Biomonitoring pasywny terenów leśnych w gminie Twardogóra

• Autorzy: Marciniak M. , Kłos A. , Rajfur M.

Identyfikatory

DOI

10.2429/proc.2016.10(1)078

Warianty tytułu

EN

Passive biomonitoring of forest areas in Twardogora commune

• Konferencja: ECOpole’16 Conference (5-8.10.2016, Zakopane, Poland)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem przeprowadzonych badań była ocena poziomu zanieczyszczenia wybranymi metalami ciężkimi: Zn, Ni, Cd i Pb terenów leśnych gminy Twardogóra. Miasto Twardogóra położone jest w północno-wschodniej części województwa dolnośląskiego, lasy stanowią 44% całej powierzchni gminy. Porosty Hypogymnia physodes oraz mchy Pleurozium schreberi pobrane zostały z 32 miejsc zlokalizowanych w pobliżu wsi Gola, Goszcz, Grabowno Wielkie oraz Sosnówka. Wybrane metale ciężkie (Ni, Zn, Cd i Pb) oznaczono metodą absorpcyjnej spektroskopii atomowej. Wyniki badań zinterpretowano, wykorzystując m.in. współczynnik porównawczy CF, będący różnicą w stężeniach analitu zakumulowanego w porostach i w mchach, odniesioną do jego średniej zawartości w porostach i w mchach. Otrzymane wyniki wskazują na niejednorodną depozycję metali ciężkich na badanym obszarze, szczególnie Zn, Pb i Cd, co potwierdzają m.in. wyznaczone wartości CF. Wykazano, że mchy oraz porosty mogą być ważnym źródłem informacji o zanieczyszczeniu środowiska.

EN

The aim of the study was the assessment of level of contamination with selected heavy metals: Zn, Ni, Cd and Pb of forest areas in Twardogóra commune. The Twardogóra town is located in the north-eastern part of Lower Silesia Province, forests account for 44% of the total area of the commune. Hypogymnia physodes lichens and Pleurozium schreberi moss were collected from 32 sites located near Gola, Goszcz, Grabowno Wielkie and Sosnówka villages. Selected heavy metals (Ni, Zn, Cd and Pb) were determined using atomic absporption spectrometry method. The results were interpreted using, among others, Comparison Factor CF, which is a difference in concentrations of analyte accumulated in lichens and moss, relative to its average content in lichens and moss. The results indicate a non-uniform deposition of heavy metals on the studied area, especially Zn, Pb and Cd, which is confirmed by the designated CF values. It has been shown, that moss and lichens can be an important source of information about environmental contamination.

Słowa kluczowe

PL

mchy Pleurozium schreberi; porosty Hypogymnia physodes; biomonitoring pasywny; współczynnik porównawczy; CF

EN

moss Pleurozium schreberi; lichen Hypogymnia physodes; passive biomonitoring; comparison factor; CF

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Proceedings of ECOpole
• Rocznik: 2016
• Tom: Vol. 10, No. 2
• Strony: 711--720
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Marciniak M.

• Zakład Bioanalityki, Samodzielna Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej, Uniwersytet Opolski, ul. kard. B. Kominka 6, 45-032 Opole, tel. [phone], fax [phone]

autor

Kłos A.

• Zakład Bioanalityki, Samodzielna Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej, Uniwersytet Opolski, ul. kard. B. Kominka 6, 45-032 Opole, tel. [phone], fax [phone]

autor

Rajfur M.

• Zakład Bioanalityki, Samodzielna Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej, Uniwersytet Opolski, ul. kard. B. Kominka 6, 45-032 Opole, tel. [phone], fax [phone]

Bibliografia

• [1] Macedo-Miranda G, Avila-Pérez P, Gil-Vargas P, Zarazúa G, Sánchez-Meza JC, Zepeda-Gómez C, et al. Accumulation of heavy metals in mosses: a biomonitoring study. SpringerPlus. 2016;5:715-720. DOI: 10.1186/s40064-016-2524-7.
• [2] Canha N, Almeida-Silva M, Freitas MC, Almeida SM, Wolterbeek HTh. Lichens as biomonitors at indoor environments of primary schools. J Radioanal Nucl Chem. 2012;291:123-128. DOI: 10.1007/s10967-011-1259-8.
• [3] Markert B, Wünschmann S, Diatta J, Chudzińska E. Innowacyjna obserwacja środowiska - bioindykatory i biomonitory: definicje, strategie i zastosowania. Ochr Środ Zasob Natur. 2012;53:115-152.
• [4] Markert B. Definitions and principles for bioindication and biomonitoring of trace metals in the environment. J Trace Elem Med Biol. 2007;21(S1):77-82. DOI: 10.1016/j.jtemb.2007.09.015.
• [5] Harmens H, Norris DA, Sharps K, Mills G, Alber R, Aleksiayenak Y, et al. Heavy metal and nitrogen concentrations in mosses are declining across Europe whilst some “hotspots” remain in 2010. Environ Pollut. 2015;(200):93-104. DOI: 10.1016/j.envpol.2015.01.036
• [6] Harmens H, Mills G , Hayes F, Sharps K, Frontasyeva M. Air Pollution and Vegetation ICP Vegetation, Annual Report 2015/2016. Bangor, UK: Centre Ecol Hydrol. Natural Environ Res Council. 2016. https://www.researchgate.net/publication/308514162_Air_Pollution_and_Vegetation_ICP_Vegetation_Annual_Report_20152016.
• [7] Niemelä M, Piispanen J, Poikolainen J, Perämäki P. Preliminary study of the use of terrestrial moss (Pleurozium schreberi) for biomonitoring traffic-related Pt and Rh deposition. Archives Environ Contamin Toxicol. 2007;52(3):347-354. DOI: 10.1007/s00244-006-0028-0.
• [8] Samecka-Cymerman A, Kosior G, Kempers AJ. Comparison of the moss Pleurozium Schreberi with needles and bark of Pinus sylvestris as biomonitors of pollution by industry in Stalowa Wola (south-east Poland). Exotoxicol Environ Saf. 2006;65:108-117. DOI: 10.1016/j.ecoenv.2005.05.009.
• [9] Kłos A, Rajfur M, Wacławek M, Wacławek W, Wünschmann, Markert B. Quantitative relations between different concentrations of micro- and macroelements in mosses and lichens: the region of Opole (Poland) as an environmental interface in between Eastern and Western Europe. Int J Environ Health. 2010;4:98-119. DOI: 10.1504/IJENVH.2010.033702.
• [10] Kłos A. Porosty w biomonitoringu środowiska. Opole: Wyd Uniwersytetu Opolskiego; 2009.
• [11] Wójciak H. Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: MULTICO Ofic Wyd; 2007.
• [12] Wardencki W, redaktor. Bioanalityka w ocenie zanieczyszczeń środowiska. Gdańsk: CEFAM; 2004.
• [13] Suoranta T, Niemelä M, Poikolainen J, Piispanen J, Nadeem S, Bokhari H, et al. Active biomonitoring of palladium, platinum, and rhodium emissions from road traffic using transplanted moss. Environ Sci Pollut Res. 2016;23:16790-16801. DOI: 10.1007/s11356-016-6880-1.
• [14] Klimek B, Tarasek A, Hajduk J. Trace element concentrations in lichens collected in the Beskidy Mountains, the Outer Western Carpathians. Bull Environ Contam Toxicol. 2015; 94:532-536. DOI: 10.1007/s00128-015-1478-8.
• [15] Uroki Twardogóry i okolic. Twardogóra: Gmina Twardogóra; 2003.
• [16] Świtoń J, Szyndera D. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, załącznik nr 1 do uchwały nr xii/66/07 rady miejskiej w Twardogórze z dnia 26 października 2007 r. Tekst ujednolicony po zmianie. Gmina Twardogóra; 2007. http://pl.twardogora.pl/index.php/zagospodarowanieprzestrzenne/doc_download/87-pena-tre-studium-uwarunkowa-i-kierunkow-
• [17] Strategia rozwoju gminy Twardogóra na lata 2014-2020. Dolnośląskie centrum rozwoju lokalnego. Twardogóra-Wrocław: Gmina Twardogóra; 2013. http://pl.twardogora.pl/index.php/dokumentystrategiczne/doc_download/208-strategia-rozwoju-gminy-twardogora-na-lata-2014-2020
• [18] Stanisławska M. Program ochrony środowiska dla gminy Twardogóra na lata 2016-2020. Twardogóra: Integrated Management Services Sp. z o.o.; 2016. http://pl.twardogora.pl/index.php/ochronasrodowiska/doc_download/102-program-ochrony-rodowiska
• [19] Instrukcja obsługi aparatu AAS iCE 3500 firmy Thermo Scientific. Warszawa: Spectro-Lab; 2013.
• [20] Olszowski T, Bożym M. Pilot study on using an alternative method of estimating emission of heavy metals from wood combustion. Atmos Environ. 2014;94:22-27. DOI: 10.1016/j.atmosenv.2014.05.011.