The reception of logic in Poland: 1870‒1920

• Autorzy: Woleński J.

Warianty tytułu

PL

Recepcja logiki w Polsce: 1870‒1920

• Konferencja: The reception of exact sciences in Central-Eastern Europe in 1850-1920 (20-22.09.2013 ; Cracow, Poland)
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper presents the reception of mathematical logic (semantics and methodology of science are entirely omitted, but the foundations of mathematics are included) in Poland in the years 1870–1920. Roughly speaking, Polish logicians, philosophers and mathematicians mainly followed Boole’s algebraic ideas in this period. Logic as shaped by works of Gottlob Frege and Bertrand Russell became known in Poland not earlier than about 1905. The foundations for the subsequent rapid development of logic in Poland in the interwar period were laid in the years 1915–1920. The rise of Polish Mathematical School and its program (the Janiszewski program) played the crucial role in this context. Further details can be found in [8]. This paper uses the material published in [20‒24].

PL

W artykule przedstawiono recepcję logiki matematycznej w Polsce w latach 1870–1920. Polscy logicy, zarówno filozofowie jak i matematycy, kontynuowali algebraiczne idee Boole’a w tym okresie. Logika w stylu Gottloba Fregego i Bertranda Russella stała się znana w Polsce około 1905 r. Podwaliny pod dalszy szybki rozwój logiki w okresie międzywojennym zostały położone w latach 1915–1920. Powstanie Polskiej Szkoły Matematycznej i jej program (program Janiszewskiego) odegrały kluczową rolę w tym kontekście. Dalsze szczegóły można znaleźć w [8, 12]. Niniejszy artykuł korzysta z materiału zawartego w [20‒24].

Słowa kluczowe

EN

traditional logic; algebraic logic; mathematical logic; mathematics; philosophy; Lvov-Warsaw School; Polish Mathematical School; logic in Cracow

PL

logika tradycyjna; logika algebraiczna; logika matematyczna; matematyka; filozofia; Szkoła Lwowsko-Warszawska; Polska Szkoła matematyczna; logika w Krakowie

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Nauki Podstawowe
• Rocznik: 2014
• Tom: R. 111, z. 1-NP
• Strony: 245--253
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz.

Twórcy

autor

Woleński J.

• University of Technology, Management and Information, Rzeszów

Bibliografia

• [1] L. Couturat, Algebra logiki (The Algebra of Logic), Koło Matematyczno-Fizyczne Studentów Uniwsersytetu Warszawskiego, Warszawa 1918.
• [2] L. Chwistek, Zasada sprzeczności w świetle nowszych badań Bertranda Russella (On the Principle of Contradiction in the Light of New Investigations of Bertrand Russell), Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1912.
• [3] T. Czeżowski, Teorya klas (A Theory of Classes), Towarzystwo dla Popierania Nauki Polskiej, Lwów 1918.
• [4] S. Dickstein, Pojęcia i metody matematyki (nakładem Prac Matematyczno-Fizycznych), Warszawa 1891.
• [5] J.J. Jadacki, The sources of contemporary Polish Logic, [in:] J.J. Jadacki, Polish Analytical Philosophy. Studies on Its Heritage, Semper, Warszawa 2009, pp. 11-40.
• [6] J.J. Jadacki, Bibliography of the Polish logic from the second half of the 14th century to the first half of the 20th century, [in:] J.J. Jadacki, Polish Analytical Philosophy. Studies on Its Heritage, Semper, Warszawa 2009, pp. 341-371.
• [7] Z. Janiszewski, Logistyka (Logistics), [in:] S. Michalski (ed.), Poradnik dla samouków (A Guide for Autodidacts), v. I, Heflich-Michalski, Warszawa 1915, pp. 449-461.
• [8] K. Kuratowski, A Half Century of Polish Mathematics, PWN, Warszawa 1980.
• [9] S. Leśniewski, Czy klasa klas nie podporządkowanych sobie jest podporządkowana sobie? (Is the class of Classes not Subordinated to Themselves Subordinated to Itself?), Przegląd Filozoficzny 18, 1914, pp. 63-75; Eng. tr. in S. Leśniewski, Collected Works, Kluwer, Dodrecht 1992, pp. 86-114.
• [10] S. Leśniewski, Podstawy ogólnej teorii mnogości I (Foundations of the General Theory of SetsI), Prace Polskiego Koła Naukowego w Moskwie, Moskva 1915; Eng. tr. in S. Leśniewski, Collected Works, Kluwer, Dodrecht 1992, pp. 129-173.
• [11] J. Łukasiewicz, O zasadzie sprzeczności u Arystotelesa (On the Principle of Contradiction in Aristotle), Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1910; Ger. tr. Über den Satz des Widerspruchs bei Aristoteles, Olms, Hildesheim 1993.
• [12] R. Murawski, Filozofia logiki i matematyki w Polsce międzywojennej (Philosophy of Logic and Mathematics in the Interwar Poland), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011.
• [13] S. Piątkiewicz, Algebra w logice (Algebra in Logic), IV Gimnazjum we Lwowie, Lwów 1888.
• [14] H. Scholz, Abriss der Geschichte der Logik, Junker and Dünnhaupt, Berlin 1931.
• [15] W. Sierpiński, Teoria mnogości (Theory of Sets), Wende, Warszawa 1912.
• [16] J. Sleszyński, Teoria dowodu (Proof Theory), v. I‒II, Kółko Matematyczno-Fizyczne, Uczniów Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1925–1929.
• [17] H. Struve, Historya logiki jako teorii poznania w Polsce poprzedzona zarysem jej rozwoju u obcych (The History of Logic as Theory of Knowledge in Poland Preceded by An Outline of Its Development Abroad), Nakładem Autora, Warszawa 1911.
• [18] A. Tarski, [A Letter to Otto Neurath, 25 IV 1930], German original and English translation by Jan Tarski, Grazer Philosophische Studien 43, 1992, pp. 10-12, 20-22.
• [19] V. Voisé, Z. Skubiała-Tokarska (eds.), Z historii polskiej logiki (From the History of Polish Logic), Ossolineum, Wrocław 1981.
• [20] J. Woleński, Logic and Philosophy in the Lvov-Warsaw School, Kluwer, Dordrecht 1989.
• [21] J. Woleński, Powstanie logiki matematycznej w Polsce (The rise of mathematical logic in Poland), in A. Strzałkowski (ed.), Recepcja w Polsce nowych kierunków i teorii naukowych (Reception of New Scientific Directions and Theories in Poland), PAU, Kraków 2001, pp. 63-85.
• [22] J. Woleński, Mathematical logic in Poland 1900–1939: People, circles, institutions, ideas, Modern Logic, 5, 1995, pp. 363-405; repr. in J. Woleński, Essays in the History of Logic and Logical Philosophy, Jagiellonian University Press, Kraków 1999, pp. 59-84.
• [23] J. Woleński, The achievements of Polish School of Logic, [in:] The Cambridge History of Philosophy 1870–1945, ed. by Th. Baldwin, Cambridge University Press, Cambridge 2003, pp. 401-416.
• [24] J. Woleński, Polish logic, Logic Journal of the IGPL 1, 2004, pp. 399-428; repr. [in:] J. Woleński, Historico-Logical Essays, v. 1, Copernicus Center Press, Kraków 2013, pp. 211-261.
• [25] S. Zaremba, Zarys teorii pierwszych zasad teorii liczb całkowitych (Outline of the Theory of First Principles of Integers), Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1907.
• [26] S. Zaremba, Arytmetyka teoretyczna (Theoretical Arithmetic), PAU, Kraków 1912.
• [27] S. Zaremba, Wstęp do analizy (Introduction to Analysis), Gebethner i Wolff Warszawa 1915, tom „Wiedzy Matematycznej” wydany z zapomogi Kasy im. Mianowskiego.