2-Metylopentano -2,4-diol. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

• Autorzy: Sitarek K.

Warianty tytułu

EN

2-Methylpentane-2,4-diol

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

2-Metylopentano-2,4-diol jest stosowany jako rozpuszczalnik, składnik płynów hydraulicznych, kosmetyków i niektórych leków dermatologicznych. W piśmiennictwie jest bardzo mało danych na temat jego działania toksycznego. 2-Metylopentano-2,4-diol charakteryzuje się niewielką toksycznością ostrą. Wartość LD50 po podaniu do żołądka szczurów wynosi 4,79 g/kg, a głównym objawem zatrucia jest depresja ośrodkowego układu nerwowego. Związek wywiera działanie drażniące na błonę śluzową górnych dróg oddechowych i oka. Narażenie na 2-metylopentano-2,4-diol o stężeniu 240 mg/m3 powoduje po 15 min narażenia podrażnienie oczu, natomiast 5-minutowe narażenie na związek o stężeniu 400 mg/m3 prowadzi do podrażnienia błony śluzowej górnych dróg oddechowych, a o stężeniu 4850 mg/m3 – do podrażnienia oczu, gardła i dyskomfortu oddychania. Należy jednak zaznaczyć, że stężenia 480 i 4850 mg/m3 są mierzone w powietrzu przesyconym parami 2-metylopentano-2,4-diolu, gdyż nasycenie osiąga się, gdy stężenie wynosi około 320 mg/m3. Związek ten nie wywiera działania mutagennego w testach in vitro. Po podaniu do żołądka myszy wydala się z moczem, przede wszystkim jako połączenia z kwasem glukuronowym. W Polsce nie ustalono dotychczas wartości NDS lub NDSCh 2-metylopentano-2,4-diolu. W większości państw, gdzie istnieją normatywy, wartość NDSCh 2-metylopentano-2,4-diolu wynosi 121 mg/m3. Jedynie w Niemczech wartość MAK wynosi 49 mg/m3 i związek ten zaliczono do I kategorii, co znaczy, że wartość stężenia 2 razy wartość MAK, tj. 98 mg/m3, nie może być przekroczona dłużej niż 5 min 8 razy w ciągu zmiany roboczej. Na podstawie istniejących danych przyjęto wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia pułapowego (NDSP) 2-metylopentano-2,4-diolu, wynoszącą 120 mg/m3.

EN

2-Methylpentane-2,4-diol is a liquid with a sweetish odour. It is used as a solvent and a semiproduct in obtaining cosmetics and drugs. 2-Methylpentane-2,4-diol has a relatively low toxicity. The oral LD50 value for rats is 4.79 mg/kg b.w. It irritates the eyes and the mucous membranes of the respiratory tract. 2-Methylpentane-2,4-diol is not mutagenic. The ceiling limit value MAC (C) 120 mg/m3 is recommended based on its very quickly irritative effect on the respiratory tract.

Słowa kluczowe

PL

2-metylopentano-2,4-diol; rozpuszczalnik; substancja drażniąca; najwyższe stężenie pułapowe (NDSP)

EN

2-methyl-2,4-pentanediol; solvent; irritation substance; admissible ceiling concentrations MAC (C)

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2004
• Tom: Nr 2 (40)
• Strony: 51--59
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., tab.

Twórcy

autor

Sitarek K.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera ul. św. Teresy 8 90-950 Łódź

Bibliografia

• 1. Documentation of the threshold limit values (1999). Ed. 6 Cincinnati, ACGIH.
• 2. RTECS (1999), (Komputerowa baza danych).
• 3. TOXLINE (1999), (Komputerowa baza danych).
• 4. Patty’s Industrial hygiene and toxicology (1981-1982). (Red.) G.D. Clayton, E.F. Clayton. Vol. 2A, 2B, 2C: Toxicology. 3rd ed. New York, Wiley.
• 5. IUCLID (1996), (Komputerowa baza danych).
• 6. Kinnunen T., Hannuksela M. (1989) Skin reactions to hexylene glycol. Contact Dermat. 21, 154-158.
• 7. List of MAK and BAT values (1998) VCH Verlagsgesellschaft mbH, D-69451 Weinheim MAK.
• 8. Rozporządzenie ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 21 sierpnia 1997 r. Substancje chemiczne stwarzające zagrożenie dla zdrowia lub życia. DzU Załącznik do nru 105, poz. 671.
• 9. Dyrektywa 2000/39/EC of 8 June 2000 establishing a first of indicative occupational exposure limit values in implementation of Council Directive 98/24/EC on the protection of the health and safety of workers from the risks related to chemical agents at work (text with EEA relevance). Off. J. 2000, L 141, 47–50.