Architektura karkonoskich bud cennym elementem krajobrazu kulturowego Sudetów

• Autorzy: Suchodolski Jacek

Identyfikatory

DOI

10.37190/arc190405

Warianty tytułu

EN

Architecture of the Giant Mountains huts as a valuable element of the Sudetes cultural landscape

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Artykuł został poświęcony architekturze czterech uważanych za najstarsze karkonoskich schronisk – Pod Łabskim Szczytem, Strzesze Akademickiej, Samotni oraz Schronisku im. Bronka Czecha. Celem pracy jest ukazanie nieprzemijających walorów ich architektury, dla której inspiracją była rodzima tradycja budowlana. Po 1945 r. wiele sudeckich schronisk przestało istnieć, a te, które przetrwały do dziś, borykają się często z podstawowymi problemami – brakiem koniecznych remontów, właściwej opieki konserwatorskiej czy stosunkowo niedużym ruchem turystycznym. W publikacji zwrócono także uwagę na potrzebę kontynuacji w nowo projektowanych budynkach o funkcji turystycznej rodzimych wątków architektury, w celu przywrócenia przerwanej po 1945 r. ciągłości kulturowej.

EN

The article is devoted to the architecture of four Giant Mountains shelters, which are considered to be the oldest, i.e., Pod Łabskim Szczytem, Strzecha Akademicka, Samotnia and Bronek Czech’s Shelter. The purpose of the study aims at showing the timeless values of their architecture inspired by native construction tradition. After 1945, many Sudetes shelters ceased to exist and those that have survived to this day often face fundamental problems – lack of necessary renovations, proper conservation care or relatively small tourist traffic. The publication also draws attention to the need to continue native architectural themes in newly designed buildings with a tourist function in order to restore cultural continuity that was interrupted after 1945.

Słowa kluczowe

PL

Karkonosze; architektura; buda; regionalizm

EN

Giant Mountains; architecture; hut; regionalism

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2019
• Tom: Nr 4 (60)
• Strony: 65--76
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., il.

Twórcy

autor

Suchodolski Jacek

• Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej / Faculty of Architecture, Wrocław University of Science and Technology

Bibliografia

• [1] Mazurski R.K., Geografia turystyczna Sudetów, Oficyna Wydawnicza Sudety, Oddział Wrocławski PTTK, Wrocław 2003.
• [2] Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 3: Karkonosze, M. Staffa (red.), Wydawnictwo PTTK Kraj, Warszawa–Kraków 1993.
• [3] Potocki J., Rozwój zagospodarowania turystycznego Sudetów od połowy XIX wieku do drugiej wojny światowej, Wydawnictwo Plan, Jelenia Góra 2004.
• [4] Leipelt M., Rund um die Schneekoppe. Bildern aus dem Riesengebirge, Kunst Verlag vom Max Leipelt, Warmbrunn 1912.
• [5] Suchodolski J., Regionalizm w kształtowaniu formy architektury współczesnej na obszarze Sudetów, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław 1996.
• [6] Suchodolski J., Architektura schronisk górskich w Sudetach, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław 2005.
• [7] Łaborewicz I., Wiater P., Szklarska Poręba. Monografia historyczna, Związek Gmin Karkonoskich, Szklarska Poręba 2011.
• [8] Martynowski Z., Mazurski R.K., Sudety Zachodnie, Sport i Turystyka, Warszawa 1978.
• [9] Krkonoše – přiroda, historie, život, J. Flousek, O. Hartmanová, J. Štursa, J. Potocki (eds), Vydalo nakladatelstvi Miloš Uhliř- Baset, Praha–Nové Město 2007.
• [10] Löwe L., Schlesische Holtzbauten, Werner Verlag, Düsseldorf 1969.
• [11] Rohkam H., Bauden und Baudenleute, Schreibenhauer Heimat­blatter, H. 1, Verlag Wilhelm Gottlieb Korn, Breslau 1937.
• [12] Mazurski R.K., Historia turystyki sudeckiej, Oficyna Wydawnicza Wierchy, Kraków 2012.
• [13] Wikorejczyk K.M., Wędrówki ze Szklarskiej Poręby, Zarząd Miasta Szklarskiej Poręby, Wrocław 1992.
• [14] Die neue Hampelbaude im Riesengebirge,„Ostdeutsche Bauzeitung” 1907, Nr. 26/30 März, 134–135.
• [15] Szczepański E., Schroniska po polskiej stronie Karkonoszy – Samotnia, „Rocznik Jeleniogórski” 1978, T. 16, 45–64.
• [16] Wikorejczyk K.M., U stóp Śnieżki – wybrane opowiadania krajoznawcze, Sudety, Wrocław 1998.
• [17] Łaborewicz I., Budniki – niegdysiejsza „kolonia” Kowar, „Kurier Kowarski” 2002, Nr 4(76), 6–8.
• [18] Klamut A., Tajemnica Bronka Czecha, „Karkonosze” 1992, Nr 175, 41–44.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).