Uwarunkowania budowy i eksploatacji elektrowni jądrowej w kontekście modeli finansowania inwestycji

• Autorzy: Włoch Paweł , Lazarek-Janowska Magdalena

Warianty tytułu

EN

The conditions for the construction and operation of a nuclear power plant in the context of investment financing models

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Budowa i eksploatacja elektrowni jądrowych stanowią istotny element współczesnej transformacji energetycznej, która jest odpowiedzią na rosnące wyzwania związane z dekarbonizacją gospodarki oraz koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego państw. W ostatnich latach nasilenie działań inwestycyjnych oraz projektowych w zakresie energetyki jądrowej wskazuje na strategiczne znaczenie tego sektora dla przyszłości systemów elektroenergetycznych, zwłaszcza w kontekście stopniowego wycofywania z eksploatacji wysłużonych elektrowni węglowych. Autorzy zidentyfikowali lukę wiedzy dotyczącą ekonomicznych aspektów realizacji inwestycji w energetykę jądrową. Elektrownie jądrowe charakteryzują się wysokimi nakładami kapitałowymi (Capital Expenditure, CAPEX), długookresowym zwrotem z inwestycji (Return on Investment, ROI) oraz wieloma wymiarami ryzyka finansowego i operacyjnego, co sprawia, że proces ich finansowania jest szczególnie skomplikowany. Kluczowym wyzwaniem pozostaje określenie optymalnych modeli finansowania, które z jednej strony minimalizowałyby obciążenie budżetowe państwa, a z drugiej strony ograniczałyby koszty ponoszone przez odbiorców końcowych. Celem niniejszego artykułu jest systematyzacja wiedzy na temat uwarunkowań budowy i eksploatacji elektrowni jądrowych w kontekście modeli finansowania inwestycji. Przegląd dostępnych rozwiązań pozwoli na wskazanie kryteriów decyzyjnych, które mogą wspierać efektywne i zrównoważone planowanie oraz realizację tego rodzaju przedsięwzięć.

EN

The construction and operation of nuclear power plants constitute a significant element of the modern energy transition, which is a response to the growing challenges of decarbonizing the economy and ensuring energy security for nations. In recent years, the intensification of investment and project activities in the nuclear energy sector highlights its strategic importance for the future of power systems, particularly in the context of the gradual decommissioning of aging coalfired power plants. The authors have identified a knowledge gap regarding the economic aspects of such investments. Nuclear power plants are characterized by high capital expenditures (CAPEX), long-term return on investment (ROI), and multidimensional financial and operational risks, making their financing particularly complex. The key challenge remains the identification of optimal financing models that, on the one hand, minimize the fiscal burden on the state and, on the other hand, limit the costs borne by end consumers. This article aims to systematize knowledge on the conditions for the construction and operation of nuclear power plants in the context of investment financing models. A review of available solutions will allow for the identification of decision-making criteria that can support effective and sustainable planning and implementation of such projects.

Słowa kluczowe

PL

elektrownia jądrowa; energetyka jądrowa; model finansowy

EN

nuclear power plant; nuclear power; financial model

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Nukleoniczne
• Czasopismo: Postępy Techniki Jądrowej
• Rocznik: 2025
• Tom: z. 2
• Strony: 12--19
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Włoch Paweł

• Zachodniopomorska Szkoła Biznesu, Akademia Nauk Stosowanych

autor

Lazarek-Janowska Magdalena

• Zachodniopomorska Szkoła Biznesu, Szczecin

Bibliografia

• [1] Jezierski G. „Kalendarium budowy elektrowni jądrowej w Żarnowcu, czyli… jak straciliśmy swoją szansę”, Energia Gigawat, styczeń 2006 r.
• [2] Trzeszczyński J., Dobosiewicz J., Stanek R. „Bezpieczny i dyspozycyjny blok klasy 200 MW”, Biuletyn – Energetyka, nr 2/2019.
• [3] Kubowski J. „Problemy współpracy elektrowni jądrowych z systemem elektroenergetycznym”, Biuletyn – Enegetyka, kwiecień 2010.
• [4] Włoch P. „Analiza rozwoju odnawialnych źródeł energii elektrycznej z perspektywy zapotrzebowania na energię elektryczną oraz elastyczność Krajowego Systemu Elektroenergetycznego i wymiany transgranicznej”, Firma i Rynek – Zeszyty Naukowe, 2023/02.
• [5] AP1000 – Design Control Document rev. 19 – Introduction and general description of the plant – U.S. Nuclear Regulatory Commision, accession number: ML11171A500, 21.06.2011.
• [6] Lichtenstein S., Davis M., ”Power Purchase Agreements for Renewable Energy Projects”, Springer, 2016.
• [7] M. Szołucha „Kontrakty różnicowe w energetyce jądrowej”, PTJ vol. 59 Z. 2 2016, 09.2016.
• [8] A. Witkowska, „Czym są kontrakty różnicowe? Proste wprowadzenie do zagadnienia w sektorze energetycznym”, Wise Europa, 2023.
• [9] Sawicki Ł., Horbaczewska B. „Model Mankala w energetyce jądrowej na przykładzie fińskiej spółki Fennovoima”, PTJ vol. 62 Z. 4 201901.2020.
• [10] Sawicki Ł., Horbaczewska B. Role of the state in implementation of strategic investment projects: The SaHo Model for nuclear power. International Journal of Management and Economics. 2021;57(4): 343-359.
• [11] Bowker T. “Exeltium Virtual Power Project Financing”, IJGlobal, 2010.
• [12] Nowicki P. „Efektywne zamówienia publiczne jako rezultat stosowania nowego podejścia do zamówień publicznych”, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2013.
• [13] Kowalik J. „Analiza porównawcza dotycząca partnerstwa publiczno–prywatnego na przykładzie sektora energetycznego”, Academia.edu, 2016.
• [14] Praca zbiorowa, red. Pawełczyk M. „Współczesne problemy bezpieczeństwa energetycznego – sektor gazowy i energetyczny”, Polska Agencja Prawa Konkurencji i Regulacji Sektorowej Ius Publicum, 2018.
• [15] MFiPR, „Raport rynku PPP 2009 – III kw. 2024”, www.ppp. gov.pl.
• [16] Urząd Regulacji Energetyki, „Metoda określania kosztu zaangażowanego kapitału dla operatorów systemów elektroenergetycznych na lata 2023 – 2028”, URE.gov.pl, 2024.
• [17] Durand P., Scott K., Carroll G.“Plant Vogtle - the true cost of nuclear power in the United States”, May 2024.
• [18] Sawicki Ł., Horbaczewska B. „Model SaHo – polski model biznesowy dla energetyki jądrowej”, PTJ vol. 66 z.3 2023.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).