Proterozoiczne podłoże krystaliczne polskiej części Bałtyku w świetle badań strukturalnych

• Autorzy: Cymerman Z.

Warianty tytułu

EN

Astructural study of the Precambrian crystalline basement in the Polish sector of the Baltic Sea

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

This paper presents structural data and regional correlations based on drill cores from 8 boreholes (B2-1/80, B3-1/81, B4-1/81, B6-1/82, B6-2/85, B7-1/91, B16-1/85 and B21-1/95) penetrating Precambrian crystalline rocks in the Polish part of the Baltic Sea. The crystalline rocks from the ftom these boreholes were compared to cores from several wells in Eastern Pomerania, and the Kashubian and Warmia regions and above all with the Mesoproterozoic granitoids and metamorphic rocks of Bornholm and Southern Sweden. The pre-existing basement map of the Southern Baltic, showing Palaeoproterozoic or even Archaean granitoid massifs and narrow north-south fold belts is questioned. Instead, in the present interpretation, the studied area of the Polish part of the Southern Baltic Sea is underlain by a fragment of the Mesoproterozoic (ca. 1.47–1.43 Ga) Danopolonian („Hallandian”) orogeny, comprising mainly regional-scale ductile shear zones, which, striking probably in W–E to WNW–ESE directions, are characterized by the predominance of a thrust to transpressional strain regime with tectonic transport top-to-the S or SSW. The structural kinematic and lithological interpretations of these shear zones are based on comparison with the other parts of the East European Craton that are exposed in Bornholm and the Blekinge and Skne regions in Southern Sweden.

Słowa kluczowe

PL

skały krystaliczne; struktury tektoniczne; odwierty; Danopolonian orogenezy; kraton wschodnioeuropejski; południowy Bałtyk

EN

crystalline rocks; tectonic structures; boreholes; Danopolonian orogeny; East European Craton; southern Baltic Sea

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 63, nr 4
• Strony: 228–--238
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., tab., rys., wykr.

Twórcy

autor

Cymerman Z.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Dolnośąski, al. Jaworowa 19, 53-122 Wrocław

Bibliografia

• 1. ANDERSSON J., MÖLLER C. & JOHANSSON L. 2002 - Zircon geochronology of migmatite gneisses along the Mylonite zone (S Sweden): a major Sveconorwegian terrane boundary in the Baltic shield. Precambr. Res., 114: 121-147.
• 2. BERTHELSEN A. 1989 - Bornholms geologi III: Grundfjeldet. Varv, 1989(1): 1-40.
• 3. BOGDANOVA S.V. 2001 - Tectonic Setting of 1.65-1.4 Ga AMCG Magmatism in Przegląd Geologiczny, vol. 63, nr 4, 2015
• 4. BOGDANOVA S.V. 2005 - The East European Craton: some aspects of the Proterozoic evolution in its south-west. Mineral. Soc. of Poland, Spec. Pap.; 26: 18-24.
• 5. BOGDANOVA., S.V., GORBATCHEV R., GRAD M., JANIK T., GUTERCH A., KOZLOWSKAYA E. MOTUZAG., SKRIDLAITE G., STAROSTENKO I., TARAN L. & EUROBRIDGE AND POLONAISE WORKING GROUP 2006 - EUROBRIDGE: new inslight into the geodynamic evolution of East European craton. [W:] Gee D.G., Stephenson R.A. (red.), European Lithosphere Dynamics, vol. 32. Geol. Soc., London: 599-625.
• 6. BOGDANOVA S.V., BINGEN B., GORBATSCHEV R., KHERASKOVA T.N., KOZLOV V.I., PUCHKOV V.N. & VOLOZHY U.A. 2008 - The East European Craton (Baltica) before and during the assembly of Rodinia. Precambr. Res., 160: 23-45.
• 7. BRANDER L. & SÖDERLUND U. 2009 - Mesoproterozoic (1.47-1.44 Ga) orogenic magmatism in Fennoscandia; Baddeleyite U-Pb dating of a suite of massif-type anorthosite in S. Sweden. Intern. J. Earth Sci., 98: 499-516.
• 8. ČEČYS A. 2004 - Tectonic implications of ca. 1.45 Ga granitoid magmatism at the southwestern margin of the East European Craton. PhD thesis, Department of Geology, Lund University.
• 9. ČEČYS A. & BENN K. 2007 - Emplacement and deformation of the ca. 1.45 Ga Karlshamn granitoid pluton, southeastern Sweden, during ENE-WSW Danopolonian shortening. Intern. J. Earth Sci., 96: 397-414.
• 10. ČEČYS A., BOGDANOVA S., JANSON CH., BIBIKOVA E. & KORNFÄLT K-A. 2002 - The Stenshuvud and Taghusa granitoids: new representatives of Mesoproterozoic magmatism in southern Sweden. Geol. Fören. Stockholm Förhanl., 124: 149-162.
• 11. CYMERMAN Z. 2004a - Prekambryjskie struktury Bornholmu i ich odniesienia do regionu Kaszub. Prz. Geol., 52 (7): 593-602.
• 12. CYMERMAN Z. 2004b - Prekambr platformy wschodnioeuropejskiej na obszarze Polski: tektonika i rozwój skorupy. Pr. Państw. Inst. Geol, 180: 1-129.
• 13. CYMERMAN Z. 2006 - Interpretacja geologiczna wyników głębokich sondowań sejsmicznych eksperymentu POLONAISE'97 dla polskiej części kratonu wschodnioeuropejskiego. Pr. Państw. Inst. Geol., 188: 167-202.
• 14. CYMERMAN Z. 2007 - Czy istnieje mazurska, prawoskrętna strefa podatnego ścinania? Prz. Geol., 55 (2): 157-167.
• 15. DADLEZ R. 1995 - Szkic tektoniczny. (Tablica III). [W:] Atlas Geologiczny Południowego Bałtyku 1 : 500 000 (red. Mojski E.J.). Państw. Inst. Geol., Sopot-Warszawa.
• 16. DĄBROWSKI A. & UHRYNOWSKI A. 1976 - Budowa podłoża krystalicznego południowego Bałtyku w świetle wyników zdjęcia magnetycznego z lat 1971-1972. Kwart. Geol., 20 (3): 473-483.
• 17. DOMŻALSKI J., POKORSKI J., MAUREK A., ANOLIK P. & WAGNER R. 2002 - Nowy otwór wiertniczy na Bałtyku B5-1/01. Prz. Geol., 50 (7): 589-591.
• 18. GRAVESEN P. 1996 - Geologisk set Bornholm. Geografforlaget, Brenderup; 1-208.
• 19. HOLM P.M., HEAMAN L.M. & PEDERSEN L.E. 2005 - First direct age determination for the Kelseaa Dolerite Dyke, Bornholm, Denmark. Bull. Geol. Soc. Denmark, 52: 125-130.
• 20. HUBBARD F.H. 1975 - The Precambrian crystalline complex of southwestern Sweden. The geology and petrogenetic development of the Varberg Region. Geol. Fören. Stockholm Förhandl., 97: 223-236.
• 21. JOHANSSON A., BOGDANOVA S.V & ČEČYS A. 2006 - A revised geochronology for the Blekinge Province, southern Sweden. Geol. För- en. Stockholm Förhandl., 128: 287-302.
• 22. JOHANSSON A., BOGDANOVA S., CLAESSON S. & TARAN L. 2004 - Gneisses and granitoids of Bornholm. Abstract, 26th Nordic geological winter meeting, Uppsala, Sweden. Geol. Fören. Stockholm Förhandl., 126: 24.
• 23. KOTARBA M.J. 2010 - Geology, ecology and petroleum of the lower Paleozoic strata in the Polish part of the Baltic region. Geol. Quart., 54: 103-108.
• 24. KORNFÖLT K.-A. & VAASJOKI M. 1999 - U-Pb zircon datings of Smaland and Karlshamn granites from southeasternmost Sweden. Sver. Geol. Undersökn, C 831: 32-41.
• 25. KUBICKI S. & RYKAW., 1982 - Atlas geologiczny podłoża krystalicznego polskiej części platformy wschodnioeuropejskiej. Wyd. Geol., Warszawa.
• 26. KRZEMIŃSKA E., WILLIAMS I.S., WISZNIEWSKA J. & KRZEMIŃSKI L. 2010 - Regional correlation of the Precambrian basement across the Baltic Sea (N Poland): Evidence from U-Pb dating of accessory zircon. Geochim. Cosmochim. Acta, 74, 12, A542, Supp.
• 27. MOTUZA G., ČEČYS A., KOTOV A.B. & SALNIKOVA E.B. 2006 - The Žemaiči^. Naumiestis granitoids: new evidences for Mesoproterozoic magmatism in western Lithuania. Geol. Fören. i Stockholm Förhandl., 128: 243-254.
• 28. OBST K., HAMMER J., KATZUNG G. & KORICH D. 2004 - The Me- soproterozoic basement in the southern Baltic Sea: insights from the G14-1 off-shore borehole. Intern. J. Earth Sci., 93: 1-12.
• 29. POKORSKI J. 2010 - Geological section through the lower Paleozoic strata of the Polish part of the Baltic region. Geol. Quart., 54: 123-130.
• 30. RYKA W. 1993 - Crystalline basement of the Polish part of the Baltic Sea. Kwart. Geol., 37: 329-344.
• 31. RYKA W. 1995 - Podłoże krystaliczne (Tablica IV). [W:] Atlas Geologiczny Południowego Bałtyku 1 : 500 000 (red. MojskiE.J.). Państw. Inst. Geol., Sopot-Warszawa.
• 32. SÖDERLUND U., MÖLLER C., ANDERSSON J., JOHANSSON L. & WHITEHOUSE M. 2002 - Zircon geochronology in polymetamor- phic gneisses in the Sveconorwegian orogeny, SW Sweden: ion microprobe evidence for 1.46-1.42 and 0.98-0.96 Ga reworking. Precambr. Res., 113: 193-225.
• 33. WAIGHT T.E., FREI D. & STOREY M. 2012 - Geochronological constraints on granitic magmatism, deformation, cooling and uplift on Bornholm, Denmark. Biull. Geol. Soc. Denmark, 60: 23-46.
• 34. WYBRANIEC S. 1999 - Transformation and visualization of potential field data. Pol. Geol. Inst. Spec. Pap.,1: 1-88.
• 35. ZARINŚ K. & JOHANSSON A. 2009 - U-Pb geochronology of gneisses and granitoids from the Danish island of Bornholm: new evidence for 1.47-1.45 Ga magmatism at the southwestern margin of the East European Craton. Intern. J. Earth Sci., 98: 1561-1580.