Modelowanie szeregami czasowymi liczby śmiertelnych ofiar wypadków drogowych

• Autorzy: Żukowska J.

Warianty tytułu

EN

Traffic fatalities modelling using time-series analysis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Głównym celem rozprawy na podstawie, której przygotowano niniejszy artykuł była budowa modeli służących do analizowania i prognozowania zmian ryzyka w ruchu drogowym w Polsce. Wykorzystano do tego teorię strukturalnych modeli szeregów czasowych, zakładając, że zarówno ruch drogowy, jak i jego bezpieczeństwo są dynamicznymi procesami, w których przeszłość ma znaczący wpływ na stan sytemu w chwili obecnej oraz w przyszłości. Zbudowane modele bazują na obserwacjach miesięcznej i kwartalnej liczby śmiertelnych ofiar wypadków drogowych w Polsce wiatach 1990-2002. Modele mają na celu określenie wielkości wpływu wybranych czynników na liczbę śmiertelnych ofiar wypadków drogowych w Polsce w analizowanym okresie. Z zestawu potencjalnych czynników wyznaczono: wielkości PKB i stopy bezrobocia, czynniki meteorologiczne oraz interwencje. Ocena wielkości tych wpływów umożliwiają m.in. szacowanie efektów wdrażania pewnych środków poprawy lub wpływu wahań ekonomicznych na stan bezpieczeństwa w Polsce. Ważną zaletą modeli strukturalnych jest możliwość wprowadzenia do nich zmiennych objaśniających, co powoduje powstanie modelu mieszanego - z cechami szeregów czasowych i regresji. Dzięki temu model oprócz funkcji prognozowania może również służyć wyjaśnianiu zmian w szeregu w przeszłości.

EN

The main objective of the dissertation "Road traffic risk modelling using time series " is to build models for analysis and forecasting how road risk will change in Poland. To that end the theory of structural time series models was used under the assumption that both road traffic and road safety are dynamic processes where the past has a significant effect on the system 's present and future. The models are based on monthly and quarterly road deaths in Poland between 1990 and 2002. The models are designed to determine the effect selected factors have on the number of fatalities in Poland over the analysed period. Of the potential factors those selected include the GDP and unemployment rate, weather factors and interventions. By assessing the effects the author will be able estimate the effects of specific road safety measures or the effect changes in the economy will have on Poland's road safety levels. A structural model of a discrete time series consists of two basic components: the trend and irregular interference. It can then be extended according to the needs of the situation. An important advantage of structural models is that we can add explanatory variables to them making the model a mixed model comprising the features of time series and regression. As a result, the model can be used for both forecasting and explaining change in the series in the past.

Słowa kluczowe

PL

ofiara wypadku; ryzyko; wypadek drogowy; ruch drogowy; bezpieczeństwo

EN

road traffic; risk; accident; safety

• Wydawca: Wydawnictwo ITS
• Czasopismo: Transport Samochodowy
• Rocznik: 2005
• Tom: z. 1
• Strony: 41--57
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Żukowska J.

• Katedra Inżynierii Drogowej Politechniki Gdańskiej

Bibliografia

• [1] Road accident characteristics and socio-economic deprivation. Traffic Engineering and Control. XII 1997.
• [2] Bhattacharyya, M.N., Layton, A.P. (1979): Effectiveness of Seat Belt Legislation on the Queens Land Road Tool - An Australian Case Study in lntervention Analysis. Journal of the American Statistical Association 74, 367, 596-603.
• [3] Box, Jenkins: Analiza szeregów czasowych. Prognozowanie i sterowanie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1983.
• [4] COST 329: European Coperation in the field of Scientific and Technical Research. Models for traffic and safety development and interventions. European Commission Directorate General for Transport, 1996.
• [5] Datka S., Suchorzewski W., Tracz M. (1997): lnżynieria ruchu drogowego. WKŁ. Warszawa.
• [6] Durbin J., Koopman S. J. (2001): Time Series Analysis by State Space Methods. Oxford University Press. 2001.
• [7] Elvik, R. (2001): Cost-benefit analysis of police enforcement. Working paper for the European ESCAPE Project. www.vtt.fi/rte/projects/escape/.
• [8] Fridstrøm, L., Ifer J., Ingebrigtsen, S., Kulmala. R., Thomsen, L.K. (1995): Measuring of randomness. exposure, weather and daylighł to the variation in road accident counts. Accident Analysis and Prevention, 27/1, 1-20.
• [9] GAMBIT (2000): Krajowy Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Transport Miejski 11/2001. SITK. Warszawa.
• [10] GUS (2002): Biuletyn statystyczny. Główny Urząd Statystyczny. Warszawa.
• [11]. Harvey: Forecasting, Structural Time Series Models and the Kalman Filter. Cambridge, Cambridge University Press, 1989.
• [12]. Kendall, M., Ord, J.K. (1990): Time series. Edward Arnold, 3th Edition. London.
• [13] KGP (2002): Wypadki drogowe w Polsce. Komenda Główna Policji. Warszawa.
• [14] Koopman, S.J., Harvey, A.C., Doornik, J.A. and Shephard, N. (1999). Stamp Structural Time Series Analyser, Modeller and Predictor. London, Timberlake Consultants Press.
• [15] Krystek R., Żukowska J.: Zmiana postaw społeczeństwa i władz wobec bezpieczeństwa ruchu drogowego - 10 lat polskich doświadczeń. IV Międzynarodowa Konferencja „Globalne Bezpieczeństwo", Bled, Słowenia, 2000.
• [16] OECD (1994): Targeted road safety programmes. Road Transport Research. OECD Publication Paris.
• [17] Oppe, S. (1989): Macroscopic models for traffic and traffic safety. Accident Analysis and Prevention, 21, 1989.
• [18] Oppe: Traffic safety developments in Poland. A research note. Dutch Institute for Road Safety Research SWOV, Leidschendam, 2000.
• [19] STAMP: Structural Time Series Analyser, Modeller and Predictor, Timberlake Consultants Ltd., London, UK, 2000.
• [20] Thorensen, Fry, Heiman, Cameron, M. (1992): Linking economic activity, road safety countermeasures and other factors with Wictorian road toll. Report No. 29. Monash University Accident Research Centre, Clyton, Victoria.
• [21] Wilde, G.J. (1994): Target risk. PDE Publications. Toronto.
• [22] Żukowska, J. (2002): Prognozowanie ryzyka w ruchu drogowym w Polsce. VLVIII Konferencja Naukowa Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN I Komitetu Nauki PZITB. Krynica.
• [23] Żukowska J. (2003): Modelowanie ryzyka w ruchu drogowym szeregami czasowymi. Rozprawa doktorska. Politechnika Gdańska.