izabela , Golebiowski Artur

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0013.6456

Warianty tytułu

PL

Zespół stresu pourazowego (PTSD) po zdarzeniu terrorystycznym na przykładzie zdarzeń na wyspie Utoya

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article addresses the issue of post-traumatic stress disorder in psychological and historical terms, with particular emphasis on the analysis of reactions to the stressful situation, that is a terrorist attack. The first part of the text is devoted to the theory of post-traumatic stress. The authors explain the physiology, mechanisms and genesis of post-traumatic stress, its short historical outline and contemporary classification of criteria determining the PTSD diagnosis, both according to the DSM-IV-TR manual and changes introduced by DSM 5. After acquainting the reader with the basic terminology related to post-traumatic stress disorder, the authors analyze the case of the stressful situation – the attack on the Norwegian island of Utoya. The article describes the events of July 22, 2011, and focuses on the analysis of posttraumatic reactions that followed the attack among its direct participants, as well as among their relatives. Not only does this analysis cover strictly statistical issues, but also psychological or medical phenomena of post-traumatic stress among the victims of Anders Brevik. Based on actions taken by the Norwegian services, the authors attempt to draw and systematize conclusions on the general principles of dealing with victims of potential terrorist attacks.

PL

Artykuł porusza problem zespołu stresu pourazowego w ujęciu psychologicznym oraz historycznym, ze szczególnym uwzględnieniem analizy reakcji na sytuację stresową, jaką jest atak terrorystyczny. Pierwsza część tekstu została poświęcona teorii stresu pourazowego. Autorzy przybliżają fizjologię, mechanizmy oraz genezę zjawiska stresu pourazowego, jego krótki rys historyczny oraz współczesną klasyfikację kryteriów decydujących o diagnozie PTSD, zarówno według podręcznika DSM-IV-TR, jak również uwzględniając zmiany wprowadzone przez DSM 5. Po zaznajomieniu czytelnika z podstawową terminologią dotyczącą zespołu stresu pourazowego autorzy przechodzą do analizy przypadku sytuacji stresogennej, jaką jest zamach na norweskiej wyspie Utoya. Artykuł opisuje wydarzania z 22 lipca 2011 r. oraz skupia się na analizie posttraumatycznych reakcji, które nastąpiły po zamachu wśród jego bezpośrednich uczestników, jak również wśród ich bliskich. Analiza ta obejmuje nie tylko kwestie stricte statystyczne, czy też psychologiczne lub medyczne zjawiska stresu pourazowego wśród ofiar Andersa Brevika, ale autorzy, na podstawie działań podjętych przez służby norweskie, podejmują próbę wyciągnięcia i usystematyzowania wniosków na temat ogólnych zasad postepowania z ofiarami potencjalnych zamachów terrorystycznych.

Słowa kluczowe

EN

PTSD; terrorism; post-traumatic stress disorder

PL

PTSD; terroryzm; zespół stresu pourazowego

• Wydawca: Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Scientific Journal of the Military University of Land Forces
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 51, No. 4(194)
• Strony: 633--645
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz.

Twórcy

autor

Habrajska Izabela

• Master in Psychology and National Security

autor

Golebiowski Artur

• Faculty of Security Sciences, General Tadeusz Kosciuszko Military University of Land Forces, Wroclaw, Poland

Bibliografia

• 1. Makara-Studzinska M, Partyka I, Ziemecki P. Zespol stresu pourazowego – rys historyczny, terminologia, metody pomiaru. Current Problems of Psychiatry. 2012;13(2).
• 2. Dabkowska M. Rozpoznanie zespolu stresu pourazowego. Neuropsychiatria i Neuropsychologia. 2008;3(2).
• 3. Netczuk-Gwozdziewicz M. Consequences of Chronic Stress-Related Functioning of Soldiers Participating in Missions. Zeszyty Naukowe Szkoly Glownej Sluzby Pozarniczej. 2018;65; 2(1):147-60.
• 4. NKVTS, Opplevelser og reaksjoner hos de som var pa Utoya 22. juli 2011. Deloppsummering nr 2 fra prosjektgruppen NKVTS, [online]. Available at: https://www.nkvts.no/content/uploads/2015/10/Opplevelser-og-reaksjoner-hos-de-som-var-p%C3%A5-Utoya-22-juli-delopp summering2_15juli2013.pdf [Accessed: 1 August 2016].
• 5. NKVTS, Oppsummeringsrapporten T3. Opplevelser og reaksjoner hos de som var pa Utoya 22. juli 2011, [online]. Available at: https://www.nkvts.no/content/uploads/2016/03/Opplevelser-og-reaksjoner-hos-de-som-var-p%C3%A5-Utoya-22-juli-deloppsummerin....pdf [Accessed: 1 August 2016].
• 6. Netczuk-Gwozdziewicz M. Personal Resources in Coping with Stress Among Paramedics. Part 2. Scientific Journal of the Military University of Land Forces. 2018;50;1(187):92-104.
• 7. Croft H. How Did PTSD Change from the DSM-IV to the DSM-5?, [online]. Available at: http: //www.healthyplace.com/blogs/understandingcombatptsd/2013/12/18/ptsd-change-dsmiv-dsm-5/ [Accessed: 14 July 2016].
• 8. American Psychiatric Association DSM-5 Development, [online]. Available at: http://www.dsm5.org/Pages/Default.aspx [Accessed: 14 July 2016].
• 9. Sapolsky RM. Dlaczego zebry nie maja wrzodow? Psychofizjologia stresu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2010.
• 10. Wciorka J (ed.). Kryteria diagnostyczne wedlug DSM-IV-TR. Wroclaw: Elsevier Urban & Partner; 2008.
• 11. NKVTS, Opplevelser og reaksjoner hos de som var pa Utoya 22. juli 2011. Deloppsummering nr 1 fra prosjektgruppen NKVTS, [online]. Available at: https://www.nkvts.no/content/uploads/2016/02/Opplevelser-og-reaksjoner-hos-de-som-var-p%C3%A5-Utoya-22-juli-En-deloppsummering1.pdf [Accessed: 1 August 2016].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).