Material culture as a basis to strengthen local identity and re-direct development - urban intervention as a tool to protect local heritage: case study of Tarnowo Podgórne, a rural municipality in the Western Poland

• Autorzy: Kaźmierczak Bartosz , Pazder Dominika , Zbierski-Salameh Suava

Identyfikatory

DOI

10.24425/tkuia.2022.144847

Warianty tytułu

PL

Dorobek kultury materialnej jako podstawa wzmocnienia lokalnej tożsamości i kierunkowania rozwoju - interwencja urbanistyczna jako narzędzie ochrony lokalnego dziedzictwa. Studium przypadku Tarnowa Podgórnego - gminy wiejskiej w Polsce zachodniej

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

This paper tackles the questions of material culture and protecting heritage values through urban intervention. Urban intervention is understood as the identification of local heritage with a diagnosis of potential development profiles and application of the adopted solutions to underlie the formation of a new local centrality. It is underlined that the right urban intervention needs to be conducted for and with local inhabitants. Urban intervention, as proposed in this paper, is understood as a tool to properly direct the development of peripheral areas, especially rural ones. The basis for the research is the idea of spatial re-definition that aims to upgrade not only spatial but above all social attractiveness. An original two-stage methodology adopted for the purpose of the research with the use of the author’s AIA method was presented. This developed tool can harness the potential of material culture of local heritage. The shown research methodology is universal and can be applied in any urban interventions intended to transform places characterized by either partially or completely lost spatial and social identity.

PL

Prezentowany artykuł podejmuje problematykę ochrony kultury materialnej i wartości dziedzictwa poprzez interwencję urbanistyczną. Interwencja urbanistyczna rozumiana jest jako identyfikacja lokalnego dziedzictwa wraz z diagnozą potencjalnych profili rozwojowych oraz zastosowanie przyjętych rozwiązań jako podstaw kształtowania się pożądanego lokalnego krajobrazu urbanistycznego i wytworzenia centrum przestrzenno-społecznego gminy. Interwencja musi być realizowana dla lokalnej społeczności i z jej udziałem. Zaproponowana w artykule interwencja jest pojmowana jako narzędzie właściwego kierunkowania rozwoju obszarów peryferyjnych, zwłaszcza wiejskich. Podstawę badań stanowi idea redefinicji przestrzennej zmierzającej do podniesienia atrakcyjności zarówno funkcjonalnej, jak i społecznej. Opracowano dwuetapową metodologię przyjętą na potrzeby badań z wykorzystaniem autorskiej metody AIA. Sporządzone narzędzie daje możliwość wykorzystania potencjału i walorów lokalnego dziedzictwa. Przedstawiona metodologia badawcza jest uniwersalna i może być zastosowana w innych gminach wiejskich, poszukujących rozwiązań prowadzących do przekształcenia miejsc o ubogiej lub całkowicie utraconej tożsamości przestrzennej i społecznej.

Słowa kluczowe

EN

material culture; heritage protection; urban intervention; peripheral areas; suburban sprawl

PL

kultura materialna; ochrona dziedzictwa; interwencja urbanistyczna; obszary peryferyjne; rozlewanie się terenów podmiejskich

• Wydawca: Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie ; Politechnika Krakowska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 50
• Strony: 131--145
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., mapy, tab.

Twórcy

autor

Kaźmierczak Bartosz

• Poznań University of Technology

• https://orcid.org/0000-0001-8436-6963

autor

Pazder Dominika

• Poznań University of Technology

• https://orcid.org/0000-0002-0071-3540

autor

Zbierski-Salameh Suava

• Haverford Institute of Public Sociology, Boston, Massachusetts

Bibliografia

• Ashworth, G.J. and Phelps, A. (2018), ‘The Cultural Construction of Heritage Conservation’, [in:] Phelps, A., Ashworth G.J. and Johansson B.O.H. (eds.), The Construction of Built Heritage: A North European Perspective on Policies, Practices and Outcomes, New York: Routledge, pp. 11–19.
• Augé, M. (2012), Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, transl. by Chymkowski, R., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Baranowski, A. (2006), ‘Kontekst kulturowy w projektowaniu środowiskowym’, [in:] Niezabitowski, A. and Żmudzińska-Nowak, M. (eds.), Nowa architektura w kontekście kulturowym miasta, Gliwice: TaP - Teoria a Praktyka w Architekturze Współczesnej, Wydawnictwo Sympozjalne KUiA PAN and Wydział Architektury Politechniki Śląskiej, pp. 11–17.
• Baranowski, A. (2007), ‘Miejsce jako mikrośrodowisko codzienne’, Czasopismo Techniczne, 104(3-A), pp. 7–12.
• Bell, P.A. et al.(2004), Psychologia środowiskowa, transl. by Jurkiewicz, A., Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Benninger, C.C. (2002), ‘Principles of Intelligent Urbanism: The Case of the New Capital Plan for Bhutan’, Ekistics and The New Habitat, 69(412–414), pp. 60–80.
• Burchell, R. and Mukhjerji, S. (2003), ‘Conventional Development versus Managed Growth: The Costs of Sprawl’, American Journal of Public Health, 93(9), pp. 1534–1540.
• Day, Ch. (2003), Spirit & Place, Oxford: Elsevier, Architectural Press.
• Denis, M. et al. (2021), ‘Sustainable and Vibrant Cities. Opportunities and Threats to the Development of Polish Cities’, Cities. The International Journal of Urban Policy and Planning, 109, 103014.
• Dudek-Klimiuk, J. and Warzecha, B. (2021), ‘Intelligent Urban Planning and Ecological Urbanscape-Solutions for Sustainable Urban Development. Case Study of Wolfsburg’, Sustainability, 13(9), 4903.
• Faizi, M. (2010), ‘Urbanscape. Comparative Study of Three Concepts in the City’, Manzar, 2(9), pp. 36–37.
• Gehl, J. (2017), Miasta dla ludzi, transl. by Nogalski, S., Kraków: Wydawnictwo RAM.
• Golkar, K. (2008), ‘Conceptual Evolution of Urban Visual Environment: From Cosmetic Approach Through to Sustainable Approach’, Environmental Sciences, 5(4), pp. 95–113.
• Jałowiecki, B. (2010), Społeczne wytwarzanie przestrzeni, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Jędraszko, A. (2005), Zagospodarowanie przestrzenne w Polsce - drogi i bezdroża regulacji ustawowych, Warszawa: Wydawnictwo Unii Metropolii Polskich.
• Kaźmierczak, B. (2018), Turystyka zrównoważona czynnikiem aktywizacji małych miast, Poznań: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Kourtit, K., Nijkamp, P. and Hårsman Wahlström, M. (2021), ‘How to Make Cities the Home of People - A “Soul and Body” Analysis of Urban Attractiveness’, Land Use Policy, 111, 104734.
• Kowicki, M. (1994), ‘Wieś - negatywna czy pozytywna alternatywa miasta?’, Aura, 4, pp. 16–17.
• Kowicki, M. (1997), Wieś przyszłości jako alternatywa osadnicza miasta. Rozważania nad kształtem architektonicznym i planistycznym wsi, ośrodka społeczno-usługowego oraz domu wiejskiego w epoce postindustrialnej, Kraków: Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki.
• Kowicki, M. (2015), ‘The Role of Cities in the Development of Rural Areas’, Czasopismo Techniczne. Architektura, 27(12-A), pp. 175–203.
• Montgomery, C. (2015), Miasto szczęśliwe. Jak zmienić nasze życie, zmieniając nasze miasta, transl. by Tesznar, T., Kraków: Wydawnictwo Wysoki Zamek.
• Polidoro, M., de Lollo, J.A. and Fernandes Barros, M.V. (2012), ‘Urban Sprawl and the Challenges for Urban Planning’, Journal of Environmental Protection, 3, pp. 1010–1019.
• Serag El Din, H. et al. (2013), ‘Principles of Urban Quality of Life for a Neighbourhood’, HBRC Journal, 9(1), pp. 86–92.
• Shamlou, S., Nagizadeh, M. and Habib, F. (2018), ‘Urban-Scape: An Analysis of the Approach and Theoretical Background to Develop a Conceptual Framework’, Armanshahr Architecture & Urban Development, 11(23), pp. 197–209.
• Shieh, E., Behzadfar, M. and Namdarian, A. (2017), ‘Theoretical Framework Codification for Urban Scape Using “the Production of Space” Theory and Influential Forces on Scape’, Motaleate Shahri, 6(24), pp. 81–94.
• Zuziak, Z.K. (2007), ‘Ekologiczne definiowanie urbanistyki’, Czasopismo Techniczne. Architektura, 14(7-A), pp. 9–20.1`
• Zuziak, Z.K. (2020), ‘Wstęp do nowej filozofii urbanistyki’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury PAN Oddział w Krakowie, XLVIII, pp. 181–206.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023)