Ocena stanu technicznego i funkcji środowiskowych urządzeń melioracyjnych na obiekcie Supraśl Dolna

• Autorzy: Kiryluk A.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/61449

Warianty tytułu

EN

Evaluation of technical state and environmental function of meliorative devices at Lower Supraśl object

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy oceniono urządzenia melioracyjne występujące na użytkach rolnych w woj. podlaskim i na obiekcie melioracyjnym Supraśl Dolna. Wskazano na ich funkcję w produkcji biomasy roślinnej i w ochronie środowiska przyrodniczego. Ważną rolę w bilansie wodnym na obszarach rolniczych pełnią rowy melioracyjne szczegółowe i zastawki regulujące odwodnienie i nawodnienie. Opisano i oceniono urządzenia melioracyjne na dużym (1153 ha) obiekcie Supraśl Dolna. Obiekt spełnia ważną funkcję gospodarczą ( nawodnienie łąk i pastwisk) oraz funkcje przyrodnicze ( utrzymaniu różnorodności gatunkowej flory łąk pobagiennych). Rowy na tym obiekcie występujące na długości 125,6 km nie zapewniają właściwego uwilgotnienia , gdyż są wypłycone, zamulone i nie posiadają właściwych spadków dna. 75% zastawek piętrzących wodę jest sprawnych, a pozostałe nie spełniają funkcji. Przepusty melioracyjne umożliwiające komunikację na obiekcie są sprawne w 80%. Przyczyną niskiej sprawności urządzeń melioracyjnych szczegółowych jest brak systematycznej ich konserwacji, wynikającej z braku uregulowań prawnych w tym zakresie.

EN

It this paper the evaluation of drainage devices which are working at agricultural land of Podlaskie province and at drainage object of Lower Supraśl Valley was made. Their functions in production of vegetable biomass and in natural environmental protection was indicated. Detailed ditches drainage fulfill an important role in water balance in agricultural areas and result adjusting drainage weir in dehydration and irrigation. Meliorative devices were described and evaluated on a large (1153 ha) object of Supraśl Valley. The object has an important economic function (irrigation meadow and pasture) and natural functions (maintaining the diversity of typical flora) of post-bog meadow. Ditches do not assure proper (suitable) moistening on this object of the length of 125,6 km, because they are shallow, silted with slime and they lack proper bottom decreases. 75% of water damming up were working correctly, but the remaining did not grant their function. Drainage culvert enabling communication were proficient in 80%. Lack of their systematic conservation is the reason of low proficiency of detailed drainage devices, it result from lack of regulations in this range.

Słowa kluczowe

PL

rowy melioracyjne; budowle piętrzące; nawodnienia; melioracje rolne; środowisko przyrodnicze

EN

drainage ditches; buildings damming; irrigation; agricultural melioration; environmental

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 46
• Strony: 38--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., tab., rys., fot.

Twórcy

autor

Kiryluk A.

• Katedra Technologii w Inżynierii i Ochronie Środowiska, Politechnika Białostocka, ul. Wiejska 45A, 15-351 Białystok

Bibliografia

• 1. Banach B. 2004. Rowy melioracyjne jako ostoja różnorodności florystycznej Polesia Lubelskiego. W: Różnorodność biologiczna środowisk wodnych. PAN O/Lublin, 40–41.
• 2. Bykowski J., Przybyła Cz.,Napierała M., Mrozik K., Pęciak A. 2014. Ocena stanu technicznego infrastruktury wodno-melioracyjnej na polderze Zagórow. Inżynieria Ekologiczna, vol. 39, 42–50.
• 3. Doroszewski A., Kozyra J.,Pudełko R.,Stuczyński T., Jadczyszyn J., Koza P., Łopatka A. 2008. Monitoring suszy rolniczej w Polsce. Wiad. Melior. i Łakars. nr 1(416), 35–38.
• 4. Jakimiuk S., Pichla A. 2014. Budowle wodne i melioracyjne Lubelszczyzny. Infrastruktura i ekologia trenów wiejskich. PAN O/Kraków, nr II/1 2014, 173–193.
• 5. Jasnowska J 1995. Konsekwencje melioracji wodnych w świetle badań geobotanicznych. W: Ekologiczne aspekty melioracji wodnych (red. L. Tomiałojć), PAN Kraków, 27–35.
• 6. Informacja o wynikach kontroli utrzymania melioracji wodnych szczegółowych w województwie podlaskim w latach 2007-2009 (I półrocze). Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Białymstoku, 2010.
• 7. Kasperek R., Wiatkowski M.. 2008. Ocena skuteczności działania rowów melioracyjnych na terenach rolniczych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 528, 213–222.
• 8. Kiryluk A. 2007. Zmiany siedlisk pobagiennych i fitocenoz w dolinie Supraśli . IMUZ Falenty. Rozprawy naukowe i monografie, nr 20, ss. 146.
• 9. Kiryluk A. 2013. Wpływ robót konserwacyjnych a gatunki roślin w rowach melioracyjnych n pobagiennym obiekcie łąkowym. Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska nr 62, 374–381.
• 10. Kiryluk A. 2014. Urządzenia melioracyjne i ich rola w ekoinzynierii i ochronie środowiska obszarów rolniczych województwa podlaskiego. Inżynieria Ekologiczna, vol. 40, 33–43.
• 11. Koc J. 2010. Gospodarowanie wodą w rolnictwie. W:Ochrona zasobów i jakości wody w krajobrazie wiejskim. (red.J. Koc) UW-M w Olsztynie, 7–58.
• 12. Książka ewidencyjna wód, urządzeń oraz zmeliorowanych gruntów, WZMiUW w Białymstoku, 2014
• 13. Medek J. .2014: Supraśl zamknięta dla meliorantów. Gazeta Wyborcza, 4.04.2014, wyborcza pl.
• 14. Ustawa z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne, Dz. U. z 2005 r. nr 239, poz. 2019..
• 15. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30.12.2004 w sprawie sposobu prowadzenia ewidencji wód, urządzeń melioracji wodnych oraz zmeliorowanych gruntów, Dz. U. z 2005 r. nr 7, poz. 55.
• 16. Nyc K., 1995. Ekologiczne konsekwencje melioracji wodnych – spojrzenie meliorantów. W: Ekologiczne aspekty melioracji wodnych. Wydaw. Inst. Ochr. Przyr. PAN, 13–26.
• 17. Pierzgalski E., Jeznach J., Baryła A., Brandyk A., Stańczyk T., Szejba D., Wiśniewski S. 2012. Weryfikacja systemów melioracyjnych pod kątem znaczenia dla bezpieczeństwa powodziowego w regionie Wisły Środkowej.
• 18. Regionalny program operacyjny nawodnień województwa podlaskiego na lata 2007–2013. WZMiUW w Białymstoku, 2007, maszynopis, ss. 74.
• 19. Załuski T., Kamieńska A. 1999. Rola rowów melioracyjnych jako refugiów flory torfowiskowej na przykładzie kompleksu łąk w Koszelewkach. Fol. Univ. Agric. Stetin. 197. Agricul. (75), 373–376.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.