Ocena zagrożenia wód podziemnych terenów wodonośnych Wrocławia jonami niklu i potasu w świetle badań modelowych

• Autorzy: Modelska Magdalena , Wcisło Marek

Identyfikatory

DOI

10.7306/bpig.19

Warianty tytułu

EN

Risk assessment of Wrocław water-bearing area groundwater by nickel and potassium ions in the light of model studies

• Konferencja: Współczesne problemy hydrogeologii = Current challenges in hydrogeology : XIX Sympozjum
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem prezentowanych badań była ocena zagrożenia ze strony intensywnie zagospodarowanych przemysłowo i rolniczo obszarów Wrocławia dla wód podziemnych sąsiadujących z nimi terenów wodonośnych. Na skutek przeprowadzonych prac terenowych i laboratoryjnych zdiagnozowano potencjalne ryzyko związane z napływem wód o podwyższonych stężeniach jonów niklu i potasu. Dla metali tych wykonano model migracji masy w wodach podziemnych. Obejmował on okres 10 lat, zakładając charakter zanieczyszczenia incydentalny – niklem i ciągły – potasem, na obszarach poza terenami wodonośnymi. W wyniku prac modelowych wykazano, że w badanym okresie nie dojdzie do przemieszczenia się jonów niklu w kierunku terenów wodonośnych. Możliwa jest nawet redukcja stężeń tego metalu na skutek procesu sorpcji. W toku prac modelowych stwierdzono możliwość niewielkiego zwiększenia stężeń oraz migracji jonów potasu, szczególnie z sąsiadującego z terenami wodonośnymi cieku Zielona, nie stanowi ona jednak zagrożenia dla ujęć terenów wodonośnych Wrocławia.

EN

The aim of this study was to risk assessment from the intensely developed industrial and agricultural areas of Wroclaw for groundwater of neighboring water-bearing area. As a result of field and laboratory work, a potential risk connected with the inflow of waters with increased concentrations of nickel and potassium ions was diagnosed. For these metals mass transport model in groundwater was performed. It covered a period of 10 years assuming the incidental nature of nickel contamination and continuous potassium pollution. As a result of modeling works, it was shown that in the studied period there will be no transport of nickel ions in the aquifer towards waterbearing area. It is even possible to reduce the concentrations of this metal due to the sorption process. During the modeling was identified also possible increase of concentration and migration of potassium ions, especially from the Zielona stream, however, it is not a threat to the water intakes of Wrocław.

Słowa kluczowe

PL

modelowanie migracji zanieczyszczeń; wody podziemne; nikiel; potas; tereny wodonośne; Wrocław

EN

pollution transport modelling; groundwater; nickel; potassium; water-bearing area; Wrocław

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 475, Hydrogeologia z. 16
• Strony: 161--167
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Modelska Magdalena

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Nauk Geologicznych, pl. M. Borna 9, 50-204 Wrocław

autor

Wcisło Marek

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Nauk Geologicznych, pl. M. Borna 9, 50-204 Wrocław

Bibliografia

• 1. ALLISON J.D., ALLISON T.L., 2005 – Partition coefficients for metals in surface water, soil, and waste. U.S. Environmental Protection Agency, Office of Research and Development Washington, DC.
• 2. BENCALA K.E., JACKMAN A.P., KENNEDY V.C., AVANZINO R.J., ZELLWEGER G.W., 1983 – Kinetic analysis of strontium and potassium sorption onto sands and gravels in a natural channel. Water Resour. Res., 19, 3: 732–738.
• 3. WITCZAK S., KANIA J., KMIECIK E., 2013 – Katalog wybranych fizycznych i chemicznych wskaźników zanieczyszczeń wód podziemnych i metod ich oznaczania. Inspekcja Ochrony Środowiska, seria Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
• 4. MAŁECKI J.J. (red.), NAWALANY M., WITCZAK S., GRUSZCZYŃSKI T., 2006 – Wyznaczanie parametrów migracji zanieczyszczeń w ośrodku porowatym dla potrzeb badań hydrogeologicznych i ochrony środowiska. Poradnik metodyczny. UW, Wydział Geologii, Warszawa.
• 5. MORASIEWICZ J., 1970 – Sprawozdanie z badań hydrogeologicznych na terenie projektowanych studni horyzontalnych w rejonie ujęcia wodociągów miejskich. Wrocławskie Przedsiębiorstwo Hydrogeologiczne we Wrocławiu [maszynopis].
• 6. ROSZAK W., 1991 – Kształtowanie się składu chemicznego płytkich wód podziemnych w pradolinie Odry w rejonie Wrocławia. Pr. Geol.-Mineral., 20.
• 7. SHEPPARD S., LONG J., SANIPELLI B., SOHLENIUS G., 2009 – Solid/liquid partition coefficients (Kd) for selected soils and sediments at Forsmark and Laxemar-Simpevarp. Rapport R-09-27. Svensk Kärnbränslehantering AB, Swedish Nuclear Fuel and Waste Management Co, Stockholm.
• 8. STAŚKO S., TARKA R., WCISŁO M., BUCZYŃSKIS., OLICHWER T., 2015 – Intensyfikacja infiltracji na terenach wodonośnych oraz ZPW Na Grobli. Etap II. Model hydrogeologiczny obszaru ujęć infiltracyjnych MPWiK w granicach miasta Wrocław. Fundacja dla Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• 9. STAŚKO S., WCISŁO M., BUCZYŃSKI S., TARKA R., 2016 – Propozycja lokalizacji 4 nowych ujęć promienistych wraz z zamodelowaniem ich działania w obszarze terenów wodonośnych – część wrocławska i monitoringiem studni horyzontalnej. Fundacja dla Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• 10. WCISŁO M., BUCZYŃSKI S., STAŚKO S., OLICHWER T., TARKA R., 2016 – Hydrogeologiczne uwarunkowania intensyfikacji poboru wód na potrzeby miasta Wrocławia w rejonie Mokrego Dworu. Biul. Państ. Inst. Geol., 466: 301–312.
• 11. WOJEWODA J., KOWALSKI A., GOTOWAŁA R., SOBCZYK A., 2016 – Budowa geologiczna terenów wodonośnych ujęcia infiltracyjnego we Wrocławiu. Biul. Państ. Inst. Geol., 466: 323–341.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).