Ocena jakości wód podziemnych z wybranych źródeł w obszarze Mińsk - Łogojsk na Białorusi

• Autorzy: Ushenko N. , Nguyen D. C.

Warianty tytułu

EN

Quality assessment of the selected groundwaters in the area of Minsk - Logojsk, Belarus

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki analizy składu chemicznego i parametrów hydrogeologicznych wybranych zwykłych wód podziemnych w centralnej części Białorusi. Większość formacji wodonośnych są to czwartorzędowe utwory polodowcowe płytko zalegające. Wody zawarte w tych utworach mogą łatwo być skażone antropogenicznie. Autorzy pracy zbadali 17 próbek wody pobranych z ujęć znajdujących się wzdłuż autostrady M3 łączącej miasta Mińsk i Łogojsk. Głębokości zwierciadła tych wód zmieniają się w zakresie od 7 do 140 m ppt., ich mineralizacja jest zawarta w przedziale od 225 do 607 mg/dm³ (pH od 7,45 do 8,54). Badane wody należą najczęściej do typów hydrochemicznych, takich jak: HCO₃-Ca-Mg, HCO3-Cl-Ca-Mg, HCO₃-Cl-SO4-Ca-Mg, rzadziej do HCO3-Na. Na ogół stężenia zarówno jonów głównych, jak i śladowych wód mieszczą się w zakresie normy dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, choć sporadycznie spotyka się wody o wysokim stężeniu jonów NO⁻₃, K⁺ lub podwyższonym stężeniu uranu. Podwyższone stężenia jonów NO⁻₃, K⁺ oraz uranylu mogą być związane ze stosowaniem nawozu pochodzenia mineralnego lub organicznego lub kontaktem wody ze skałami bogatymi w uran. Zgodnie z polskimi kryteriami sposobu oceny stanu wód podziemnych określonymi w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 23.07.2008 r., badane wody zostały zakwalifikowane do pierwszej i drugiej klasy jakości.

EN

Belarus is a country in Central Europe, the country is rich not only in mineral water resources but also in fresh groundwater. From the geological point of view the fundament of this country consists of crystalline substructure characterized by magmatic and metamorphic rocks covered by the upper Paleozoic sedimentary rocks. Almost all of the fundament is clothed by quaternary sediments, which play the main role of fresh groundwater aquifers lying in the shallow depth, so the water could be easily contaminated anthropogenically. The study presents the chemical composition and hydrogeological parameters of 17 fresh groundwater intakes occurring along the highway M3 linking, the capital of Belarus, Capital and Logojsk city. These water intakes are artesian natural outflows or drilled holes or house wells and are consumed by residents and used in the household. The water table ranges from 7 to over 140 m below the Earth surface and their mineralization varies from 225 to 607 mg/dm³ The waters belong to the different hydrochemical types: HCO₃Ca-Mg, HCO₃-Cl-Ca-Mg, HCO3-Cl-SO4-Ca-Mg, less likely to HCO3-Na and are slightly alkaline (pH from 7.45 to above 8.54). Generally, the concentrations of the major and trace ions in the studied waters are contained in the ranges of the water standards qualities for human consumption. However, occasionally in a few waters there are elevated concentration of NO⁻₃ (33 mg/dm³) and uranium concentration (0.05 μg/dm³), the effects can be connected with the overfertilization or contact with intrusive rocks respectively. According to the Polish criteria for drinking water DzU Nr 143, poz. 896 the studied waters belong to the good qualities.

Słowa kluczowe

PL

Białoruś; Mińsk; Łogojsk; woda podziemna; skład chemiczny

EN

Belarus; Minsk-Logojsk area; groundwater; physicochemical properties

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
• Czasopismo: Inżynieria i Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2015
• Tom: T. 18, nr 3
• Strony: 289--298
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz.

Twórcy

autor

Ushenko N.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Nguyen D. C.

• Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie, Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej, ul. Reymonta 19, 30-059 Kraków

Bibliografia

• [1] Czajkowska A., Stopień zanieczyszczenia związkami biogennymi płytkich wód podziemnych w zagospodarowanej rolniczo części zlewni Bierawski, Górnictwo i Geologia 2010, T5(Z4), 91-103.
• [2] Gubin V.N., Kovalev A.A., Korkin V.D., Komarovski M.E., Geology of Minsk Region, Minsk 2005.
• [3] Komarovski M.E., Uchebnaja obshegeologicheskaja praktika na Minskom poligone, Minsk 2011.
• [4] Kudelski A.V., Ocherki po regionalnoj gidrogeologii Belarusi, Minsk 2010.
• [5] Machnach A.S., Gareckij R.G., Geologia Białorusi, Minsk 2001.
• [6] Kozłowska B., Promieniotwórczość naturalna wód źródlanych uzdrowisk południowej Polski, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 2009, nr 2644.
• [7] Nguyen D.C., Promieniotwórczość naturalna wybranych wód mineralnych Karpat Polskich, JAK, Kraków 2010.
• [8] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, DzU 2010, Nr 72, poz. 466.
• [9] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych, DzU 2008, Nr 143, poz. 896.
• [10] Migaszewski Z., Gałuszka A., Podstawy geochemii środowiska, Warszawa 2007.