Food supply for the Home Army for the duration of the Warsaw Uprising

• Autorzy: Jasiński Grzegorz Jakub

Identyfikatory

DOI

10.37055/slw/145854

Warianty tytułu

PL

Zabezpieczenie Armii Krajowej w żywność na czas Powstania Warszawskiego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The literature on the Warsaw Uprising is extensive. It concerns its various aspects, ranging from strategic and operational issues, political problems, internal and international conditions, analysis of military actions during the uprising, reaction to the uprising, through the extermination of the population and insurgents, to the destruction of the city. Despite such abundance, the literature on the Uprising contains many gaps and discrepancies, and numerous issues are still waiting for more extensive research and elaboration. Using archival material, including documents from archives in New York, London, Freiburg and Poland, as well as existing literature on the subject, the author presents previously unknown issues related to the supply of AK’s units with food and water during the Warsaw Uprising. He describes the state of preparations and problems that occurred. He also claims that the Home Army was insufficiently supplied with food during the fights which had a significant impact on the development of events in Warsaw in the summer of 1944. In the article, the author proves that the provision of insurgent units with food and water had a very bad impact on morale, but, more importantly, on the ability to perform military operations within individual parts of Warsaw. He thoroughly describes the lack of commissariat’s preparation during the occupation, as well as attempts to handle this issue before the fights commenced by the AK’s Warsaw Area quarterma ster, and indicates why they were destined to fail, at least partially. The state of preparation was became known not only through the first days of fighting, but rather during the following weeks of struggle in Warsaw. The noticeable chaos in the supply of food and water resulted from many factors, including the assumption made on the duration of the fights, as well as preparedness for battling under occupation, which resulted in keeping planning secret at a high degree, which led to discrepancies in the guidelines issued by the Home Army’s Headquarters and the Home Army’s Warsaw Area.

PL

Literatura dotycząca Powstania Warszawskiego jest ogromna. Dotyczy ona różnych jego aspektów, począwszy od zagadnień strategiczno-operacyjnych, problemów politycznych, uwarunkowań wewnętrznych i międzynarodowych, analizy militarnych działań powstania, reakcji na powstanie, poprzez eksterminację ludności i powstańców, po zburzenie miasta. Mimo takiego bogactwa literatura powstańcza zawiera wiele luk i rozbieżności, wiele zagadnień czeka na bardziej obszerne zbadanie i opracowanie. Wykorzystując materiały archiwalne, w tym dokumenty z archiwów w Nowym Jorku, Londynie, Freiburgu oraz Polsce, jak również istniejącą literaturę przedmiotu, autor przedstawia nieznane dotychczas kwestie związane z zabezpieczeniem oddziałów AK w żywność i wodę na czas Powstania Warszawskiego. Wska zuje na stan przygotowań i występujące problemy z zaopatrzeniem. Twierdzi także, iż zabezpieczenie Armii Krajowej w żywność na czas walki było niewystarczające, a przez to miało istotny wpływ na rozwój wydarzeń w Warszawie latem 1944 r. W artykule autor dowodzi, że zaopatrzenie oddziałów powstańczych w żywność i wodę miało bardzo istotny wpływ nie tylko na morale, ale przede wszystkim możliwość prowadzenia działań zbrojnych w poszczególnych rejonach Warszawy przez powstańców. Wnikliwie opisuje brak przygotowania intendenckiego w okresie okupacji, jak również czynione próby uporania się z tym problemem przed podjęciem walk przez kwatermistrza Okręgu Warszawa AK i wskazuje dlaczego nie mogły się w pełni powieść. Stan przygotowania obnażyły nie tylko pierwsze dni walk, ale przede wszystkim kolejne tygodnie zmagań w Warszawie. Dający się zauważyć chaos w kwestii zaopatrzenia miasta w żywność i wodę wynikał z wielu czynników, w tym przede wszystkim przyjęcia założenia o czasie trwania walk, jak również przygotowywania się do nich w warunkach okupacji, co skutkowało daleko posuniętą tajemnicą planowania i rozbieżnościami w wydawanych wytycznych między Komendą Główną AK a Okręgiem Warszawa AK.

Słowa kluczowe

EN

logistics; military supply support service; Warsaw Uprising; Home Army

PL

logistyka; zabezpieczenie materiałowe wojsk; Powstanie Warszawskie; Armia Krajowa

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Systemy Logistyczne Wojsk
• Rocznik: 2021
• Tom: Vol. 55, no. 2
• Strony: 121--136
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., tab.

Twórcy

autor

Jasiński Grzegorz Jakub

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Bezpieczeństwa, Logistyki i Zarządzania, Instytut Organizacji i Zarządzania

• https://orcid.org/0000-0002-9006-781X

Bibliografia

• [1] Bericht über den Einsatz der Pioniere in Warschau (Raport na temat użycia wojsk saperskich w Warszawie). Bundesarchiv-Militararchiv Freiburg. ref. RH 46-764. p. 37–38.
• [2] Chmielarz, A., (2014). Okręg Warszawa-Miasto. [in:] Komorowski K. (ed.). Warszawa walczy 1939–1945. Warsaw: Bellona.
• [3] Chmielarz, A., Jasiński, G., (2011). Armia Krajowa 1939–1945, Warsaw: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej.
• [4] Dołęga-Kamieński, T., (n.d./n.p.). Powstanie Warszawskie. Kwatermistrzostwo 1 VIII – 5 X 1944 r. Archiwum Instytut Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku. ref. 025/85.
• [5] Drozdowski, M.M., (ed.). (1974). Ludność cywilna w Powstaniu Warszawskim, Warsaw: Państwowy Instytut Wydawniczy. vol. 1, part. 2, pp. 265–281.
• [6] Fałkowski, (n.d./n.p.). Sprawozdanie Kwatermistrza 28 DP (1. Obwodu), Archiwum Studium Polski Podziemnej w Londynie. ref. B.I.25/22.
• [7] Gajewski, M., (1979). Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warsaw: Państwowy Instytut Wydawniczy. p. 97.
• [8] Gozdawa-Gołębiowski, J., (1992). Obszar Warszawski Armii Krajowej. Studium wojskowe. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• [9] Instrukcja zaopatrzenia dla kwatermistrza obwodu na okres powstania (1944). Centralne Archiwum Wojskowe. ref. IX.3.29.8, p. 193–197.
• [10] Komorowski, K., (ed.). (2004). Operacja “Burza” i Powstanie Warszawskie 1944. Warsaw: Oficyna Wydawnicza RYTM.
• [11] Kroll, B., (1985). Rada Główna Opiekuńcza 1939–1945. Warsaw: Książka i Wiedza.
• [12] Kulesza, J., (2003). W murach Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych (konspiracja i Powstanie Warszawskie). Warsaw: Akson historia. p. 67–68.
• [13] Kurasiński, Z., (2016). Zabezpieczenie materiałowe wojsk na szczeblu taktycznym, Systemy Logistyczne Wojsk (44).Warsaw: Military University of Technology, pp. 2–3.
• [14] Malinowski, K., (1983). Żołnierze łączności walczącej Warszawy. Warsaw: Instytut Wydawniczy PAX. pp. 167–191.
• [15] Maliszewski, W., (1945). Organizacja kwatermistrzostwa i Kadry Obywatelskiej w VII Ob wodzie Okręgu Warszawskiego w okresie Konspiracji i Powstania, Archiwum Studium Polski Podziemnej w Londynie, ref. B.I.17/69.
• [16] Materjały mjr. Badacza (major Badacz’s Materials) (n.d./n.p.). Archiwum Instytut Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku. ref. 025/85.
• [17] Mirecki, P., Christoforow, W., (ed). (2007). Powstanie Warszawskie 1944 w dokumentach z archiwów służb specjalnych, Warszawa–Moskwa, p. 587.
• [18] Ney-Krwawicz, M., (1990). Komenda Główna Armii Krajowej 1939–1945. Warsaw: Instytut Wydawniczy PAX.
• [19] Normy dziennej racji żołnierskiej (31 VII 1944). Centralne Archiwum Wojskowe. ref. IX.3.44.90. p. 3.
• [20] Plan działania służb i zabezpieczenia walki (1944). Centralne Archiwum Wojskowe. ref. IX.3.42.1. p. 4-6.
• [21] Raport sytuacyjny kwatermistrza Okręgu Warszawa AK dla komendanta Okręgu Warszawa AK z 15 IX 1944 o stanie zapasów żywności oraz planie aprowizacyjnym. na najbliższy okres. Centralne Archiwum Wojskowe. ref. IX.3.40.23. p. 57–58.
• [22] Sprawozdanie Okręgowego Delegata Rządu na m.st. Warszawę (19 VIII 1944). Centralne Archiwum Wojskowe. ref. IX.3.48.35. p. 23-24.
• [23] Utracka, K., (2012). Aprowizacja powstańczej warszawy. In: Krupecka, M., Żuławnik M. (ed.). Proch zamknięty w narodowej urnie. Warsaw: LTW.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).