Morphological evolution of formalized taxa for some monkey and ape species

• Autorzy: Sikorska-Piwowska Z. , Dawidowicz A. L. , Mańkowska-Pliszka H. , Zalewska M.

Identyfikatory

DOI

10.14708/ma.v42i1.478

Warianty tytułu

PL

Ewolucyjne etapy sformalizowanych taksonów niektórych małp zwierzokształtnych i człekokształtnych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of this work is to present taxa which link various species and genera according to morphological stages in the development of primates. The research material consists of 115 skulls of monkeys and apes. The variability in their neurocranium and splanchnocranium ratios can be characterized by Morant and Sergi’s index and by the direct measurements that define this index. Analysis of the results leads to the following conclusions: In the PAPIO taxon (baboons), sex dimorphism exceeds the differences between the genera. In the PAN taxon (chimpanzees), there are no significant differences between the genera and sexes. By studying taxonomic differences between the taxa, it can be stated that the evolutionary radiation of apes started from an initial form corresponding to the contemporary chimpanzee. Gibbons HYLOBATES differ equally from both baboons and great apes. In the area of the features studied, the PONGO taxon links to Old World monkeys. This does not mean that these taxa have a close phylogenetic relationship, but that the evolution of the PAPIO form may have proceeded in the direction of the great apes through a number of intermediate forms. Analysis of the rate and rhythm of skull development in the primates studied indicates that young individuals are relatively similar to each other, irrespective of taxonomic differences. Taxonomic differences are only clearly visible in the period of morphological stability.

PL

Celem pracy jest przedstawienie sformalizowanych taksonów łączących różne gatunki i rodzaje jako etapy mofologiczne ewolucji naczelnych. Materiał badawczy zawiera 115 czaszek małp zwierzokształtnych i człekokształtnych. Stosunek zmienności ich mózgoczaszki do twarzoczaszki scharakteryzowano wskaźnikiem Moranta i Sergiego [21, 25] oraz pomiarami bezpośrednimi, które go tworzą. Analiza wyników pozwala na poniżej sformułowane wnioski. Przy tworzeniu dla pawianów taksonu PAPIO wykazano, że różnice miedzy samcami i samicami są większe niż międzygatunkowe czy międzyrodzajowe. Wskazuje to na możliwość równoległego rozwoju samic i samców wśród niektórych naczelnych. W przypadku szympansów [takson PAN] nie wykazano istotnych różnic ani miedzy rodzajami, które go tworzą, ani miedzy płcią męską i żeńską. Badaniem istotności różnic miedzy utworzonymi taksonami stwierdzono, ze radiacja adaptatywna małp człekokształtnych rozpoczęła sie od formy przodka odpowiadającemu współczesnemu szympansowi. Gibony [takson HYLOBATES] są w podobnym stopniu oddalone od małp zwierzokształtnych jak i człekokształtnych. Można przypuszczać, ze stanowią one osobny trend ewolucyjny w budowie czaszki. W przestrzeni rozpatrywanych cech, takson PONGO nawiązuje do małp zwierzokształtnych poprzez takson PAPIO. Można przypuszczać, że ewolucja pawianów może przebiec poprzez szereg form pośrednich w kierunku małp człekokształtnych odpowiadajacych opisanej formie orangutana. Analiza tempa i rytmu rozwojowego czaszki wskazuje, ze osobniki młode wszystkich badanych naczelnych są do siebie podobne. Zróżnicowanie taksonomiczne miedzy nimi pojawia sie dopiero w okresie pełnej dojrzałości warunkującej stabilizacje morfologiczna czaszki.

Słowa kluczowe

EN

polyphyletic development of primates; primates taxonomic differences; variability in neuro- and viscerocranium ratios in primates

PL

ewolucja małp; polifiletyczny rozwój naczelnych; sformalizowane taksony naczelnych; proporcje czaszki jako wykładnik ewolucji małp

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Matematyczne
• Czasopismo: Mathematica Applicanda
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 42, No. 1
• Strony: 93--113
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Sikorska-Piwowska Z.

• Medical University of Warsaw Department of Descriptive and Clinical Anatomy, Center of Biostructure Research, ul. Chałubinskiego 5, 02-004 Warszawa, Poland

autor

Dawidowicz A. L.

• Jagiellonian University in Cracow Faculty of Mathematics and Computer Science,ul. Łojasiewicza 6, 30-348 Kraków, Poland

autor

Mańkowska-Pliszka H.

• Medical University of Warsaw Department of Descriptive and Clinical Anatomy, Center of Biostructure Research, ul. Chałubinskiego 5, 02-004 Warszawa, Poland
• University of Natural Sciences and Humanities in Siedlce Center of Dietetics, ul. Prusa 14, 08-110 Siedlce, Poland

autor

Zalewska M.

• Medical University of Warsaw Department of the Prevention of Environmental Hazards and Allergology Faculty of Health Sciences, Medical University of Warsaw, Poland 02-091 Warszawa, Poland

Bibliografia

• [1] D. Baum, Reading a Phylogenetic Tree: The Meaning of Monophyletic Groups, Nature Education 1(1) 2008. WD@2008 Nature Education.
• [2] T. Bielicki, K. Fiałkowski, Homo przypadkiem sapiens, PWN, Warszawa 2008. ISBN 978-83-01-15632-9.
• [3] L. Bolk, Die Enstehung des Menschenkinness. Verh. K. Akad. Westehensch 23, nr 5, 1926.
• [4] V. Blazek, J. Bruzek and M. F. Casanova, Plausible mechanisms for brain structural and size changes in human evolution. Collegium Antropologicum, 35. 949–955, 2011.
• [5] H. Coat, Overview of Great Apes under Endangered Species, Act. Animal Legal & Historical Center, Michigan State University College of Law, 2011. https://www.animalallow.info/articles/greatapes/ovusgafdesa.htm
• [6] J. P. Eccles, Evolution of the brain, Creation of the self, London, New York: Routledge 1989.
• [7] D. Falk, Brain evolution in Homo: the radiator theory, Behav Brain Sci 13:pp. 333–381 1990.
• [8] C. P. Groves, Great Apes : Conflict of gene-pools, conservation and personhood, Perspective in human biology, vol.2: 31-36. Ed.: E. K. Ronsham and J. Freedman 1996. World Scientific Publishing Co PTE LTD Singapore, New Jersey, London, Hongkong and the Center for Human Biology, The University of Western Australia
• [9] T. L Heath, A History of Greek Mathematics, Vol II, Oxford University Press, 321–323, 1921.
• [10] M. Henneberg and A. Saniotis, Evolutionary origins of human brain and spirituality, Anthrop. Anz. 67(4):427–438, 2009. doi: 10.1127/0003-5548/2009/0032
• [11] W. Henning, Phylogenetic systematics, Urbana: University of Illinois Press, 1966.
• [12] J. Koronacki, J. Cwik, Statystyczne systemy uczace sie, WNT 2010.
• [13] R. Martin and K. Saller, Lehrbuch der Anthropologie, Stuttgart: Gustav Fischer Verlag 1957.
• [14] P. C. Mahalanobis, On the generalized distance in statistics, Proceedings of the National Institute of Sciences of India 2 (1): 49–55, 1936.
• [15] C. Niemitz, The evolution of the upright posture and gait — a review and a new synthesis, Naturwissenschaften, 97(3) 241–263, 2010. doi: 10.1007/s00114-009-0637-3 Springenlink. com.2010
• [16] S. Panek, Metody statystyczne stosowane w opracowaniu materiałów antropologicznych, Zarys antropologii, Warszawa: PWN, 1962.
• [17] D. Pilbeam, The anthropoid postcranial axial skeleton: Comments on development, variation and evolution, Journal of Experimental Zoology Part B Molecular and Developmental Evolution 302B(3), 241–267, 2004. PMID: 15211685 [PubMed], doi: 10.1002/jez.b.22
• [18] J. M. Plavcan, Taxonomic variation in the patterns of craniofacial dimorphism in primates, Journal of Hum. Evol, 42 , (579–608), 2010. doi: 10.1006 jhev 2001.0542
• [19] R Development Core Team 2010 R: A language and environment for statistical computing, R Foundation for Statistical Computing, Vienna, Austria. ISBN 3-900051- 07-0, URL http://www.R-project.org.
• [20] M. J. Ravosa and L. P. Profant, Evolutionary morphology of the skull in Old World monkeys, In (P. F. Whitehead & C. J. Jolly, Eds) Old World Monkeys, New York: Cambridge University Press pp. 237-268, 2000.
• [21] S. Sergi, Der Neanderthal Schadel von Montecirco, Anthrop. Anz. XVI, ?, 1940.
• [22] A. Schultz, A. Hofer and D. Starck, Postembryonic age changes, In Primatologia, Basel, New York: TJS Karger, 1956.
• [23] M. Singleton, Patterns of cranial shape variation in the Papionini (Primates: Cercopithecinae), Journal of human evolution 42, pp. 547–578, 2002. doi: 10.1006/jhev. 0010539.
• [24] P.H.A. Sneath and R.R.Sokal, Numerical taxonomy, The principles and practice of numerical classification, San Francisco: WH Freeman Co, 1973.
• [25] W. Stęślicka, Morant’s and Sergi’s planimetric formula as used in investigations on the structure of human skulls, Przegląd antropologiczny 18, 302, 1952.
• [26] F. S. Szalay and A. L. Rosenberger, Diagnosis and differentiation of the order of primates, Am. J. of Phys. Ant.30: 75–105, 2005. doi: 10.1002/ajpa.1330300507
• [27] Teilhard de Chardin 2003, Rozum i wiara, PAX, Warszawa, 2003.
• [28] J. W. Tukey, The Philosophy of Multiple Comparisons, Statistical Science Vol 6, No1, 100–116, 1991. Stable URL: http://www.jstor.org/stable/2245714
• [29] H. Vallois, Ordre des Primates,Traite de Zoologie.17:2 Massomet C-ieEditeurs, Paris, 1955.
• [30] W. N. Venables and B. D. Ripley, Modern applied statistic with S. Cambridge, Fourth edition, 2002.