Mechanizm ognisk i intensywność oddziaływania na środowisko powierzchniowe wstrząsów regionalnych z obszaru Katowice-Panewniki

• Autorzy: Stec K. , Mutke G.

Warianty tytułu

EN

The mechanism of shocks focus and intensity of their impact on the surface environment of regional shocks from Katowice-Panewniki area

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono mechanizm ognisk dwóch wysokoenergetycznych wstrząsów oraz charakterystykę intensywności ich oddziaływania na środowisko powierzchniowe. Wstrząsy te wystąpiły w obszarze górniczym kopalni „Wujek" Ruch „Śląsk", w rejonie ściany eksploatowanej w pokładzie 409, w zachodniej części pola „Ruda Śląska-Panewniki U". Takie czynniki jak: mechanizm ognisk wstrząsów i ich lokalizacja (poniżej pokładu 409 w strefie uskoku Via), wysoka energia sejsmiczna, lekkie uszkodzenia budynków w strefie epicentralnej oraz znaczny zasięg odczucia drgań wywoływanych na powierzchni, szczególnie w kierunku rozciągłości uskoku Via oraz sąsiedniego uskoku Kłodnickiego, wskazują na ich regionalny charakter. Wstrząsy te wystąpiły w wyniku sumowania się naprężeń wywołanych podziemną eksploatacją prowadzoną w otoczeniu naturalnych uskoków, którym towarzyszą niezrelaksowane naprężenia tektoniczne.

EN

The article presents the mechanism of focus of two high-energy shocks and the intensity characteristics of their impact on surface environment. These shocks have occurred in „Wujek" mine in „Silesia" mining are, in the region of active longwall, in seam 409, in the western part of „Ruda Śląska- Panewniki II" coal field. Such factors as: the mechanism of shocks focus and their location (below seam 409 in the area of fault VIA), high seismic energy, slight damage of buildings in the focus zone and a significant range of sensing of vibrations induced on the surface, especially those along the strike of the fault Via and neighboring Kłodnica fault, indicate to their regional character. These shocks occurred as a result of the accumulation of the stress caused by underground exploitation carried out in the surrounding of natural faults, which are accompanied by non-distressed tectonic tensions.

Słowa kluczowe

PL

energia sejsmiczna; epicentrum; drganie

EN

seismic energy; epicentre; vibration

• Wydawca: Wydawnictwo Górnicze Sp. z o.o.
• Czasopismo: Wiadomości Górnicze
• Rocznik: 2016
• Tom: R. 67, nr 1
• Strony: 11--20
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Stec K.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Mutke G.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• 1. Biliński A.: Zagrożenie tąpaniami stropowymi w świetle rozeznania warunków naturalnych i górniczych. Zeszyty naukowe AGH 1981, Seria Górnictwo, z. 1
• 2. Drzewiecki J.: Mechanizm powstawania rozwarstwień mocnych skał stropowych w świetle pomiarów In situ. Prace naukowe GIG, nr 804, Katowice 2005
• 3. Dubiński J., Mutke G., Stec K., Lurka A., Barański A.: Zasady stosowania „Górniczej skali intensywności drgań GSI-GZWKW do oceny skutków oddziaływania wstrząsów indu kowanych eksploatacją złóż węgla kamiennego w zakładach górniczych Kompanii Węglowej SA na obiekty budowlane i na ludzi". Kompania Węglowa SA, Katowice 2008
• 4. Dubiński J.: Sejsmiczna metoda wyprzedzającej oceny zagrożenia wstrząsami górniczymi w kopalniach węgla kamiennego. Prace GIG, seria dodatkowa, Katowice 1989
• 5. Fritschen R.: Mining-induced seismicity in the Saarland, Germany. Pure and Applied Geophysics 2009, 167, pp 77-89. DOI 10.1007/s00024-009-0002-7
• 6. Holecko J., Mutke C.: The mining seismicity influence on surface in Ostrava-Karvina coalfield - first results of monitoring with new seismic network. [In]: 4th Traditional International Colloquium on Geomechanics and Geophysics - GEKO 2012. Eds. Konicek P. & Soucek K. Acad. of Sc. of the Czech Republic, pp. 33-34
• 7. Lurka A.: Kierunkowość radiacji fal sejsmicznych. [W]: Charakterystyka stanu naprężeniowo-deformacyjnego w strefach zagrożenia sejsmicznego na podstawie parametrów mechanizmu ognisk wstrząsów. Red. K. Stec, Wydaw. GIG, Katowice 2013, s. 43-46
• 8. Marcak H., Mutke G.: Seismic activation of tectonic stresses by mining. Journal of Seismology 2013. Vol. 17, Issue 4, pp. 1139-1148. DOI 10.1007/sl0950-013-9382-3
• 9. Mutke G.: Metoda prognozowania parametrów drgań podłoża generowanych wstrząsami górniczymi w obszarze GZW. Rozprawa doktorska, Główny Instytut Górnictwa, Katowice 1991
• 10. Mutke G.: Zagrożenia sejsmiczne. [W]: Bezpieczeństwo pracy w kopalniach węgla kamiennego. Red. W. Konopko. T. 2. Wydaw. GIG, Katowice 2013, s. 124-142
• 11. Mutke G. i in.: Weryfikacji Górniczej Skali Intensywności Drgań GSI-GZWKW, stosowanej w kopalniach Kompanii Węglowej SA od sierpnia 2008 roku, w aspekcie oceny skutków oddziaływania wstrząsów górniczych na obiekty budowlane i na ludzi. Dokumentacja pracy badawczej Głównego Instytutu Górnictwa 2012, nr 58127682-120 [niepublik.]
• 12. Sroka A.: Klasyfikacja odporności budynków na wstrząsy górnicze z uwzględnieniem historii wstrząsów. Konferencja ZSMGiG XXIX - Geotechnika i Budownictwo Specjalne. KGBiG AGH, Kraków 2006, s. 697-709
• 13. Stec K.: Określenie stanu naprężeń w strefach zagrożenia sejsmicznego na podstawie parametrów mechanizmu ognisk wstrząsów. Przegląd Górniczy 2012, nr 2, s. 8-15
• 14. Uszko M., Barański A., Kowal T., Mutke G.: Zagrożenia naturalne w kopalniach Kompanii Węglowej SA. Część II. Oddziaływanie wstrząsów górniczych na powierzchnię. Wiadomości Górnicze 2013, nr 12, s. 708-720
• 15. www.grss.gig.eu/pl/

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.