Chemiczne właściwości kruszyw

• Autorzy: Grzesik Bartłomiej

Warianty tytułu

EN

Chemical properties of aggregates

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono kwestię trwałości kruszyw drogowych w aspekcie właściwości chemicznych surowców stosowanych do ich produkcji. Wymagania stawiane kruszywom stosowanym w budownictwie drogowym, czy to w zakresie robót ziemnych, czy konstrukcji nawierzchni dotyczą ich właściwości geometrycznych, mechanicznych, fizycznych, a nawet cieplnych. Łącznie cechom tym i sposobie ich badania poświęcono kilkadziesiąt norm zharmonizowanych serii EN 933, 1097, 1367. Chemiczne właściwości kruszyw zostały opisane w kilku normach serii EN 1744 i na tle wyżej przywołanych wydają się być grupą cech niesłusznie marginalizowaną. Takie jednak podejście bywa przyczyną uszkodzeń i awarii nawierzchni drogowych, których najczęstsze mechanizmy przywołano w artykule.

EN

The article discusses the issue of durability of road aggregates in terms of the chemical properties of the raw materials used for their production. The requirements placed on aggregates used in road construction, whether in the field of earthworks or pavement, concern their geometric, mechanical, physical and even thermal properties. In total, several dozen harmonized standards of the EN 933, 1097, 1367 series are devoted to these features and the method of their testing. The chemical properties of aggregates are described in several standards of the EN 1744 series and, compared to the above-mentioned ones, seem to be a group of features that have been unjustly marginalized. However, this approach may cause damage and failures of road pavements, the most common mechanisms of which are mentioned in the article.

Słowa kluczowe

PL

kruszywo; piryt; wykwity

EN

aggregate; pyrite; efflorescence

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Drogownictwo
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 1-2
• Strony: 31--33
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., fot.

Twórcy

autor

Grzesik Bartłomiej

• Politechnika Śląska

• https://orcid.org/0000-0003-2586-887X

Bibliografia

• [1] Adamczyk Z., Grzesik B., Nowak J., Grygierek M.: Zagrożenia w stosowan iu wybranych materiałów odpadowych do budowy nawierzchni drogowych. Magazyn Autostrady, nr 1–2, 2019, s. 50–54.
• [2] Adamczyk Z., Porszke A.: Nowa metoda oznaczania stałości objętości kruszy w żużlowych na podstawie składu fazowego. Materiały, surowce, technologie w drogownictwie. Praca zbiorowa / Glapińska-Goj Joanna (red.), Elamed Media Group, Katowice, 2023, s. 198–206.
• [3] Bajorek G., Kiernia-Hnat M.: Badania typu kruszyw budowlanych a ich zamierzone zas tosowanie. Budownictwo, Technologie, Architektura, nr 3. 2013, s. 54–56.
• [4] Grzesik B., Adamczyk Z., Harat A.: Znamiona procesów kwaśnego drenażu w warstwach konstrukcyjnych nawierzchni drogowych zawierających kruszywa naturalne. Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo, nr 23, 2017, p. 103–109.
• [5] Grzesik B., Adamczyk Z., Nowak J., Klupa A.: Damaging mineral transformation of greywac ke aggregate in SMA 11 and AC 11 wearing courses used in A1 motorway pavement in Silesia Poland. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, nr 471, 2019, s. 1–10.
• [6] Grzesik B., Adamczyk Z., Nowak J., Klupa A: Piryt – niebezpieczny
• składnik mineralny na turalnych kruszyw drogowych. Analizy i doświadczenia w geoinżynierii: Praca zbiorowa / Bzówka Joanna, Łupieżowiec Marian (red.), Politechnika Śląska, vol. 651, 2017, s. 19–28.
• [7] Grzesik B.: Przyczyny i skutki zmian właściwości kruszyw naturalnych w warunkach hipergenicznyc h w warstwach ścieralnych z mieszanek mineralno-asfaltowych. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, vol. 679, Gliwice 2017.
• [8] Jonczy I., Grzesik B.: Polymorphic transformations of dicalcium silicates in steel slags used in the production of road aggregates. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, vol. 37, nr 4, 2021, s. 97–116.
• [9] PN-EN 932-3:2022-12 Badania podstawowych właściwości kruszyw. Procedura i terminologia uproszczoneg o opisu petrograficznego.
• [10] PN-EN 1744-1:2010 Badania chemicznych właściwości kruszyw. Część 1. Analiza chemiczna.
• [11] PN-EN 12620+A 1:2010 Kruszywa do betonu.