Piękno i technika we współczesnej architekturze sakralnej

• Autorzy: Trębacz P. P.

Warianty tytułu

EN

Beauty and technology in contemporary sacred architecture

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na rolę technicznych komponentów obiektów sakralnych w kreowaniu wartości i kryteriów aksjologicznych, w szczególności na udział nowatorskich osiągnięć w podążaniu ku pięknu i prawdzie. Posługując się myślą Arthura Schopenhauera, iż „źródłem rozkoszy estetycznej jest poznanie idei dzieła”, zaś owa rozkosz zależy od intensywności przekazywania idei oraz tego, czy „idee gatunku wyraża w sposób czysty”, rozważane są kategorie piękna i prawdy wyrażone poprzez użycie odpowiednich materiałów, wyszukanych elementów i detali konstrukcyjnych, wysmakowanych form odwołujących się do utrwalonych archetypów budownictwa sakralnego. Przeprowadzono pilotażowe rozpoznanie wśród zrealizowanych obiektów (świątynie, kaplice, obiekty sepulkralne z obszaru Europy, Azji i Ameryki), które zyskały uznanie wśród odbiorców (wiernych i architektów). Poddane analizie obiekty poświadczają, że architektura sakralna początku XXI wieku wykorzystuje nowe, dostępne rozwiązania techniczne i przynosi wiele trafionych estetycznie kreacji kompozycyjnych. Jednocześnie stara się przekazywać idee akceptowane przez odbiorców. Elementy techniczne wspierają semantyczne zamysły autorów, czyli to, co tkwi w warstwie głębokich idei – znaku i symbolu, zakorzenionych w tradycji wyznawców danej religii i utrwalonych transcendentaliów (dobra – prawdy – piękna). Użyte w dzisiejszych obiektach sakralnych środki warsztatowe, techniczne i wyrazowe są obecne w różnych nurtach współczesnej architektury (od historyzmu, przez neomodernizm, do architektury ekologicznej, organicznej i wernakularnej). Współczesna architektura sakralna to zatem jedność w różnorodności.

EN

This article aims to highlight the role of the technical components of the sacred objects in the creation of values and axiological criteria; in particular, the share of innovative achievements in following to the beauty and truth. Using the thought of Arthur Schopenhauer, that the „source of the aesthetic pleasure is to understand the idea of work”, while this pleasure depends on the intensity of communicating ideas and whether „the ideas of the species are expressed in a pure way”, there are considered categories of beauty and truth expressed through the use of appropriate materials, sophisticated features and construction details and refined forms referring to established archetypes of sacral architecture. There was conducted a trial research among realized objects (temples, churches, sepulchral chapels from Europe, Asia and America) which gained recognition among recipients (catholic and architects). Analyzed object certify that the sacral architecture of the early 21st century uses new technical solutions and brings many aesthetically matching creations. Simultaneously, it tries to transfer ideas accepted by the public. Technical elements support the semantic intentions of the authors; which is what is in the deep layer of the idea - a sign and symbol, rooted in the tradition of the followers of a particular religion and established transcendentals (good - the truth - beauty). Workshop, technical and expressive means, which are used in todays sacred objects, are present in various currents of contemporary architecture (from historicism, the neo-modernism to even ecological architecture, organic and vernacular). Contemporary sacral architecture is therefore a unity in diversity.

Słowa kluczowe

PL

piękno; symbolika; forma architektoniczna; materiał architektoniczny; konstrukcja budynku; architektura sakralna

EN

beauty; symbolism; architectonic form; engineering; sacred architecture

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Architecturae et Artibus
• Rocznik: 2016
• Tom: Vol. 8, no. 3
• Strony: 173--180
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz.

Twórcy

autor

Trębacz P. P.

• Politechnika Warszawska, Wydział Architektury, ul. Koszykowa 55, 00-659 Warszawa

Bibliografia

• 1. [Kilar W.] (2000), Dowód na istnienie Boga. O muzyce sakralnej dla Gościa Niedzielnego mówi…, „Gość Niedzielny” nr 47.
• 2. Lipka K. (2013), Entropia kultury. Sztuka w ponowoczesnej pułapce, UMFC, Warszawa.
• 3. List Ojca świętego Jana Pawła II do artystów (2007), Drukarnia i księgarnia św. Wojciecha, Poznań.
• 4. Nadrowski H. (2012), Sacrum czasoprzestrzeni, Wyd. Adam Marszałek, Toruń.
• 5. Palliser J. (2015), Sacred spaces Contemporary Religious Architecture, Phaidon.
• 6. Ratzinger J. (2005), Nowa pieśń dla Pana, przekł. J. Zychowicz, Znak, Kraków.
• 7. Schopenhauer A. (1995, 1995), Świat jako wola i przedstawienie, t. I i II, PWN, Warszawa.
• 8. Schwarz R. (1938), Vom Bau der Kirche, Verlag Anton Pustet, Salzburg.
• 9. Tatarkiewicz W. (1976), Dzieje sześciu pojęć, PWN, Warszawa.
• 10. Toynbee A. J. (2000), Studium historii. Skrót D. C. Somervell, PIW, Warszawa.
• 11. Uścinowicz J. (2011), Struktura symboliczna architektury świątyni. Wprowadzenie do teologii wyrazu sztuki sakralnej, elpis.uwb.edu.pl/index.php/ Elpis/article/view/78/82, [dostęp 2.06.2016].
• 12. Walczak R. (2005), Symbolika i wystrój świą- tyni chrześcijańskiej. Przewodnik po współczesnej architekturze wnętrz sakralnych według soborowych dokumentów Kościoła i aktualnego prawa kościelnego, Drukarnia i Księgarnia św. Wojciecha, Poznań.
• 13. Wąs C. (2008), Antynomie współczesnej architektury sakralnej, Muzeum Architektury, Wrocław.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).