Normalizacja w ergonomii. Charakterystyka wymagań normatywnych

• Autorzy: Górny A.

Warianty tytułu

EN

Requirements and USE of ergonomic standards. Characteristics of requirements

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W związanych z ergonomią obszarach działalności gospodarczej normy odgrywają istotną rolę. Przestały być postrzegane jako element dodatkowy w procesie organizowania i projektowania. Stały się ważnym czynnikiem decydującym o skuteczności podejmowanych działań. Zdecydowaną większość wymagań ergonomicznych stanowią wymagania normalizacyjne w formie dobrowolnych norm technicznych, wspomagających projektowanie, organizowanie i planowanie wszystkich obszarów życia człowieka, w tym środowiska pracy. Analizując zagadnienie, szczególną uwagę zwrócić należy na możliwość zastosowania normalizacyjnych wymagań ergonomicznych, traktowanych jako kryteria projektowania i wyboru rozwiązań oraz roli normalizacji w uporządkowywaniu wymagań ergonomicznych. Celem artykułu jest przedstawienie wybranych zagadnień z zakresu kształtowania wymagań ergonomicznych, funkcjonujących w postaci zapisów normatywnych. Scharakteryzowano wymagania dotyczące kształtowania środowiska pracy i przebywania człowieka oraz organizacji przestrzeni funkcjonowania człowieka (w pracy). Zwrócono również uwagę na potrzebę uwzględnienia aspektów humanistycznych w konstrukcji wyposażenia roboczego, stosowanego w środowisku pracy oraz projektowania maszyn i urządzeń technicznych.

EN

In business areas connected with human activity, ergonomic standards play an important role. Currently, standards are not just an “extra element” in the organization and designing process. They are an important element, which influences the effectiveness of initiated activi-ties. The better part of ergonomic requirements is composed of technical standards, aiding the planning of all areas of human existence, e.g. work environment. Ergonomic standards can be used as criteria for the design and selection of solutions as well as arrangement of ergonomic requirements. The aim of this article is to present selected issues concerning development of ergonomic requirements, functioning as normative records. Also characterized are requirements for the formation of human surroundings and working environment, and organizing the space of human functioning (at work). The need to address humanistic aspects in the construction of work equipment used in the work environment and the design of machinery and technical devices is also highlighted equipment and projecting of machines and technical devices.

Słowa kluczowe

PL

normalizacja; ergonomia; normy ergonomiczne; projektowanie i organizowanie środowiska pracy; ocena zgodności; human factor

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 63
• Strony: 51--66
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., tab.

Twórcy

autor

Górny A.

• Katedra Ergonomii i Inżynierii Jakości, Wydział Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej

Bibliografia

• [1] Dahlke G., Zarządzanie bezpieczeństwem pracy i higieną pracy. Modele systemowego zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, Wyd. Politechniki Poznańskiej, Poznań 2013.
• [2] Dyrektywa 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, zmieniająca dyrektywę 95/16/WE (przekształcenie), Dz.Urz. UE, L 157, z 9.6.2006, s. 24, ze zm.
• [3] Górny A., Assessment of compliance with minimum safety requirements in machine operation: a case of assessing the control devices of a press, w: Occupational safety and hygiene, red. P. Arezes i in., Taylor and Francis Group, London 2013, s. 497-501.
• [4] Górny A., Ergonomics in the formation of work condition quality, Work, A Journal of Prevention, Assessment and Rehabilitation, 2012, Vol. 1, supp. 1, s. 1708-1711.
• [5] Górny A., Jasińska-Stępniak A., Occupational health and safety in the conditions of explosive hazards (on the basis of ether laboratory), w: The formation of safety in environment and space of the man’s work, red. A. Górny, G. Dahlke, Publishing House of Poznan University of Technology, Poznań 2009, s. 23-38.
• [6] Górny A., Mrugalska B., Grzybowski W., Ryzyko zawodowe w eksploatacji urządzeń technicznych, w: Zastosowania ergonomii: wybrane kierunki badań ergonomicznych w 2013 roku, red. J. Charytonowicz, Wyd. Polskiego Towarzystwa Ergonomicznego, Oddział we Wrocławiu, Wrocław 2013, s. 133-143.
• [7] Górska E., Tytyk E., Ergonomia w projektowaniu stanowiska pracy. Podstawy teoretyczne, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1998.
• [8] Henrykowski W., Znaczenie norm ISO serii 9000 w gospodarce, w: Koncepcje zarządzania jakością. Doświadczenia i perspektywy, red. T. Sikora, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków 2008, s. 87-97.
• [9] Jasiński W., Janik S., Ergonomic aspects of work conditions in clothing manufacturing, w: The formation of safety in environment and space of the man’s work, red. A. Górny, G. Dahlke, Publishing House of Poznan University of Technology, Poznań 2009, s. 53-62.
• [10] Kawecka-Endler A., Mrugalska B., Praktyczne aspekty projektowania ergonomicznego w budowie maszyn, Wyd. Politechniki Poznańskiej, Poznań 2011.
• [11] Klembalska K., Klembalska A., A role of New Machine Directive 2006/42/EC in developing a safety and ergonomics of machines, w: The formation of safety in environment and space of the man’s work, red. A. Górny, G. Dahlke, Publishing House of Poznan University of Technology, Poznań 2009, s. 23-38.
• [12] Kusiak W., Zdeb K., Realization of ergonomy and work safety postulates in the selected designs of woodworking machines, w: The formation of safety in environment and space of the man’s work, red. A. Górny, G. Dahlke, Publishing House of Poznan University of Technology, Poznań 2009, s. 73-113.
• [13] PN-EN 614-1+A1:2009, Bezpieczeństwo maszyn. Ergonomiczne zasady projektowania. Część 1: Terminologia i zasady ogólne, PKN, Warszawa.
• [14] PN-EN 614-2+A1:2010, Bezpieczeństwo maszyn. Ergonomiczne zasady projektowania. Część 2: Interakcja między projektowaniem maszyn a zadaniami roboczymi, PKN, Warszawa.
• [15] PN-EN 13861:2012, Bezpieczeństwo maszyn. Wytyczne stosowania norm dotyczących ergonomii w projektowaniu maszyn, PKN, Warszawa.
• [16] PN-EN 13921:2007, Środki ochrony indywidualnej. Zasady ergonomiczne, PKN, Warszawa.
• [17] PN-EN ISO 26800:2011, Ergonomia. Podejście ogólne, zasady i pojęcia, PKN. Warszawa.
• [18] Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r., w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, Dz.U., 2002, nr 217, poz. 1833, ze zm.
• [19] Tomaszewski Z., Bezpieczeństwo wyrobów oraz ich zgodność ze standardami Unii Europejskiej, Wyd. Politechniki Poznańskiej, Poznań 2002.
• [20] Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji, Dz.U., 2002, nr 169, poz. 1386, ze zm.
• [21] Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, tekst jedn.: Dz.U., 1998, nr 21, poz. 94, ze zm.
• [22] www.pkn.pl (dostęp: czerwiec 2014).