Zastosowanie przenośnego spektrometru rentgenowskiego (pXRF) do badań mineralizacji kruszcowej w skałach cechsztynu dolnego podczas prac terenowych w nieczynnej kopalni miedzi Konrad, niecka północnosudecka, Polska

• Autorzy: Nowak I. , Nejbert K.

Warianty tytułu

EN

Application of portable X-ray fluorescence spectrometry (pXRF) in field investigations of ore mineralization within Lower Zechstein deposits in abandoned copper Konrad mine, North-Sudetic Trough, southern Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono możliwość zastosowania przenośnego spektrometru pXRF do badań rozproszonej mineralizacji Cu-Ag-Zn-Pb w skałach osadowych cechsztynu dolnego niecki północnosudeckiej podczas prac terenowych. Analizy punktowe składu chemicznego margli miedzionośnych i ołowionośnych wykonano zgodnie z przyjętą procedurą pomiarów w dwóch profilach – Profil K i L, odsłoniętych w wyrobiskach dawnej kopalni Konrad dostępnych do 2015 r. z wyrobisk kopalni anhydrytu Nowy Ląd Oddział Lubichów. Uzyskane dane chemiczne umożliwiły prawie natychmiastowe precyzyjnie wskazanie zasięgu stref zmineralizowanych w badanych profilach oraz wyznaczenie przebiegu granic margli miedzionośnych i ołowionośnych. Wyniki pomiarów spektrometrycznych potwierdzono badaniami mikroskopowymi mineralizacji kruszcowej w próbkach margli miedzionośnych i ołowionośnych, pobranych z Profilu K i L. Rezultaty przeprowadzonych prac wskazują na wysoką użyteczność zastosowania pomiarów za pomocą spektrometrów pXRF w określaniu zasięgu mineralizacji kruszcowej oraz przy wyznaczaniu granic stref zmineralizowanych w stratyfikowanych złożach Cu-Ag niecki północnosudeckiej, jak również monokliny przedsudeckiej.

EN

The paper presents the possibility of using portable (pXRF) spectrometer to study Cu-Ag-Zn-Pb dispersed mineralization in sedimentary rocks of the Lower Zechstein in the North-Sudetic Trough. The investigation done, in two profiles – Profile of K and L, exposed in the excavations of the old mine Konrad, with the procedures established by the manufacturer of the spectrometer. The chemical data obtained allowed almost immediate precise indication of mineralized zones in the studied profiles and to define borders between Rote Fäule, Cu-, and Pb-bearing marls. The results of spectrometric measurements was confirmed during reflected-light microscopic examination of the collected samples. The results of the work carried out indicate the high utility of the use of pXRF measurements in the exploration and evaluation of the Cu-Ag in stratified deposits in the North-Sudetic Trough and in the Fore-Sudetic Monocline.

Słowa kluczowe

PL

PXRF; geochemia; strefowość mineralizacji Cu-Ag-Zn-Pb; kopalnia Konrad; niecka północnosudecka

EN

PXRF; geochemistry; Cu-Ag-Zn-Pb metal zonation; Konrad Mine; North-Sudetic Trough

• Wydawca: KGHM CUPRUM Spółka z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe
• Czasopismo: Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 3
• Strony: 5--21
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Nowak I.

• KGHM CUPRUM Sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe, Wrocław

autor

Nejbert K.

• Uniwersytet Warszawski, Instytut Geochemii Mineralogii i Petrologii, Warszawa

Bibliografia

• [1] Jenkins R., 1999, X-ray Fluorescence Spectrometry, second ed. Wiley-Interscience, New York.
• [2] Potts P.J., West M., 2008, Portable X-ray Fluorescence Spectrometry: Capabilities for In Situ Analysis, The Royal Society of Chemistry, Cambridge.
• [3] Phillips S.C., Speakman R.J., 2009, Initial source evaluation of archaeological obsidian from the Kuril islands of the Russian Far East using portable XRF, J. Archaeol. Sci. 36, 1256-1263.
• [4] Kenna T.C., Nitsche F.O., Herron M.M., Mailloux B.J., Peteet D., Sritrairat S., Sands E., Baumgarten J., 2011, Evaluation and calibration of a Field Portable X-Ray Fluorescence spectrometer for quantitative analysis of siliciclastic soils and sediments, Journal of Analytical Atomic Spectrometry, 26, 395-405.
• [5] Le Vaillant M., Barnes S.J., Fisher L., Fiorentini M.L., Caruso S., 2014, Use and calibration of portable X-ray fluorescence analysers: Application to lithogeochemical exploration for komatiite-hosted nickel sulphide deposits, Geochemistry: Exploration, Environment Analysis, 14, 199-209.
• [6] Simandl G.J., Fajber R., Paradis S., 2014, Portable X-ray fluorescence in the assessment of rare earth element-enriched sedimentary phosphate deposits, Geochemistry: Exploration, Environment, Analysis, 14, 161-169.
• [7] Markey A.M., Clark C.S., Succop P.A., Roda S., 2008, Determination of the feasibility of using a portable X-ray fluorescence (XRF) analyzer in the field for measurement of lead content of sieved soil, J. Environ. Health 70, 24-29.
• [8] Dzierżanowski K., Gawroński S.W., 2011, Analiza zawartości metali ciężkich w glebie i liściach mniszka lekarskiego w sąsiedztwie ruchliwej ulicy miejskiej przy użyciu przenośnego spektrometru XRF, Ochrona Środowiska i Zasobów Mineralnych, 50, 202-211.
• [9] Rouillon M., Taylor M.P., 2016, Can field portable X-ray fluorescence (pXRF) produce high quality data for application in environmental contamination research? Environmental Pollution, 2016 Jul; 214:255-64. doi: 10.1016/j.envpol.2016.03.055.
• [10] Young K.E., Evans C.A., Hodges K.V., Bleacher J.E., Graff T.G., 2016, A review of the handheld X-ray fluorescence spectrometer as a tool for field geologic investigations on Earth and in planetary surface exploration, Applied Geochemistry, 72, s. 77-87.
• [11] Gazley M.F., Duclaux G., Fisher L.A., Tutt C.M., Latham A.R., Hough R.M., De Beer S.J., Taylor M.D., 2015, A comprehensive approach to understanding ore deposits using portable x-ray fluorescence (Pxrf) data at the plutonic gold mine, western Australia, Geochemistry: Exploration, Environment, Analysis, 15, 113-124.
• [12] Simandl G.J., Paradis S., Stone R.S., Fajber R., Kressall R.D., Grattan K., Crozier J., Simandl L.J., 2014, Applicability of handheld X-Ray fluorescence spectrometry in the exploration and development of carbonatite-related niobium deposits: A case study of the Aley carbonatite, British Columbia, Canada. Source of the Document Geochemistry: Exploration, Environment, Analysis,14, 211-221.
• [13] Suh J., Lee H., Choi Y., 2016, A rapid, accurate, and efficient method to map heavy metal-contaminated soils of abandoned mine sites using converted portable XRF data and GIS, International Journal of Environmental Research and Public Health, 13, 1191.
• [14] Ross P.S., Bourke A., Fresia B., 2014, Improving lithological discrimination in exploration drill-cores using portable X-ray fluorescence measurements: (2) applications to the Zn-Cu Matagami mining camp, Canada, Geochemistry: Exploration, Environment, Analysis,14, 187-196.
• [15] Konstantynowicz E., 1965, Mineralizacja utworów cechsztynu niecki północnosudeckiej (Dolny Śląsk), Pr. Geol., Kom. Nauk Geol. PAN. Oddz. w Krakowie, 28, Warszawa.
• [16] Kucha H., 1990, Geochemistry of the Kupferschiefer, Poland, GeoI. Rundschau 79, 387--399.
• [17] Wodzicki A., Piestrzyński A., 1994, An ore genetic model for the Lubin-Sieroszowice mining district, Poland, Mineral. Deposita 29, 30-43.
• [18] Oszczepalski S., 1999, Origin of the Kupferschiefer polymetallic mineralization in Poland. Mineralium Deposita (1999) 34: 599-613.
• [19] Piestrzyński A., 2007, Geneza złoża, w: Monografia KGHM Polska Miedzi S.A., wyd. II, 159-175.
• [20] Kubiak J., Banaś M., Piestrzyński A., Rydzewski A., Nieć M., 2007, Synklina grodziecka, w: Monografia KGHM Polska Miedzi S.A., wyd. II, 208-217.
• [21] Kucha H., Pawlikowski M., 2010, Badania genezy cechsztyńskich złóż miedzi w Polsce, Geologia, 36, 513-538.
• [22] Raczyński P., 1997, Warunki sedymentacji osadów cechsztynu w niecce północno-sudeckiej, Przegl. Geol., 45, 693-699.
• [23] Konstantynowicz E., 1971, Geologia złóż rud miedzi i przejawów miedzionośnych w Polsce, w: Monografia przemysłu miedziowego w Polsce (red: E. Konstantynowicz), WG Warszawa, 1-432.
• [24] Banaś M., 1960, Silber in kupferhaltigen Zechstein-Schiefern Niederschlesiens. Bull. de Acad. Pol. des Sci., Ser. Sci. Geol. et Geogr., 8, 197-201.
• [25] Piestrzyński A., Wodzicki A., 2000, Origin of the gold deposit in the Polkowice-West Mine, Lubin-Sieroszowice Mining District, Poland, Mineralium Deposita, 35, 37-47.
• [26] Lisiakiewicz S., 1969, Budowa geologiczna i analiza mineralogiczna miedzi w niecce grodzieckiej. Biul. Geol., 217, 5-112.
• [27] Webber G.R., 1959, Application of X-ray Spectrometric Analysis to Geochemical Prospecting, Econ. Geol., 54, 816-828.
• [28] Bowie, S.H.U., Darnley, A.G., Rhodes, J.R., 1965, Portable radioisotope X-ray fluorescence analyser. Inst. Min. Metall., Trans., Sect. B, 74: 361-379.
• [29] Glanzman R.K., Closs L.G., 2007, Field Portable X-Ray Fluorescence Geochemical Analysis – Its Contribution to Onsite Real-time Project Evaluation, w: Proceedings of Exploration 07: Fifth Decennial International Conference on Mineral Exploration, ed.B. Milkereit, 291-301.
• [30] Leonowich J., Pandian S., Preiss I.L., 1977, Radioisotope sources for X-ray fluorescence analysis, J. Radioanal. Chem., 40, 175-187.
• [31] Krasoń J., 1964, Podział stratygraficzny cechsztynu północnosudeckiego w świetle badań facjalnych, Geologia Sudetica, 1, 221-262.
• [32] Speczik S., Wojciechowski A., 1997, Złotonośne utwory z pogranicza czerwonego spągowca i cechsztynu niecki północnosudeckiej w okolicach Nowego Kościoła, Przegl. Geol. 45, 872-874.
• [33] Wojciechowski A., 2001 – Poziom złotonośny z pogranicza czerwonego spągowca i cechsztynu niecki północnosudeckiej w rejonie Nowego Kościoła, Przegl. Geol., 49, 51-62.
• [34] Piestrzyński A., Pieczonka J., Głuszek A., 2002, Redbed-type gold mineralization, Kupferschiefer, Southwest Poland, Miner. Dep., 37, 512-528.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.