Badanie grupowania się zjawisk sejsmicznych indukowanych pracami górniczymi w oddziale XX-1 ZG „Rudna”

• Autorzy: Lizurek G. , Lasocki S.

Warianty tytułu

EN

Investigation of grouping of seismic phenomena induced by mining operations in the district XX-1 of the ”Rudna” mine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na podstawie danych o zjawiskach sejsmicznych, które wystąpiły w oddziale XX-1 w ZG „Rudna” dokonano analizy grupowania się zjawisk w przestrzeni parametrów równoważnych złożonej z wartości dystrybuanty rozkładu parametrów lokalizacji (odległość pomiędzy kolejnymi wstrząsami – dr) i energii (logarytm energii – lEi bezwzględna różnica pomiędzy logarytmami energii kolejnych wstrząsów dlE). Celem tej analizy było sprawdzenie, czy przed wystąpieniem zjawiska o dużej energii (powyżej 107 J) dochodzi do charakterystycznych zmian rozkładu występowania wstrząsów o mniejszej energii. Analizę oparto na badaniu czasowej zmienności wymiaru fraktalnego. Zaobserwowano podobne zachowanie wymiaru fraktalnego w dwu i trójwymiarowej przestrzeni zbudowanej z parametrów lokalizacji ogniska (dr) i energii zjawiska (lEi dlE) przed dwoma najsilniejszymi zjawiskami w badanym katalogu.

EN

On the basis of data on seismic phenomena, which occurred in the district XX-1 at the ”Rudna” mine, the analysis of grouping of phenomena in the space of equivalent parameters composed of the value of the distribution function of location parameter distribution (distance between successive tremors – dr) and energy (energy logarithm – lEand absolute difference between energy logarithms of successive tremors d1E) was carried out. The aim of this analysis was to check, if before the occurrence of a phenomenon of high energy (above 10 7 J) appear characteristic changes of the distribution of occurrence of lower energy tremors. The analysis was based on the temporal variability of fractal dimension. Similar behaviour of the fractal dimension was observed in the two- and three-dimensional space built of focus location parameters (dr) and phenomenon energy (lE and dlE) before two strongest phenomena in the catalogue under investigation. Słowa kluczowe:

Słowa kluczowe

PL

wstrząs indukowany; grupowanie wstrząsów; zagrożenia sejsmiczne w kopalni; przestrzeń wymiarów równoważnych

EN

induced tremor; tremor grouping; seismic hazards in mine; space of equivalent dimensions

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 68, nr 5
• Strony: 12--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz.

Twórcy

autor

Lizurek G.

• Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa

autor

Lasocki S.

• Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa

Bibliografia

• 1. Kijko A., Drzęźla B., Mendecki A.: Dlaczego rozkłady ekstremalnych zjawisk sejsmicznych w kopalniach maja charakter bimodalny? Acta Montana 71, 1985, 225÷244.
• 2. Kijko A., Drzęźla B., Stankiewicz T.: Bimodal character of extreme seismic events in Polish mines, Acta Geophys. Pol. 35, 1987, 157÷166.
• 3. Idziak A., Sagan G., Zuberek W.M.: The analysis of energy distribution of seismic events from the Upper Silesian Coal Basin, Publs. Inst. Geophys. Pol. Acad. Sc. M-15 (235), 1991, 163-182 (in Polish).
• 4. Gibowicz S.J., Kijko A.: An Introduction to Mining Seismology, Academic Press, San Diego, 1994.
• 5. Gibowicz S.J., Lasocki S.: Seismicity induced by mining: Ten years later, Advances in Geophysics 44, 2001, 39÷181.
• 6. Lasocki S.: Quantitative evidences of complexity of magnitude distribution in mining induced seicmicity: Implications for hazard evaluation. G. van Aswegen, R.J. Durrheim and W.D. Ortlepp (eds.), The Fifth Int. Symp. on Rockbursts and Seismicity in Mines (RaSiM 5) ‘Dynamic rock mass response to mining’, 543-550, South African Institute of Mining and Metallurgy, Johannesburg, 2001.
• 7. Lasocki S.: Non-Poissonian structure of mining induced seismicity, Acta Montana 84, 1992, 51÷58.
• 8. Węglarczyk S., Lasocki S.: A studies of short and long memory in mining induced seismic process, Acta Geophys., 57, 2008, 696÷715.
• 9. Trifu, C.-I., Urbancic T.I., Young R.P.: Non-similar frequency-magnitude distribution for M < 1 seismicity, Geophys. Res. Lett. 20, 6, 1993, 427÷430.
• 10. Gibowicz, S.J.: An anatomy of a seismic sequence in a deep gold mine, Pure Appl. Geophys. 150, 1997, 393÷414.
• 11. Orlecka-Sikora, B., Lasocki S.: Strefowa struktura sejsmiczności Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego, Publs. Inst. Geophys. Pol. Acad. Sc. M-24 (340), 2002, 105÷119.
• 12. Kijko A.: Keynote lecture: Seismic hazard assessment in mines. In: S.J. Gibowicz and S. Lasocki (eds.), Rockbursts and Seismicity in Mines, 247-256, A.A. Balkema, Rotterdam, 1997.
• 13. Orlecka-Sikora B., Lizurek G., Rudziński Ł.: Statyczny Transfer Naprężeń w procesie sejsmogenicznym na przykładzie kopalni „Rudna”, Przegląd Górniczy Nr 6 (1063) Tom 66 (CVII) 76-85, UKD: 622.343(438): 622.831.32: 551.24: 550.34: 550.348, 2011.
• 14. Lasocki S.: Badanie grupowania w przestrzeni parametrów tła sejsmicznego przed dużym trzęsieniem ziemi, Geologia 35, 2009, 515÷522.
• 15. Lasocki S., Papadimitriou, E., Lizurek G., Karakostas, V., Rudziński Ł.: Clustering of Smaller Seismic Events in Equivalent Dimension Hyperspaces before and after Main Shocks, GJI (w recenzji), 2011.
• 16. Leśniak A., Pszczoła G.: Combined mine tremors source locations and error evaluation in the Lubin Copper Mine (Poland), Tectonophysics,456, 2008, 16÷27.
• 17. Rudziński Ł.: Relokalizacja wstrząsów górniczych z obszaru Górnośląskiego Zagłębia Węglowego metodą probabilistyczną. Prace Naukowe GIG Nr III/2007, 2007, 373÷378.
• 18. Wiejacz P.: Calculation of seismic moment tensor for mine tremors from Legnica – Głogów Copper Basin, Acta Geophys. Pol. 40, 1992, 103÷122.
• 19. Orlecka-Sikora B., Cesca S., Lasocki S., Rudziński Ł, Lizurek G., Wiejacz P., Urban P., Kozłowska M.: Complex source mechanism needed to explain surface impacts of mining induced seismicity: the case of seismic events from Rudna copper-ore mine in Poland, 2012, (w przygotowaniu).
• 20. Grassberger P., Procaccia I.: Measuring the strangeness of strange attractors. Physica D: Nonlinear Phenomena 9 (1-2): ,1983, 189÷208.
• 21. Silverman B. W.: Density Estimation for Statistics and Data Analysis, Monogr. CRC Press, Boca Raton, Fla, 1986.
• 22. Orlecka-Sikora B., Lasocki S.: Nonparametric characterization of mining induced seismic sources. The Sixth International Symposium on Rockbursts and Seismicity in Mines “Controlling Seismic Risk” Proceedings (Y. Potvin, M. Hudyma, eds.) ACG, Perth, , 2005, 555÷560.
• 23. Kijko A., Lasocki S., Graham G.: Nonparametric seismic hazard analysis in mines. Pure Appl. Geophys. 158, 2001: pp. 1655÷1676.