Kartowanie geologiczne masywu górskiego Włodarza (metamorficzny kompleks sowiogórski)

• Autorzy: Cymerman Zbigniew

Identyfikatory

DOI

10.7306/2025.76

Warianty tytułu

EN

Geological mapping of the Włodarz massif (the Sowie Góry Metamorphic Complex)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

As part of the ongoing tasks of the Polish Geological Survey, the second edition of the Detailed Geological Map of the Sudetes Mountains (SMGS) at a scale of 1 : 25,000 was initiated in 2019. Within this framework, the Walim sheet was completed, encompassing the area of the Włodarz Mountain Massif (MGW). This paper pres¬ents a new, detailed geological map of a selected portion of the Sowie Góry (Owl Mountains) Metamorphic Complex (MKS). Systematic geological mapping of the MKS began in the late 19^th century, with Dathe ’s contributions to several sheets of the Geologische Karte von Preussen und benachbarten Bundesstaaten at a 1 : 25,000 scale. A review of past cartographic studies covering the MKS and MGW areas reveals considerable discrepancies in geological interpretations by various authors, including Dathe, Finckh, Grocholski, Żelaźniewicz, and Cymerman. These differences largely reflect the region s poor exposure conditions and the extreme lithological heterogeneity of the MKS. The new mapping results for the MGW area stand in contrast to those of Żelaźniewicz, particularly regarding the role of migmatitic processes. The revised inter¬pretation highlights the intensity and diversity of migmatization, which were previously understated. Moreover, the concept of sequential, large-scale folding structures proposed by Żelaźniewicz appears incompatible with earlier German and Polish mapping efforts (Dathe, Finckh, Grocholski, Kryza).

Słowa kluczowe

PL

szczegółowe mapowanie geologiczne; rewizja danych; migmatyty; metamorfizm Sowiej Góry; Sudety

EN

detailed geological mapping; data revision; migmatites; Sowie Góry Metamorphic Complex; Sudetes

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2025
• Tom: Vol. 73, nr 8
• Strony: 724--732
• Opis fizyczny: Bibliogr. 96 poz., fot., rys., wykr.

Twórcy

autor

Cymerman Zbigniew

• Emerytowany pracownik Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego

• https://orcid.org/0000-0002-6056-0830

Bibliografia

• 1. BADURA J., DZIEMIAŃCZUK E. 1984 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów w skali 1 : 25 000, ark. Ząbkowice Śląskie. Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 2. BROWN M. 1973 - The definition of metatexis, diatexis and migmatite. Proceedings of the Geologists’ Association, 84: 371-382.
• 3. BRÖCKER M., ŻELAŹNIEWICZ A., ENDERS M. 1998 - Rb-Sr and U-Pb geochronology of migmatitic gneiss from the Góry Sowie (West Sudetes, Poland); the importance of Mid-Late Devonian metamorphism. Journal of the Geological Society, 155: 1025-1036.
• 4. CYMERMAN Z., BRYTAN J., KOWALSKI A. 2023 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów w skali 1 : 25 000, ark. Walim z objaśnieniami. Oprac. arch., Centralne Archiwum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego, Warszawa.
• 5. DATHE E. 1904 - Geologische Karte von Preussen und benachbarten Bundesstaaten 1 : 25 000, Blatt Rudolfswaldau. Preuss. Geol. Landesanst., Berlin.
• 6. DATHE E., FINCKH L. 1924 - Geologische Karte von Preussen und benachbarten Bundesstaaten. Blatt Charlottenbrunn 1: 25 000. Preuss. Geol. Landesanst., Berlin.
• 7. GORDON S.M., SCHNEIDER D.A., MANECKI M., HOLM D.K. 2005 - Exhumation and metamorphism of an ultrahigh-grade terrane: geochronometric investigations of the Sudetes Mountains (Bohemia), Poland and Czech Republic. Journal of the Geological Society, 162: 841-855.
• 8. GROCHOLSKI W. 1961 - Tektonika południowo-zachodniego obrzeżenia bloku gnejsów sowiogórskich. Studia Geologica Polonica, 8(1): 7-78.
• 9. GROCHOLSKI W. 1962 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów 1 : 25 000, ark. Walim. Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 10. GROCHOLSKI W. 1967 - Tektonika Gór Sowich. Geologica Sudetica, 3:181-249.
• 11. HAYDUKIEWICZ A., OLSZEWSKI S., PORĘBSKI S., TEISSEYRE A.K. 1984 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów w skali 1 : 25 000, ark. Wałbrzych. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• 12. HAYDUKIEWICZ A., OLSZEWSKI S., PORĘBSKI S., TEISSEYRE A.K. 1985 - Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Sudetów w skali 1 : 25 000, ark. Wałbrzych. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• 13. JASTRZĘBSKI M., BUDZYŃ B., ŻELAŹNIEWICZ A., KONEČNY P., SLÁMA J., KOZUB-BUDZYŃ G., SKRZYPEK E., JAŹWA A. 2021 - Eo-Variscan metamorphism in the Bohemian Massif: Thermodynamic modelling and monazite geochronology of gneisses and granulites of the Góry Sowie Massif, SW Poland. Journal of Metamorphic Geology, 39 (6): 751-779.
• 14. KRYZA R. 1981 - Migmatytyzacja w gnejsach północnej części Gór Sowich. Geologica Sudetica, 16 (1): 7-100.
• 15. MALCZEWSKI D., ŻABAJ. 2019 - In situ gamma-ray measurements of 40K, 232Th and 238U in high-grade metamorphic rocks from the Sowie Mountains (Sudetes, SW Poland). Geological Quarterly, 63 (3): 493-504.
• 16. MEHNERT K.R. 1968 - Migmatites and the Origin of Granitic Rocks. Elsevier, Amsterdam.
• 17. SAWICKI L. 1995 - Mapa geologiczna regionu dolnośląskiego z przyległymi obszarami Czech i Niemiec (bez utworów czwartorzędowych) 1 : 100 000. Państwowy Instytut Geologiczny, Wydawnictwa Kartograficzne Polskiej Agencji Ekologicznej. Warszawa.
• 18. SAWYER E.W. 1999 - Criteria for the recognition of partial melting. Physics and Chemistry of the Earth, 24: 269-279.
• 19. SAWYER E.W. 2008 - Atlas of Migmatites. The Canadian Mineralogist, Special Publication 9, NRC Research Press, Ottawa, ON, 371 pp.
• 20. SCHNEIDER D.A., ZAHNISER S.J., GLASCOCK J.M., GORDON S.M., MANECKI M. 2006 - Thermochronology of the West Sudetes (Bohemian Massif): rapid and repeated eduction in the Eastern Variscides, Poland and Czech Republic. American Journal of Science, 306 (10): 846-873.
• 21. SEDERHOLM J.J. 1913 - Die Entstechung migmatitischer Gesteine. Geologische Rundschau, 4: 174-185.
• 22. SEDERHOLM J.J. 1934 - On migmatites and associated pre-Cambrian rocks of southwestern Finland: part III. The Aland Islands. Bulletin de la Commission Géologique de Finlande, 107: 1-68.
• 23. TABAUD A.S., ŠTÍPSKÁ P., MAZUR S., SCHULMANN K., MIKOVÁ J., WONG J., SUN M. 2021 - Evolution of a Cambro-Ordovician active margin in northern Gondwana: Geochemical and zircon geochronological evidence from the Góry Sowie metasedimentary rocks, Poland. Gondwana Research, 90: 1-26.
• 24. ŻELAŹNIEWICZ A. 1979 - Preliminary notes on structural features of the gneissic complex in the central part of the Sowie Góry, Sudetes. Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Earth Sciences, 33: 25-30.
• 25. ŻELAŹNIEWICZ A. 1987 - Tektoniczna i metamorficzna ewolucja Gór Sowich. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 57: 203-348.