Perspektywy wykorzystania owadów i produktów ich przerobu w żywieniu człowieka oraz w różnych gałęziach przemysłu

• Autorzy: Żołnierczyk Anna K. , Smorowska Aleksandra J. , Gabryelska Klaudia T.

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2020.10.6

Warianty tytułu

EN

Perspectives of processing insects for human food and industry

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rosnąca populacja ludzi na świecie zmusza do produkcji większej ilości żywności, co nie jest bezproblemowe. Wiele gatunków insektów może przyczynić się do rozwiązania tych problemów, gdyż są one dobrym źródłem energii, białka, tłuszczu i składników mineralnych. Owady charakteryzują się dużą płodnością, szybkim wzrostem oraz krótkim cyklem życiowym, co wpływa na efektywność, z jaką może być produkowana z nich żywność. Hodowla owadów w porównaniu z tradycyjną hodowlą zwierząt wydaje się być bardziej przyjazna dla środowiska ze względu na mniejsze zużycie energii, karmy, wody, mniejsze zanieczyszczenie gruntów użytkowych oraz zmniejszoną emisję gazów cieplarnianych.

EN

A review, with 69 refs., of insects consumption in the world. The impact of their breeding on the environment and the nutritional value of edible insects, their safety of consumption and industrial applications were taken into consideration.

Słowa kluczowe

PL

produkcja żywności; owady jadalne; alternatywne źródła białka; przemysł spożywczy

EN

food production; edible insects; alternative protein sources; food industry

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 99, nr 10
• Strony: 1463--1468
• Opis fizyczny: Bibliogr. 69 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Żołnierczyk Anna K.

• Katedra Chemii, Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul. C. K. Norwida 25, 50-375 Wrocław

autor

Smorowska Aleksandra J.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

autor

Gabryelska Klaudia T.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Bibliografia

• [1] http://populacja.population.city/world/, dostęp 9 marca 2020 r.
• [2] http://phys.org/news/2018-07-billion-counting-how-humans-earth.html, dostęp 15 kwietnia 2020 r.
• [3] J. Boczek, Zagadnienia Doradztwa Rol. 2013, nr 2, 98.
• [4] J. Bruinsma, Expert Meeting on How to Feed the World in 2050, Rzym, 24–26 czerwca 2009 r., 118.
• [5] https://naszaziemia.pl/wiedza/woda-kropla-do-kropli/oszczedzajmy-wode-nie-marnujmy-wody, dostęp 5 kwietnia 2020 r.
• [6] A. Baiano, Trends Food Sci. Technol. 2020, 100, 35.
• [7] A.B. Nongonierma, R.J. FitzGerald, Innov. Food Sci. Emerg. Technol. 2017, 43, 239.
• [8] D. Grimaldi, M. Engel, Evolution of the insects, Cambridge University Press, New York 2005.
• [9] https://www.wur.nl/en/Research-Results/Chair-groups/Plant-Sciences/Laboratory-of-Entomology/Edible-insects/Worldwide-species-list.htm, dostęp 15 kwietnia 2020 r.
• [10] S.K. Srivastava, N. Babu, H. Pandey, Indian J. Tradit. Know. 2009, 8, nr 4, 485.
• [11] J.A. Morales-Ramos, M.G. Rojas, D.I. Shapiro-Ilan, Mass production of beneficial organisms, Academic Press, 2014.
• [12] S. Govorushko, Trends Food Sci. Technol. 2019, 91, 436.
• [13] L. Kouřimská, A. Adámková, NFS J. 2016, 4, 22.
• [14] D.J. Johnson, Mat. Workshop on Asia-Pacific resources and their potential for development, Chiang Mai, 19–21 lutego 2008 r., 14.
• [15] http://www.wur.nl/en/Expertise-Services/Chair-groups/Plant-Sciences/Laboratory-of-Entomology/Edible-insects/Worldwide-species-list.htm, dostęp 10 marca 2020 r.
• [16] X. Chen, Y. Feng, Z. Chen, Entomol. Res. 2009, 39, nr 5, 299.
• [17] P. Illgner, E. Nel, Geogr J. 2000, 166, 336.
• [18] A. Mączak, Mówią Wieki 2005, nr 6.
• [19] B. Statham, Tabele dodatków i składników chemicznych, Wyd. RM, Warszawa 2006.
• [20] P. Gerber, T. Wassenaar, M. Rosales, V. Castel, H. Steinfeld, Mat. Konf. Comparative assessment of the environmental costs of aquaculture and other food production sectors, Vancouver, 24–28 kwietnia 2006 r., 10, 37.
• [21] G.A.B.D. Oonincx, J. van Itterbeeck, J.W.M. Heetkamp, H. van den Brand, J.A.J. van Loon, A. van Huis, Plos One 2010, 5, nr 12, 1.
• [22] Z. Podkówka, W. Podkówka, Przegl. Hodowlany 2011, nr 3, 1.
• [23] A. van Huis, J.V. Itterbeeck, H. Klunder, E. Mertens, A. Halloran, G. Muir, P. Vantomme, Edible insects future prospects for food and feed security, FAO Forestry Papers, Rome 2013.
• [24] G. Vogel, Science 2010, 327, 811.
• [25] R. Gahukar, Int. J. Trop. Insect Sci. 2011, 31, 129.
• [26] B. A. Rumpold, O.K. Schluter, Mol. Nutr. Food Res. 2013, 57, 802.
• [27] R. Popa, T.R. Green, J. Econ. Entomol. 2012, 105, 374.
• [28] https://www.tvn24.pl/magazyn-tvn24/jedz-robaki-uratujesz-ludzkosc,43,994, dostęp 4 kwietnia 2020 r.
• [29] DOI:10.4018/978-1-5225-7350-0.ch008.
• [30] A.J. Lucas, L.M. Oliveira, M. Rocha, C. Prentice, Food Chem. 2020, 311, 1.
• [31] https://www.bugsolutely.com/company, dostęp 15 kwietnia 2020 r.
• [32] M.G. Paoletti, Ecological implications of minilivestock. Potential of insects, rodents, frogs and snails, Science Publishers, New Hampshire 2005.
• [33] S. Imathiu, NFS J. 2020, 18, 1.
• [34] M.D. Finke, Zoo Biol. 2002, 21, 269.
• [35] D.G. Oonincx, E.S. Dierenfeld, Zoo Biol. 2012, 31, 40.
• [36] C. Xiaoming, F. Ying, Z. Hong, Mat. Workshop on Asia-Pacific Resources and their Potential for Development, Bangkok, 19–21 lutego 2010 r., 85.
• [37] H. Womeni, M. Linder, B. Tiencheu, F. Mbiapo, P. Villeneuve, J. Fanni i in., OCL 2009, 16, nr 4-5, 230.
• [38] S. Belluco, C. Losasso, M. Maggioletti, C.C. Alonzi, M.G. Paoletti, A. Ricc, Compr. Rev. Food Sci. Food Saf. 2013, 12, 296.
• [39] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4781901/, dostęp 20 kwietnia 2020 r.
• [40] M. Mishyna, J. Chen, O. Banjamin, Trends Food Sci. Technol. 2020, 95, 141.
• [41] A.A. Jonathan, J. Food Sci. 2012, 49, 9782.
• [42] A. van Huis, Agric. Food Secur. 2015, 4, 20.
• [43] J. L. Turnbull, H. N. Adams, D. A. Gorard, Aliment. Pharmacol. Ther. 2014, 41, 3.
• [44] H.C. Klunder, J. Wolkers-Rooijackers, J.M. Korpela, M.J.R. Nout, Food Control 2012, 26, 626.
• [45] D. Vandeweyer, S. Crauwels, B. Lievens, L. van Campenhout, Int. J. Food Microbiol. 2017, 242, 13.
• [46] DOI:10.2903/j.efsa.2015.4257.
• [47] F. Chang, Ann. Entomol. Soc. Am. 1982, 24, 69.
• [48] M. Zagrobelny, A.L. Dreon, T. Gomiero, G.L. Marcazzan, M.A. Glaring, B.L. Moller, M.G. Paoletti, J. Ethnobiol. 2009, 29, 64.
• [49] H. Looy, F.V. Dunkel, J.R. Wood, Agric. Human Values 2014, 31, 131.
• [50] H. Tan, A. Fischer, H. Trijp, M. Stieger, Food Qual. Prefer. 2016, 48, 293.
• [51] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2015/2283 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie nowej żywności, Dz. Urz. UE L 327/1.
• [52] C. Finardi, C. Derrien, EFFL 2016, 11, 119.
• [53] A. Lähteenmäki-Uutela, N. Grmelová, EFFL 2016, 11, 2.
• [54] A.T. Dossey, J.A. Morales-Ramos, M. Guadalupe Rojas, Insects as sustainable food ingredients, Academic Press, Stoneville 2016.
• [55] W. Verbeke, T. Spranghers, P. De Clercq, S. De Smet, B. Sas, M. Eeckhout, Anim. Feed Sci. Technol. 2015, 204, 72.
• [56] G. Bosch, S. Zhang, D.G. Oonincx, W.H. Hendriks, J. Nutr. Sci. 2014, 3, e29.
• [57] G.R. Verheyen, T. Ooms, L. Vogels, J. Cosmet. Sci. 2018, 69, nr 3, 187.
• [58] K.E. Ekpo i in., Afr. J. Pharm. Pharmacol. 2009, 3, 51.
• [59] S.H. Bairagi, BJSTR 2019, 16, 12024.
• [60] F. Stadler, Med. Vet. Entomol. 2020, 34, nr 1, 1.
• [61] M.G. Chevrette, C.M. Carlson, H.E. Ortega i in., Nat. Commun. 2019, 10, 516.
• [62] N.H. Marei, E. A. El-Samie, T. Salah, G.R. Saad, A.H.M. Elwahy, Int. J. Biol. Macromol. 2016, 82, 871.
• [63] S.V. Nemtsev, O.Y. Zueva, M.R. Khismatullin i in., Appl. Biochem. Microbiol. 2004, 40, 39.
• [64] Luo, Qiang i in., Carbohydr. Polym. 2019, 209, 266.
• [65] H. Wang, K. Rehman, X. Liu i in., Biotechnol. Biofuels 2017, 10, 304.
• [66] Z. Li, D. Yang, M. Huang, X. Hu, J. Shen i in., Appl. Energy 2012, 94, 349.
• [67] Q. Li, L. Zheng, H. Cai, E. Garza, Z. Yu, S. Zhou, Fuel 2011, 90, 1545.
• [68] J.-Z. Sun, M.E. Scharf, Insect Sci. 2010, 17, 163.
• [69] P. Bulak, C. Polakowski, K. Nowak, A. Waśko, D. Wiącek, A. Bieganowski, Sci. Total Environ. 2018, 633, 912.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020)