Ocena możliwości stosowania metody EBSD w badaniach mikrostruktury stopów tytanu

• Autorzy: Sozańska M. , Chmiela B.

Warianty tytułu

EN

Usefulness evaluation of EBSD method application in investigation of microstructure of titanium alloys

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wśród nowoczesnych materiałów dla lotnictwa, energetyki, motoryzacji i medycyny szczególne miejsce zajmują tytan i jego stopy. Wymagany zespół właściwości tytanu i jego stopów uzyskuje się, stosując odpowiedni dobór składników stopowych i kształtując ich mikrostrukturę w procesach obróbki cieplnej objętościowej i powierzchniowej. Charakterystyka mikrostruktury stopów tytanu wymaga stosowania nowych metod badawczych. Możliwości takich dostarcza m.in. dyfrakcja elektronów wstecznie rozproszonych (EBSD). Metoda EBSD jest najczęściej stosowana w połączeniu ze skaningową mikroskopią elektronową i mikroanalizą rentgenowską. Pozwala prowadzić ocenę mikrostruktury, w szczególności rozmiarów i orientacji ziaren (mapy orientacji ziaren i kąty dezorientacji granic ziaren), oraz dokonać identyfikację cząstek faz w mikroobszarach badanych stopów. Dotychczasowe wyniki badań tytanu i jego stopów metodą EBSD wskazują, że jej stosowanie wiąże się z pewnymi ograniczeniami. W pracy przedstawiono możliwości stosowania metody EBSD w badaniach mikrostruktury stopów tytanu.

EN

Among modern materials for the aviation, energy, automotive industries and medicine, titanium and its alloys play a special role. The suitable properties of titanium and its alloys are achieved in the case of adequate alloying components, microstructure and optimization of heat treatment and surface treatment. Therefore, it is very important to apply investigation methods taking into account all that information. An appropriate method to obtain that information is electron backscatter diffraction (EBSD). Most often the EBSD method is applied in connection with scanning electron microscope and electron probe microanalysis. Application of the EBSD method allows one to estimate the microstructure, especially grain size and their orientation (orientation maps and misorientation profiles) and the identification of phases in micro areas. The examination of titanium and its alloys is connected with some problems and limitations. This paper presents the possibilities of applying the EBSD method to investigate the microstructure of titanium alloys.

Słowa kluczowe

PL

EBSD; orientacja krystalograficzna; skład fazowy; rozmiar ziarna; stopy tytanu

EN

crystallographic orientation; phase composition; grain size; titanium alloys

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Inżynieria Materiałowa
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 33, nr 4
• Strony: 311--314
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Sozańska M.

• Katedra Nauki o Materiałach, Wydział Inżynierii Materiałowej i Metalurgii, Politechnika Śląska, Katowice

autor

Chmiela B.

• Katedra Nauki o Materiałach, Wydział Inżynierii Materiałowej i Metalurgii, Politechnika Śląska, Katowice

Bibliografia

• [1] Bylica A., Sieniawski J.: Tytan i jego stopy. PWN, Warszawa (1985).
• [2] Leyens C., Peters M. ed.: Titanium and titanium alloys. WILEY-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA, Weinheim (2003).
• [3] Szkliniarz W.: Możliwości zastosowania obróbki cieplnej do rozdrabniania ziarna tytanu i jego stopów. Politechnika Śląska, Zeszyty Naukowe nr 1462 (2000).
• [4] Szkliniarz W.: Efekt kumulacji zgniotu fazowego podczas cyklicznej obróbki cieplnej stopów tytanu. Inżynieria Materiałowa 3 (2002) 96÷102.
• [5] Eliezer D., Eliaz N., Senkov O. N., Froes F. H.: Positive effects of hydrogen in metals. Mat. Sci. Eng. A 280 (2000) 220÷224.
• [6] Goltsov V. A.: Progress in hydrogen treatment of materials. Int. J. Hydrogen Energy 27 (2002) 845÷852.
• [7] Schwartz A. J., Kumar M., Adams B. L.: Electron backscatter diffraction in materials science. Kluwer Academic, New York (2002).
• [8] Baba-Kishi K. Z.: Electron backscatter Kikuchi diffraction in the scanning electron microscope for crystallographic analysis. J. Mater. Sci. 37 (2002) 1715÷1746.
• [9] Zaefferer S.: On the formation mechanisms, spatial resolution and intensity of backscatter Kikuchi patterns. Ultramicroscopy 107 (2007) 254÷266.
• [10] Faryna M.: Analiza zależności krystalograficznych faz składowych kompozytów z osnową ceramiczną. Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, Kraków (2003).
• [11] Stalony-Dobrzański F.: Stereologiczna analiza tekstury w badaniach strukturalnych. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, Kraków (2008).
• [12] Szala J.: Zastosowanie metod komputerowej analizy obrazu do ilościowej oceny struktury materiałów. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice (2001).
• [13] Program komputerowy do analizy obrazu „Metilo”, autor Janusz Szala, Politechnika Śląska.
• [14] Raport z projektu badawczego KBN nr 3 T08A 37 30 realizowanego w latach 2006÷2008 – kierownik Maria Sozańska.

Uwagi

PL

Praca naukowa finansowana ze środków na naukę w latach 2009 ÷2012 jako projekt badawczy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego nr N N507462337.