Morfogeneza zbiorowych podmiotów działania. Metodologia badania polskiego sprawstwa obywatelskiego

• Autorzy: Weryński P.

Warianty tytułu

EN

Morfogenesis of collective action actors. Research methodology of polish civil agency

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tematyka artykułu skupia się na problematyce obywatelskiego sprawstwa (agency) w polskim systemie społeczno-kulturowym. Została podjęta próba wskazania ograniczeń i możliwości podmiotowego działania różnych aktorów społecznych (indywidualnych i zbiorowych, w tym przedstawicieli elit ideologicznych i powiązanych z nimi grup interesu) w obrębie rzeczywistości, którą określa się historycznie jako społeczeństwo obywatelskie oraz otwarta sfera publiczna. Przedstawiona została metodologia badań uwarunkowań strukturalno-kulturowych oraz osadzonych w ich kontekście działań wybranych podmiotów społecznych. Podstawę teoretyczno-metodologiczną analiz stanowiły założenia teorii morfo-genetycznej Margaret Archer.

EN

Subject of the paper focuses on the issues of civil agency (agency) in the polish socio-cultural system. The author attempted to identify constraints and opportunities for action of the different social actors (individual and collective, including representatives of the elite ideological and related interest groups) within the reality, which is referred to historically as civil society and the open public sphere. Was presented research methodology of the structural and cultural conditions of primary action (passive) and collective (active) of social actors. Theoretical and methodological basis of the analysis provided Margaret Archer’s theory of morphogenetic.

Słowa kluczowe

PL

pierwotne podmioty działania; zbiorowe podmioty działania; emergencja; sprawstwo obywatelskie; morfogeneza; emergentne poziomy rzeczywistości

EN

primary action actors; collective action actors; emergence; civil agency; morphogenesis; emergent levels of reality

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2015
• Tom: z. 85
• Strony: 587--598
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz.

Twórcy

autor

Weryński P.

• Politechnika Śląska. Wydział Organizacji i Zarządzania. Katedra Stosowanych Nauk Społecznych

Bibliografia

• 1. Archer M.: Realist Social Theory: the Morphogenetic Approach. Cambridge University Press, Cambridge 1995.
• 2. Archer M.: Culture and Agency. The Place of Culture in Social Theory. Cambridge University Press, Cambridge 1996.
• 3. Archer M.: Being Human: the Problem of Agency. Cambridge University Press, Cambridge 2000.
• 4. Archer M.: Structure, Agency and the Internal Conversation. Cambridge University Press, Cambridge 2003.
• 5. Archer M.: Making our Way through the World: Human Reflexivity and Social Mobility. Cambridge University Press, Cambridge 2007.
• 6. Archer M.: Człowieczeństwo. Problem sprawstwa. Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2013.
• 7. Archer M., Bhaskar R., Collier A., Lawson T., Norrie A.: Critical Realism. Essential Readings. Routledge, London 1998.
• 8. Babiński G.: Metodologia a rzeczywistość społeczna. Dylematy badań etnicznych. Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2004.
• 9. Bhaskar R.: Philosophy and Scientific Realism, [in:] Archer M., Bhaskar R., Collier A., Lawson T., Norrie A. (eds.): Critical Realism. Essential Readings. Routledge, London-New York 1998.
• 10. Bhaskar R.: Societies, [in:] Archer M., Bhaskar R., Collier A., Lawson T., Norrie A. (eds.): Critical Realism. Essential Readings. Routledge, London-New York 1998.
• 11. Bhaskar R.: The Logic of Scientific Discovery, [in:] Archer M., Bhaskar R., Collier A., Lawson T., Norrie A. (eds.): Critical Realism. Essential Readings. Routledge, London-New York 1998.
• 12. Denzin N.: The Research Act of Sociology. Butterworth, London 1970.
• 13. Denzin N.: Sociological Methods: A Sourcebook. Aldine Transaction, London 2006.
• 14. Giddens A.: Stanowienie społeczeństwa. Zarys teorii strukturacji. Zysk i Spółka, Poznań 2003.
• 15. Konecki K.: Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. PWN, Warszawa 2000.
• 16. Mrozowicki A, Nowaczyk O., Szlachcicowa I. (red.): Sprawstwo: teorie, metody, badania empiryczne w naukach społecznych. Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2013.
• 17. Lofland, J., Snow, D., Anderson, L., Lofland L.: Analiza układów społecznych, przewodnik metodologiczny po badaniach jakościowych. Scholar, Warszawa 2009.
• 18. Ossowska M.: Moralność mieszczańska. Ossolineum, Warszawa 1985.
• 19. Weryński P.: Wzory uczestnictwa obywatelskiego Polaków. Wydawnictwo Naukowe IFiS PAN, Warszawa 2010.
• Źródła internetowe
• 20. Czapiński J., Panek T. (red.): Diagnoza Społeczna 2013. Warunki i jakość życia Polaków. Warszawa 2014, www.mpips.gov.pl/aktualnosciwszystkie/art,5528,6687, diagnoza-spoleczna-2013.html, 20.04.2015.