Podstawowe zagadnienia prawne działania strzelca wyborowego na terytorium państwa poza stanami nadzwyczajnymi

• Autorzy: Sońta C.

Warianty tytułu

EN

Basic Legal Aspect of Sniper Activity within the State Borders in Times of Non­Emergency

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W obowiązujących aktach normatywnych występują pojęcia strzelca wyborowego, snajpera, karabinu strzelca wyborowego. Jednak nie istnieje szczególna regulacja prawna użycia broni palnej przez strzelca wyborowego względnie snajpera. Przed dniem 5 czerwca 2013 r. było ono regulowane – co do zasady – odrębnie dla każdej z formacji uzbrojonych. Wtedy bowiem weszła w życie ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej. Zakresem regulacji obejmuje ona m.in. wszystkich uprawnionych do użycia broni palnej. Żołnierz pełniący służbę w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego lub Służbie Wywiadu Wojskowego, a także – co do zasady – żołnierz Żandarmerii Wojskowej lub wojskowych organów porządkowych uprawniony jest do używania broni palnej w działaniach na terytorium państwa na zasadach takich samych jak np. funkcjonariusz Policji. Dotyczy to również żołnierza będącego strzelcem wyborowym. Podczas prac nad projektem wspomnianej ustawy, a także wcześniej, szeroko dyskutowany był problem prawnej oceny oddania strzału przez strzelca wyborowego w zamiarze pozbawienia życia, np. w tzw. sytuacji zakładniczej. Powołana ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej z pewnością nie rozstrzyga jednoznacznie problemu dopuszczalności działania strzelca wyborowego ani jakiegokolwiek innego uprawnionego w zamiarze pozbawienia życia człowieka, tzn. nie zezwala na to wprost, ani tego wprost nie zakazuje. Zasadniczym celem niniejszego opracowania jest próba rozstrzygnięcia tego zagadnienia, jak również odpowiedzi na pytanie, czy otwierając ogień w takiej sytuacji, strzelec wyborowy może nie zachować poprzedzającej go procedury wymaganej w myśl przepisów powołanej ustawy.

EN

The existing normative acts use such terms as sniper and snipers rifle. However, there is no specific provision governing the use of firearms by a sniper. Before June 5, 2013 it was governed separately – with a general principle ‒ for each individual armed forces formation. Since then, the Act of 24 May 2013 of the measures on direct coercion and firearms was in acted. It applies to, inter alia, all entitled to the use of firearms. Those would be the soldiers serving in the Military Counterintelligence Service and Military Intelligence Service, and ‒ in principle ‒ Military Police or military law enforcement authorities. They have a right to use firearms in the activities of their institutions on the territory of the State on the same basis as, for example, a policeman. This law also applies to duties of a sniper. In times when this Act was being discussed prior to being passed as a statutory bill, and earlier as well, there was an obvious problem of the legal assessment of the sniper shooting with intent to kill. Established Act of 24 May 2013 on measures of force and firearms usage, certainly does not unequivocally resolve the problem of admissibility of the action by sniper, or any other authorized personnel, who can have an order to kill while on duty. At one hand this new law does not allow such move but on the other, does not prohibit it directly. The primary purpose of this study is to attempt to resolve this legal clash, as well as it is an attempt to answer the question of whether opening fire while in sniper duty, a sniper has to keep in mind all the exact shot procedures defined in said Act.

Słowa kluczowe

PL

strzelec wyborowy; snajper; broń; środki przymusu bezpośredniego; podstawy prawne; strzelanie z zamiarem pozbawienia życia

EN

sharpshooter; sniper; weapon; direct coercive measures; legal basis; shooting with intent to kill

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2015
• Tom: R. 5, Nr 8
• Strony: 289--304
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz.

Twórcy

autor

Sońta C.

• Wojskowa Akademia Techniczna
• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• 1. Filar M., [w:] M. Filar (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010.
• 2. Jankowski D., i in., Bezpieczeństwo pozamilitarne. Propozycje zmian w zakresie regulacji użycia broni palnej przez policję, „Tygodnik BBN” nr 44, 29 lipca – 4 sierpnia 2011.
• 3. Kotowski W., Ustawa o Policji. Komentarz, ABC, 2008, wyd. II, LEX.
• 4. Pismo 2730/11 Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego z dn. 23 sierpnia 2011 r. wraz z załącznikiem, http://legislacja.rcl.gov.pl/docs//1/7013/7014/7016/dokument 9556.pdf, dostęp dn. 17.10.2014 r.
• 5. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 października 1994 r., III KRN 144/94, Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i Wojskowa 1995, nr 1-2, poz. 3.
• 6. Rejman G., [w:] red. G. Rejman, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Warszawa 1999.
• 7. Rekomendacja SEA dotycząca instytucji strzału ratunkowego, 25-07-2011/SEA, http://www.sea.org.pl/?q=pl/node/835, dostęp dn. 17.10.2014 r.
• 8. Sońta C., Rutkiewicz H., Zadania i podstawy prawne użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w przeciwdziałaniu zagrożeniom terrorystycznym na terytorium państwa poza stanami nadzwyczajnymi, „Studia Bezpieczeństwa Narodowego” 2012 nr 3, 2013 nr 4.
• 9. Strzał ratunkowy w Polsce, 29-07-2011/SEA, http://sea.org.pl/?q=pl/node/838, dostęp dn. 17.10.2014 r.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).