Utylizacja schłodzonych wód termalnych. Problemy i propozycje rozwiązań alternatywnych

• Autorzy: Tomaszewska B.

Warianty tytułu

EN

Disposal of cooled geothermal water. Problems and alternatives proposition

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono propozycję efektywnego zagospodarowania schłodzonych wód termalnych, zwłaszcza wód eksploatowanych w układzie otwartym lub mieszanym. Zastosowanie technologii odsalania schłodzonych wód pozwala na ich demineralizację i wykorzystanie do zaspokojenia lokalnych potrzeb na cele bytowe (woda pitna, rekreacja). Pozostały po procesie koncentrat zawiera cenne składniki możliwe do wykorzystania w celach przemysłowych, gospodarczych, balneologii i/lub rekreacji. Omawiana technologia odsalania wykorzystanych, zmineralizowanych wód termalnych pozwala zatem na racjonalizację gospodarki wodnej w lokalnej skali oraz zminimalizowanie zagrożeń środowiskowych wynikających z konieczności odprowadzania tych wód do cieków lub zbiorników wód powierzchniowych i/lub górotworu.

EN

The paper presents possibilities for the efficient utilisation of cooled geothermal waters, particularly with respect to open or mixed thermal water installations. Where cooled water desalination technologies are used, this allows the water to be demineralised and used to meet local needs (as drinking water and for leisure purposes). The retentate left as a by-product of the process contains valuable ingredients that can be used for industrial, economic, balneological and/or leisure purposes. Thus the technology for desalinating spent thermal waters with high mineral content allows improved water management on a local scale and makes it possible to minimise the environmental threat resulting from the need to dump these waters into waterways or surface water bodies and/or inject them into the formation.

Słowa kluczowe

PL

wody termalne; utylizacja wód; odsalanie; wykorzystanie wód; wykorzystanie koncentratu

EN

geothermal water; water dumping; desalination; water use; concentrate use

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Technika Poszukiwań Geologicznych
• Rocznik: 2013
• Tom: R. 52, nr 1
• Strony: 91--102
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Tomaszewska B.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN w Krakowie, Zakład Odnawialnych Źródeł Energii i Badań Środowiskowych, 31-261 Kraków, ul. Wybickiego 7

Bibliografia

• [1.] BANAŚ J., MAZURKIEWICZ B., SOLARSKI W., 2007 —Korozja metali w wodach geotermalnych. Technika Poszukiwań Geologicznych. Geotermia, Zrównoważony Rozwój, 2007/2, pp. 5–12.
• [2.] BUJAKOWSKI W., TOMASZEWSKA B., 2007 — Program prac zmierzających do oceny możliwości uzdatniania wód termalnych. Technika Poszukiwań Geologicznych, Geotermia, Zrównoważony Rozwój/ Geological Exploration Technology Geothermics, Sustainable Development, 2/2007, s. 3–8.
• [3.] BUJAKOWSKI W., TOMASZEWSKA B., 2009—Koncepcja odsalania wód termalnych w kontekście poprawy bilansu wodnego. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego 436, s. 17–22.
• [4.] BUJAKOWSKI W., TOMASZEWSKA B., BODZEK M., 2012 — Geothermal water treatment — preliminary experiences from Poland with a global overview of membrane and hybrid desalination technologies. [W:] Renewable Energy Applications for Freshwater Production (Sustainable Energy Developments) (red.: Jochen Bundschuh, Jan Hoinkis), Taylor & Francis Ltd. CRC Press London, United Kingdom, s. 181–206.
• [5.] DULEWSKI J., TOMASZEWSKA B., 2012 — Kompleksowe wykorzystanie i zagospodarowanie ochłodzonych wód termalnych na tle uwarunkowań prawnych. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie 4/2012, s. 10–16.
• [6.] GALLUP D. L. (2007) — Treatment of geothermal waters for production of industrial, agricultural or drinking water. Geothermics 36 (2007) 473–483.
• [7.] KĘPIŃSKA B., BUJAKOWSKI W., (red) 2011—Wytyczne projektowe poprawy chłonności w związku z zatłaczaniem wód termalnych w Polskich zakładach geotermalnych. Wyd. EJB. Kraków.
• [8.] ÖNER Ş. G., KABAY N., GÜLER E., KITIŞ M., YÜKSEL M., 2011 — A comparative study for the removal of boron and silica from geothermal water by cross-flow flat sheet reverse osmosis method. Desalination 283,10–15.
• [9.] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24.07.2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. z 2006 r., Nr 137, poz. 984 z późn. zm.).
• [10.] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4.10.2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny podlegać wody źródłowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (Dz. U. z 2002 r., Nr 176, poz. 1455).
• [11.] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2007 r. Nr 61 poz. 417).
• [12.] TOMASZEWSKA B., 2008—Prognozowanie kolmatacji instalacji geotermalnych metodą modelowania geochemicznego. Gospodarka Surowcami Mineralnymi t. 24, z. 2/3, s. 399–407.
• [13.] TOMASZEWSKA B., 2011—The use of ultrafiltration and reverse osmosis in the desalination of low mineralized geothermal waters. Archives of Environmental Protection 37/3 (2011), s 63–77.
• [14.] TOMASZEWSKA B., 2012 — Efektywność odsalania wód termalnych w zintegrowanym procesie ultrafiltracji i odwróconej osmozy. [W:] Membrany i procesy membranowe w ochronie środowiska (red.: Krystyna Konieczny, Irena Korus). Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk, vol. 95 t. 1, Gliwice, s. 247–255.
• [15.] TOMASZEWSKA B., BODZEK M., 2013a — The removal of radionuclides during desalination of geothermal waters containing boron using the BWRO system. Desalination 309, 284–290.
• [16.] TOMASZEWSKA B., BODZEK M., 2013b—Desalination of geothermal waters using a hybrid UF-RO process. Part I: Boron removal in pilot-scale tests. Desalination 319, 99–106.
• [17.] TOMASZEWSKA B., BODZEK M., 2013c—Desalination of geothermal waters using a hybrid UF-RO process. Part II: Membrane scaling after pilot-scale tests. Desalination 319, 107–114.
• [18.] TOMASZEWSKA B., PAJĄK L., 2012 — Geothermal water resources management – economic aspects of their treatment. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 4/2012, s. 59–70.
• [19.] UNGEMACH P., 2010 – Corrosion/Scaling abatement. Drilling, Completion and Testing of Geothermal Wells. World Geothermal Congress Bali, Indonesia 2010.
• [20.] Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 145).
• [21.] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.)
• [22.] Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008 r., Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.).
• [23.] Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t. j. Dz. U z 2006 r., Nr 123, poz. 858 z późn. zm.).
• [24.] Ustawa z dnia z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2011 r. Nr 163, poz. 981).
• [25.] WALIGÓRA J., SOŁTYSIAK M., 2011 — Zatłczanie wód pozabiegowych w utwory serii węglanowej dewonu w uzdrowisku Ustroń. Biuletyn PIG, Hydrogeologia, Nr 445, z. XII/2, s. 701–708.
• [26.] WOLFGRAMM M., RAUPACH K., 2010 — Methods to improve the injectivity of the Skierniewice geothermal wells, Poland. Geothermic Neubrandenburg GmbH. Arch. PEC Geotermia Mazowiecka SA.